Тэма ўрока: “Рамантызм у еўрапейскай і беларускай літаратурах канца ХУІІІ – першай паловы ХІХ стст.”

Тэма рока: “Рамантызм у ерапейскай і беларускай літаратурах канца ХУІІІ – першай паловы ХІХ стст.”
Ход урока.
І. Арганізацыйны момант. (1 хв.)
Праводзіцца інтэрактыная гульня – Алітэрацыя імя.
Педагог тлумачыць метад і правілы яго рэалізацыі: алітэрацыя імя" - гэта дадатковая характарыстыка да імя дзельніка узаемадзеяння на тую ж літару, з якой пачынаецца імя (напрыклад, Ірына – інтэлектуальная.)
ІІ. Уваходна-матывацыйны этап. (8 хв.)
-Усе мы  большай або меншай ступені жывем у свеце фантазіі. Кожнаму з нас хочацца ад жыццёвай прозы сыйсці  свет мары, тым самым становячыся рамантыкам.
-А хто такі рамантык, што такое рамантыка, рамантызм?
-Якія асацыяцыі  вас узнікаюць у сувязі з гэтымі аднакаранёвымі словамі?
-Звернемся да "Тлумачальнага слоніка БМ" і высвятлім лексічнае значэнне сло "рамантызм", "рамантык", "рамантыка", "рамантычны".
Праца са слонікам.
Рамантызм. 1. Кірунак у мастацтве канца 18 - першай чвэрці 19 ст., які выступае супраць канона класіцызму і характарызуецца імкненнем да нацыянальнай і індывідуальнай своеасаблівасці, да малюнка ідэальных героя і пачуцця. 2. Кірунак у мастацтве, прасякнуты аптымізмам і імкненнем паказаць у яркіх выявах высокае прызначэнне чалавека. 3. Настрой думак, светаадчуванне, прасякнутае ідэалізацыяй рэчаіснасці, летуценнай сузіральнасцю.
Рамантык. 1. Паслядонік рамантызму (у 1 і 2 знач.). 2. Чалавек, схільны да рамантызму (у 3 знач.). 3. Чалавек, прасякнуты рамантыкай, высокімі пачуццямі.
Рамантыка. Тое, што трымовае ідэі і пачуцці, эмацыйна звышае чалавека; умовы жыцця, становішча, якія садзейнічаюць эмацыйна знёсламу светаадчуванню.
Рамантычны. Прасякнуты рамантызмам (у 3 знач.), летуценна-сузіральны.
-Падводзячы вынік вышэй сказанага, пачатак 19 стагоддзя - барацьба класіцызму і рамантызму; кірунак узнікае як рэакцыя на ідэі эпохі Асветы (чалавецтва лепш не стала, нягледзячы на абвяшчэнне высакародных). Сённяшні рок пад назвай ““Рамантызм у ерапейскай і беларускай літаратурах канца ХУІІІ – першай паловы ХІХ стст.”” мы правядзем па наступным плане (на дошцы – адказы закрыты каляровай паперай):
Літаратурны напрамак
рамантызм

Час існавання


Да чаго  чалавеку звярталіся?


Галоны герой твора


На што абапіраліся  мастацкай творчасці?


Як вырашалі праблему “чалавек – грамадства”?


Якую гістарычную эпоху ідэалізавалі?


Агульны настрой твора


Адносіны да прыроды


Жанры


Прадстанікі


-Рамантычныя настроі і перажыванні здана вабілі да сябе паэта, празаіка, мастако, кампазітара, знаходзілі васабленне  розных відах мастацтва і  розныя перыяды часу. А зараз звярніце вагу на рэпрадукцыі карцін нямецкага жывапісца Каспара Фрыдрыха «Странник над морем тумана» пад музыку Вагнера. (“Полет Валькирий” из оперы «Валькирия»). Слайд 2.+2А
(дзевяцікласнікі адзначаюць пачуццё трывогі, маты таямнічасці, адзіноты)
- Гэтыя пачуцці дапамагаюць нам раскрыць асноныя рысы рамантызму.

-рамантыка цікавіць нацыянальная самабытнасць, узнікае вага да фальклору;
- экзатычнасць, трывожнасць, дваістасць свету;
- тыповы рамантычны краявід : моры, горы;
- прырода выступае і як сябар, і як вораг;
ІІІ. Сістэматызацыя і падагульненне веда пра рамантызм як накірунак у літаратуры. (20 хв.)
-Такім чынам, у нас ужо ёсць фундамент веда пра рамантызм і мы можам ісці з вамі далей, каб разгледзіць пытанні згодна плану. У вас на сталах ляжаць заданні. Я папрашу капітана раздаць гэтыя заданні згодна нумарам вучня. Заданне для капітана як пытанне адсутнічае, але яны павінны дапамагаць сваім аднакласнікам, сачыць за правільнасцю іх думак і афармляць гэтыя думкі на ватмане.
Удзельнікі каманд павінны падрыхтаваць індывідуальна адказ на пытанне, пазначанае  вашым заданні. На гэта адводзіцца 1-2 хвіліны.
Заданне №1.
Асветніцтва і рамантызм - асноныя напрамкі развіцця культуры Беларусі канца XVIII - першай паловы XIX ст. У Заходняй Еропе рамантызм узнік раней. Ён адлюстрава расчараванне тымі вынікамі, якімі скончылася французская буржуазная рэвалюцыя канца XVIII ст.(1789-1799гг). Ператварэнне грамадства шляхам, прапанаваным філосафамі, не прывяло да стварэння «Царства розуму» на Зямлі. У процівагу асветніцкаму рацыяналізму светапогляд эпохі рамантызму прасякнуты сцвярджэннем перавагі духонага пачатку над розумам. Расчараваныя  рэчаіснасці, рамантыкі звярнуліся да гістарычнага мінулага. Гэта выклікала шырокае распасюджанне  выяленчым мастацтве і літаратуры гістарычнага жанру. Рамантызм прынёс у мастацтва ідэі народнасці, каштонасці нацыянальных традыцый і быту.
Менавіта  эпоху Рамантызму адбываецца адкрыццё культуры Сярэднявечча, а захапленне антычнасцю, уласцівае мінулай эпосе, таксама не слабее і  канцы 18 – пач. 19 стст. Прыкладна з 10-х гг. XIX ст. у культуры Беларусі знікаюць парасткі новага ідэйнага і мастацкага напрамку - рамантызму.
Беларуская літаратура першай паловы ХІХ ст. адлюстравала перапляценне ідэй Асветніцтва і рамантызму, хаця вызначальнымі былі рамантычныя прынцыпы. Менавіта рамантычны светапогляд з яго вагай да нацыянальнай культуры спрыя развіццю фалькларыстыкі, выкарыстанню  мастацкай творчасці народных песень, казак, падання, што і прывяло да знікнення першых твора на беларускай мове.
У беларускай літаратуры рысы Рамантызму (у спалучэнні з традыцыямі класіцызму і сентыменталізму) выявіліся  першай палове 19 ст.  творчасці Я.Баршчэскага, Я.Чачота, В.Дуніна-Марцінкевіча, А.Рыпінскага. Вядучае месца  творчасці беларускіх рамантыка занялі нацыянальна-вызваленчыя і гуманістычна-асветніцкія ідэалы. Р. прынёс у беларускую літаратуру новага героя селяніна. У канцы 18 ст. рамантызм пашырыся  садова-паркавым мастацтве: паркі прыгожваліся штучнымі руінамі, гротамі, памятнымі плітамі, абеліскамі.
У музыцы рамантызм сфармавася  20-я гады XIX стагоддзя. Для творчасці кампазітара - рамантыка характэрны зварот да жанра, звязаных з літаратурай (опера, песня), выкарыстанне больш вольных, у парананні з іх папярэднікамі, форм.
Пытанні:
1. Назавіце час, калі знік рамантызм у Заходняй Еропе і  Беларусі?
2.Да якой гістарычнай эпохі звярталіся?

Заданне №2.

Першай і класічнай краінай рамантызму стала Германія. Асновы рамантычнага светапогляду былі закладзены прадстанікамі іенскай школы, куды ваходзілі В. Вакенродэр, браты А. і В. Шлегелі, Л. Цік. Да іенца прымыка вядомы нямецкі філосаф і тэарэтык мастацтва Ф. Шэлінг. Другая значная група нямецкіх рамантыка узнікла  г. Гейдэльберзе, утварышы гейдэльбергскую школу. Яе прадсталялі К. Брэнтана, браты Я. і В. Грым, Ё. Эйхендорф. Гейдэльбергскімі рамантыкамі было надзвычай шмат зроблена  плане збірання і прапаганды нямецкага нацыянальнага фальклору.
Не зусім аднародным бы і англійскі рамантызм. Адной з першых узнікла  ім азёрная школа, прадстанікі якой (У. Вордсварт, С. Кольрыдж, Р. Сауці) культывавалі ідэі непрымання сучаснага ім прамысловага грамадства. Крыху асабняком у англійскім рамантызме стаяць велічныя фігуры Дж. Байрана, В. Скота, П. Шэлі.
Рамантызм у французскай літаратуры, дзе былі надзвычай моцнымі традыцыі класіцызму, стала замацавася толькі  пачатку 1820-х гг. Яго адрознівае вялікая сувязь са спадчынай Асветніцтва, а таксама пераважны зварот да сучаснасці, да актуальнай сацыяльна-палітычнай праблематыкі. Найбольш значныя прадстанікі французскага рамантызму Ф. Шатабрыян, Ж. Сталь, Э. Сенанкур, Б. Канстан, А. Ламарцін, В. Гюго, А. Віньі, А. Мюсэ, Ж. Санд.
Італьянскі рамантызм прадсталены творчасцю У. Фаскола, А. Мандзоні, Дж. Леапардзі; іспанскі Х. дэ Эспрансэда, Сарыльі-і-Мараль; астрыйскі Ф. Грыльпарцэра, Н. Ленау; дацкі  Э. Эленшлегера; швецкі Э. Тэгнера; венгерскі Ш. Пецёфі; румынскі  М. Эмінэску.
Рамантызм скла цэлую эпоху  развіцці польскай літаратуры (А. Міцкевіч, Ю. Славацкі, З. Красіньскі, Ц. Норвід). З польскім рамантызмам, аб чым будзе сказана крыху ніжэй, вельмі цесна звязана развіццё беларускай літаратуры ХІХ ст.
Рамантызм у рускай літаратуры выявіся таксама надзвычай моцна. У творчасці некаторых рускіх рамантыка перапляталіся, і часам даволі своеасабліва, рысы класіцызму, сентыменталізму, асветніцкай ідэалогіі. Самымі буйнымі рускімі пісьменнікамі-рамантыкамі з’яляюцца В. Жукоскі, К. Бацюшка, А. Пушкін, М. Лерманта (абодва на раннім этапе сваёй творчасці), К. Рылее, В. Кюхельбекер, А. Адоескі, М. Гнедзіч, А. Дэльвіг, П. Вяземскі, Дз. Веневіціна, Я. Баратынскі, А. Бястужа-Марлінскі, М. Языка.
Рамантызм у беларускай літаратуры  эпоху яго развіцця  Еропе зарадзіся пад уздзеяннем польскіх рамантыка  ураджэнца Беларусі.
Рамантычныя рысы  цеснай пераплеценасці з рэалістычнымі, сентыменталісцкімі і нават класіцыстычнымі прысутнічаюць у творчасці Я. Чачота, Я. Баршчэскага, А. Рыпінскага, У. Сыракомлі, В. Каратынскага. Адзнакі рамантычнай паэтыкі (фальклорная сімволіка, павер’і, прыкметы) прысутнічаюць і  вершы П. Багрыма «Зайграй, зайграй, хлопча малы».
У беларускай літаратуры рысы Рамантызму (у спалучэнні з традыцыямі класіцызму і сентыменталізму) выявіліся  першай палове 19 ст.  творчасці Я.Баршчэскага, Я.Чачота, В.Дуніна-Марцінкевіча, А.Рыпінскага. Рамантызм прынёс у беларускую літаратуру новага героя селяніна.
Пытанні і заданні:
Першай і класічнай краінай рамантызму стала ___________________ .
Запоніце табліцу:
Краіна
Прадстанікі
Рысы рамантызму

Германія



Англія



Францыя



Польшча



Расія



Беларусь




Заданне №3
Характэрнай рысай рамантызму з'яляецца незадаволенасць рэчаіснасцю, проціпасталенне ёй выдатнай мары. Унутраны свет чалавека, яго пачуццё, творчую фантазію рамантыкі абвясцілі сапраднымі каштонасцямі, у супрацьлегласць каштонасцям матэрыяльным.
Рамантычны герой – асоба складаная, гарачая, унутраны свет якой незвычайна глыбокі, бясконцы; гэта цэлы сусвет, поны супярэчнасця. Рамантыка цікаві увесь запал, і высокі і нізкі, якія супрацьпасталяліся адзін аднаму. Высокі запал – каханне ва сіх яго праявах, нізкі – прагнасць, славалюбства, зайздрасць. Матэрыяльнай практыцы рамантыкі супрацьпасталялі жыццё духу, асабліва рэлігію, мастацтва, філасофію.
Рамантыка вабілі да сябе фантастыка, народныя паданні, фальклор. Іх вабілі далёкія краіны і мінулыя гістарычныя эпохі, выдатны і велічны свет прыроды.
Цэнтр мастацкай сістэмы рамантызму – асоба, а яго галоны канфлікт – асобы і грамадствы. Вырашальнай перадумовай развіцця рамантызму сталі падзеі Вялікай французскай рэвалюцыі. Асветніцтва прапаведвала новае грамадства як самае «натуральнае» і «разумнае». Лепшыя розумы Еропы абгрунтовалі і прадвесцілі гэтаму грамадству будучыню, але рэчаіснасць
· апынулася непадуладнай «розуму», будучыня – непрадказальнай, а сучасная грамадская прылада стала пагражаць прыродзе чалавека і яго асабістай волі. Непрыманне гэтага грамадства, пратэст супраць бездухонасці і эгаізму адлюстроваецца  рамантызме. Самотныя, расчараваныя, героі кідаюць выклік несправядліваму грамадству і ператвараюцца  бунтаро, мяцежніка.
Рамантычны герой - гэта герой-бунтар, які пратэстуе супраць уціску і часта парывае сувязі з рэальным светам. Рамантычны герой бывае адзінокі.
Рамантыкі перайначылі і абнавілі старыя жанры, стварылі новыя - такія, як гістарычны раман, ліра-эпічная паэма, фантастычная аповесць-казка. Яны зблізілі літаратуру з фальклорам. Адным з самых улюбеных рода літаратуры становіцца  рамантызме драма.
Побач з драматычнымі відамі і жанрамі імкліва развіваюцца  рамантызме і эпічныя жанры. Асабліва вялікую папулярнасць набывае раман. Рамантыкі распрацовалі гістарычны раман («Айвенга» В. Скота), сацыяльна-бытавы і сацыяльна-псіхалагічны раман з элементамі драматызму («Сабор Парыжскай Божай Маці»В. Гюго), «раман выхавання» («Годы вучэння Вільгельма Мейсцера» І. Гётэ), раман-падарожжа, прыгодніцкі і прыгодніцка-авантурны раман («Тры мушкецёры А. Дзюма), раман-споведзь і раман-маналог («Лелія» Ж. Санд).
Даволі папулярным ста у рамантыка жанр навелы.
Рамантызм садзейніча небываламу да гэтага росквіту лірычных жанра. Гэта раманс, вершы-споведзі. Адраджаецца напазабыты санет. Актына выкарыстовалі рамантыкі і літаратурна-фальклорныя жанры (баладу, песню і інш.).
Асаблівая заслуга рамантыка у распрацоцы жанру паэмы. У літаратуразнастве існуе нават тэрмін «рамантычная паэма». Самыя вядомыя рамантычныя паэмы «Медны коннік» А. Пушкіна, «Дзяды» і «Пан Тадэуш» А. Міцкевіча, «Мцыры» М. Лермантава.

Пытанні:
На што абапіраліся  мастацкім творы рэалісты? Працягніце выказванне: _________________________________________ абвясцілі сапраднымі каштонасцямі, у супрацьлегласць каштонасцям матэрыяльным.
Знайдзіце пацверджанне таму, што праблема чалавек-грамадства вырашалася праз супрацьстаянне асобы і грамадствы. Асоба – гэты цэлы Сусвет.
_______________________________________________________________
Апішыце рамантычнага героя.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Што значыць супярэчнасць: высокае і нізкае?_______________________________.
Заданне №4
Рамантычны герой - гэта чалавек, які любуецца прасторай і прыгажосцю прыроды, глыбока адчувае яе, суперажывае ёй, шукае  прыродзе спакою і адпачынку, бачыць у прыродзе крыніцу натхнення, сусветную гармонію. Краявід адпавядае душэнаму стану рамантычнага героя. Выразныя эпітэты, метафары узмацняюць маты смутку, шкадавання і нуды, у той час як іншыя падкрэсліваюць думку аб прывіднай нязбытнасці “знаёмай мары”. Рамантык сапрады перада рух чалавечай душы. Часты патор некаторых радко узмацняе маты вечнасці, які адбываецца: Выява мора, бушуючага і вольнага, займае цэнтральнае месца; да яго звяртаецца атар. Вольная стыхія не падпарадковаецца ні законам чалавечага грамадства, ні законам гісторыі: Пачуцці лірычнага героя выходзяць на першы план, што тыпова для рамантычных твора,мноства клічных сказа, малянічых эпітэта, якія найболей ярка перадаюць стан душы лірычнага героя.
На першым месцы атар звяртаецца да пачуцця героя.

Пытанні:
1. Як наступныя радкі характарызуюць адносіны рамантыка да прыроды:

Природа! Тень, душа, жизнь, лик, покровом скрытый!
О вечно чёрный круг, но блеском звёзд залитый!
О тайна, - медный сноп лучей!
Ты – текст, написанный на мраморе и в тучах!
Страницы Библии в лесах, волнах и в кручах!
В сверканье дня и мгле ночей!
В.Гюго
________________________________________________________
2. Да чаго атары рамантызму звярталіся  чалавеку?
________________________________________________________
3. Якія вобразна-выяленчыя сродкі выкарыстовалі?
________________________________________________________

- А зараз я папрашу вас памяняцца месцамі. Хто адказва на 1 пытанне, сядае, дзе 1 група, хто – 2 пытанне, дзе 2, хто 3 – дзе 3, 4-4. Капітаны застаюцца на месцах і кіруюць працэсам. Зараз удзельнікі могуць абмяняцца сваімі думкамі па пытаннях, якія яны атрымалі і прыйсці да адзінай высновы, якую яны прынясуць потым у сваю групу. Вам на гэта адводзіцца 2-3 хв.
Фізкультхвілінка
- Вяртаемся на свае месцы. Ідзе абмеркаванне і афармленне сіх адказа на ватман. На гэта 4 хвіліны.
- Ітак, першая група, я папрашу Вас даць адказы на 1 і 3 пытанне.
-Другая група на 5 і 4.
-Трэцяя – на 8 і 6.
-Чацвёртая – на 9-10. – слайд-шоу.
-Такім чынам, мы з вамі жо можам даць адказ на нашы пытанні, пасталеныя на пачатку рока. Давайце іх агучым.
Літаратурны напрамак
рамантызм

Час існавання
Канец XVIII – перш.трэць XIX, на Беларусі - з 10-х гг. XIX ст.

Да чаго  чалавеку звярталіся?
Да пачуцця.

Галоны герой твора
Чалавек-бунтар, трагічны адзіночка.

На што абапіраліся  мастацкай творчасці?
Унутраны свет героя.

Як вырашалі праблему “чалавек – грамадства”?
Супрацьстаянне асобы і грамадства. Асоба – цэлы Сусвет.

Якую гістарычную эпоху ідэалізавалі?
Сярэднявечча.

Агульны настрой твора
Усе адценні смутку.

Адносіны да прыроды
Герой шукае  прыродзе спакою і адпачынку, бачыць у прыродзе крыніцу натхнення, сусветную гармонію.

Жанры
гістарычны раман, ліра-эпічная паэма, фантастычная аповесць-казка, драма, раманс, вершы-споведзі.

Прадстанікі
Германія: В. Вакенродэр, браты А. і В. Шлегелі, К. Брэнтана, браты Я. і В. Грым, Ё. Эйхендорф.
Англія: Дж. Байран, В. Скот, П. Шэлі.
Францыя: Ф. Шатабрыян, Ж. Сталь, А. Ламарцін, В. Гюго, Ж. Санд.
Польшча: А. Міцкевіч, Ю. Славацкі, З. Красіньскі, Ц. Норвід.
Расія: В. Жукоскі, К. Бацюшка, А. Пушкін, М. Лерманта, К. Рылее, В. Кюхельбекер, П. Вяземскі, Дз. Веневіціна, Я. Баратынскі.
Беларусь: польскія рамантыкі  ураджэнцы Беларусі. Я. Чачот, Я. Баршчэскі, А. Рыпінскі, У. Сыракомля, В. Каратынскі.

IV.Падвядзенне выніка. (13 хв.)
А) І апошнія два пытанні нам дапаможа раскрыць урывак з літоскай аповесці Адама Міцкевіча “Гражына”. Ён знаходзіцца  Вас на сталах. Прачытайце яго слых.
“ГРАЖЫНА”
літоская аповесць
(урывак)
Дзьму вецер з поначы. Згушчася морак,
Туман па доле слася. Месяц плы высока -
Ён толькі зрэдчас з неба цёмнага, без зорак,
Між чорных хмар сваё паказва вока.
І свет увесь пад месяца мігценне
Бы плы кудысь - як і нябёс скляпенне.

Тым срэбрам месячным і замак цьмяны
Ззя на гары наваградскай прымглёна.
Па дзёрне вала, па жарстве адхона
Шырокім слупам клася цень ламаны
І  ро спада, дзе ад часіны весняй
Вада здыхала пад зялёнай плесняй.

Спа горад. Без агнё і весь бы замак.
Адны не спалі толькі вартавыя
У вежах насцярожаных, у брамах.
Ды вось у полі, там, дзе верставыя
Слупы, раптона цені замільгалі:
Да замка людзі нейкія спяшалі!
Ды борзда так: іх неслі, пэна, коні.
І штось блішчала там: былі  броні!

1823
-А зараз назавіце, які агульны настрой твора? – усе адценні суму.
- Па чым здагадаліся? – апісанне прыроды.
- Мы з вамі назвалі амаль усе асноныя рысы рамантызму, але апошняе пытанне засталося. Давайце яшчэ раз прааналізуем адказы і адкажам:” Да чаго ж звяртаецца атар у чалавеку? Чым кіруецца наш герой?”
Б) Праверка набытых веда (тэставая работа).
1. Рамантызм як новы літаратурны кірунак узнікае:
у пачатку XVII ст.;
у сярэдзіне XVIII ст.;
у канцы XVII ст.;
у канцы XVIII ст.+
2. Які з адказа дае понае паняцце пра рамантызм, як кірунак у літаратуры:
настрой думак, светаадчуванне, прасякнутае ідэалізацыяй рэчаіснасці, летуценнай сузіральнасці.+
Стыль у ерапейскім мастацтве і літаратуры, які развівася на глебе крызісу ідэалогіі і эстэтікі Адраджэння.
мастацкі стыль і эстэтычны кірунак у ерапейскай літаратуры і мастацтве, адной з важных рыс з'яляся зварот да выя і форм антычнай літаратуры і мастацтва як ідэальнаму эстэтычнаму эталону;
адзін з галоных кірунка у мастацтве Еропы і Амерыкі, які цягнуся да рачыстага "вялікага стылю", у той жа час адлюстрава прагрэсіныя паданні аб складанасці, шматстатнасці, зменлівасці свету.
3.Якія з указаных прыкмет характэрны для рамантызму:
Апора на антычныя традыцыі
Прынцып трох адзінств
Іерархія жанра
Цікавасць да нутранага свету героя.+
4. Гэтае разуменне чалавека ласціва рамантыкам.
Чалавекам назваць у прадзівым сэнсе слова можна толькі таго, каму ласціва веліч, яркасць розуму, грамадзянская мужнасць і патрыятызм...
Чалавек - лепшае стварэнне прыроды, "вянок тварэння", вольны і чароны  кожнай сваёй праяве.
Чалавек – унутраны свет, з яго пачуццём, творчай фантазіяй, якога вабяць далёкія краіны і мінулыя гістарычныя эпохі, выдатны і велічны свет прыроды.+
Па-сапраднаму цікавы толькі той чалавек, хто з'яляецца асобай выключнай, яркай, незвычайнай...
5. Вышэйшай каштонасцю рамантызму як літаратурнага кірунку з'яляецца:
рацыяналізм, прыхільнасць да інтарэса дзяржавы
прыгажосць і асалода
чалавечыя пачуцці і адзіноцтва+
індывідуальнасць і незалежнасць
6. Вядома, што  культуры рамантызму свет знайшо сваё адлюстраванне праз аб'яднанне рознагалосся. Якіх менавіта?
Жыцці і смерці
дабра і зла
святла і цемры
высокага і нізкага+
7. У чым бы галоны канфлікт сістэмы рамантызму:
“чалавек і грамадства”+
“чалавек і чалавек”
“чалавек і эпоха”
“чалавек і навука”
8. Праз што перадавалі мастакі рысы рамантызму?
Летуценні, сны,
ілюзіі.
натуральнага чалавека
смугу, трывогу, таямнічасць.+
9. Адным з самых любімых рода літаратуры  рамантызме становіцца:
Драма+
Лірыка
Эпас
Ліра-эпас
10.Каго з названых пісьменніка можна лічыць рамантыкамі?
Францыск Скарына
Максім Багдановіч
Адам Міцкевіч+
Іван Шамякін
Самаправерка.
V. Дамашняе заданне. (1 хвіліна).
Аргументаваць сцверджанне: “Паэма “Гражына”- рамантычны твор”.
Рэфлексія. (2 хвіліны).
-Раскажу вам невялікую прытчу.
Нясуць тры чалавекі за плячыма  мяхах каменне.
Чым вы займаецеся? – спыталі  іх.
Цягну гэтыя праклятыя камяні, - злосна адказа першы.
Зарабляю сабе на хлеб, - стомлена прамові другі.
А я будую храм, - радасна паведамі трэці
Пачуцці якога з гэтых трох чалавек адпавядаюць вашаму стану пасля сённяшняга рока? Чым для вас бы урок?
Працай, якая пакінула толькі стому?
Вы працавалі толькі дзеля адзнакі і пахвалы?
А можа, вы будавалі храм?
Мне асабіста далося сёння пабудаваць храм. Але я зводзіла яго разам з вамі, закладваючы  падмурак вашы веды і цудоныя адказы.
Зрабіце кожны свой выбар. (Вучні змяшчаюць магніцікі на малюнку з грудай камянё, грашыма і храмам).









13PAGE 15


13PAGE 14415








15