?ылыми ж?мыс Та?ырыбы: Г?лді? к?нделікті ?мірдегі ма?ызы
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіАтырау облысыҚұрманғазы ауданы Д. Нұрпейісова атындағы орта мектебі Қабдіжанова Ләйла Төрегелдіқызы 5 «а» сынып оқушысы.ГҮЛДЕРДІҢ КҮНДЕЛІКТІ ӨМІРДЕГІ МАҢЫЗЫ.Бағыты: Таза табиғи орта- Қазақстан- 2030 стратегиясын іске асырудың негізіСекция: Қоршаған орта және адам денсаулығын сақтауЖетекшісі: Койшекенова Айнагүл Танатаровна 2015 жыл
Аннотация1.Зерттеу мақсаты: Табиғаттың сыйы әдемі де әсем гүлдердің күнделікті өмірдегі маңызын, табиғаттағы орнын, ерекшеліктерін оқып үйрене отырып, өз қолыммен түрлі гүл панносын, гүл шоғын жасап үйрену. Табиғаттың тірі гүлдерінің әсемдігін, сырын, маңызын жүрегіммен сезініп, қолыммен сол сұлулықты бұлжытпай қайталап орындау.2.Гипотеза: Егер біз гүлдер жайлы,оны жасау технологиялары туралы көп оқып білсек, онда гүлдердің көптеген сырларын ашар едік.3. Зерттеу кезеңдері: Гүлдердің ерекшеліктерін зерттей отырып, адам ағзасына тигізер пайдасын саралау. Гүлдердің өзіндік қасиеттерін ескеріп, практикалық тұрғыда қолдана отырып тәжірибе жасау.4. Эксперименттік әдіс: Гүл жөнінде басылым мәліметтерін, ғалымдардың зерттеулерін, интернет желісінің әртүрлі мәліметтерін саралап, арнайы топтама жасап, қосымша дерек ретінде ұсыну.5. Зерттеу жаңалығы: Гүлдің өзіндік қасиеті, пайдасы , жасау әдістері туралы айтылған. Гүлдері өсіру тек әдемілікке ғана емес, сонымен қатар үйдің ауасын тазартудағы маңыздылығын, өз қолымен жасаған гүлдер де адамға қуаныш сыйлайтынын дәлелдеу.6. Зерттеудің теориялық және практикалық маңызы: Табиғи гүлдердің қыр-сырын жетік меңгере отырып, әр түрлі материалдардан гүл жасап үйренуге ықпал ету.7. Зерттеудің қорытындысы: Іздену нәтижесінде гүлдердің денсаулыққа пайдалы екенін, әртүрлі ауруларға емдік қасиеті бар, күнделікті өмірімізге қажет екенін, өз қолымен жасаған гүлдеріміз жақындарымызға қуаныш сыйлайтынын білеміз.
Жоспары: І КіріспеІІ Негізгі бөлім 2.1. Гүлдердің күнделікті өмірдегі маңызы, емдік қасиеттері. 2.2. Гүлдерді әр түрлі материалдардан жасау әдістері.ІІІ ҚорытындыІV Пайдаланған әдебиеттер
Жұмыстың мақсаты: Табиғаттың сыйы әдемі де әсем гүлдердің күнделікті өмірдегі маңызын, табиғаттағы орнын, ерекшеліктерін оқып үйрене отырып, өз қолыммен түрлі гүл панносын, гүл шоғын жасап үйрену. Табиғаттың тірі гүлдерінің әсемдігін, сырын, маңызын жүрегіммен сезініп, қолыммен сол сұлулықты бұлжытпай қайталап орындау. Ол үшін мынадай міндеттерді орындаймын:Гүл туралы кітаптардан, оқулықтардан оқу, зерттеулермен танысу; Гүлдердің күнделікті өмірде маңызы жайлы тәжірибе арқылы білімін тереңдету; Өз қолымен түрлі материалдардан гүл панносын жасау; Ғалымдардың зерттеулерін, болжамдарын саралау; Әр гүлдердің өзіне тән қасиетіне байланысты, өмірде пайдалана білу; Гүлдердің адам өмірімен тікелей байланыстығын ашу;К І Р І С П Е
НЕГІЗГІ БӨЛІМТабиғаттың бізге берген сыйы мөлдір аспан, таза ауа, құнарлы жер, жасыл желек, асқар тау,сыңғырлаған бұлақ сонымен бірге бізді ең көп шаттандырып, жақындық сыйлайтын жүрегіміздегі сөзді жеткізе алатын табиғаттың тағы бір сыйы ол әдемі де әсем гүл. Әр гүл адамға сыйлануы арқылы сан қилы мағынаны түрлі ойды жеткізе алады.
Жалбыз иісі қан тамырларын кеңейтіп, артериялық қан қысымын қалыпты жағдайда ұстайды. Жүйке жүйесін тыныштандырып, жүрек шаншуын басады. Бас ауруын қойдыртады. Шаршауды басып, тән мен жанға қуат береді. Тәбетті арттырып, ас қорытуды жақсартып, жүрек айнуын басады.Түймедақ өзінің жұмсақ иісімен жүйкені тыныштандырып, ұйқыны жақсартады.Ж А Л Б Ы З Т Ү Й М Е Д А Қ
ГҮЛДЕРДІҢ АДАМҒА ӘСЕРІҚазтамақ. Ол тұрған бөлмеде ұрыс-керіс болмайтын көрінеді. Ұрыс-керіс бола қалса, өсімдік адамның жүйкесін тыныштандыратын зат бөле бастайды да, ренжіскендер тез татуласып кетеді. Қазтамақ гүлінің қасында 15 минуттай отырсаңыз, жаныңыз тынышталып, көңіліңіз бірленеді екен. Өйткені, бұл өсімдік эфир майларын бөліп шығарады. Сіздің ағзаңыздағы зат алмасу процесі ұлғая түседі.Хризантемалар отбасындағы, жұмыс орнындағы адамдардың бір-біріне деген жақсы қарым-қатынасының қалыптасуына әсер етеді.Егер үй-ішінде ұрыс-керіс, жанжал, келеңсіз жағдайлар жиі болса, гүлдер солып, сарғайып, ауруға шалдығуы мүмкін.
Лала гүлі /лилия/ ауаны формальдегидтен тазартады.Бегония гүлі үйіңізге келген адамдардың жағымсыз пиғылдарын өз бойларына сіңіріп, сіздерге тек оң энергия жібереді екен. Мамандардың айтуынша, гүлді әркімнің өз қолымен егіп, күтіп-баптағаны дұрыс. Гүлді шын ықыласыңмен күтіп-баптасаң, ол өскен соң денсаулығыңа, отбасыңа оң әсерін тигізеді. Ал гүлдердің қасында бір сағаттай отырсаң, көңіл күйің көтеріліп, барлық жаман ойдан арылады.
ГҮЛДЕРДІҢ ЕМДІК ҚАСИЕТІТүймедақпен көптеген ауруды емдеуге болады. Ангина ауыз қуысының ауруларының қабынуға қарсы антисептикалық зат ретінде. сондай ақ гастритте, асқазан, ішек ауруларына қарсы қолданылды. Адамдар суық өткен кезде осы гүлдің тұнбасын ішіп емделуге болады.1)Суық тигенде екі шай қасық түймедақ гүлін 300 г суға қайнатып, 4 сағат бұқтырып тұнба жасау арқылы пайдалануға болады. Тұнбаны ертелі-кеш астан бұрын ішу қажет. 2) Асқазан ауруына екі ас қасық гүл үгітіндісін бір стақан қайнап тұрған суға салып, бір сағат жабық ыдыста бұқтырып алып ішу көмектеседі. 3) Бел ауырса, түймедақ гүлін ұнтақтап тұзы жоқ сары майға араластырып белге жағуға болады. 4) Тер шығаратын дәрі ретінде бір стақан гүл үгітіндісін қайнап тұрған суға салып, 40 минут бұқтырып алып қолданады. Тұнбаны сүзіп, ыстықтай ішкен дұрыс.
Кактус – бойында емдік қасиеттері мол өсімдіктердің бірі болып табылады. Оның тікенектеріне қарап, адамдар суық қабылдайды, алайда кактусты үйдегі теледидар,компьютерлердің жанына қойсақ, олардан шығатын зиянды сәулелерді өзіне сіңіріп, жойып отырады да, адамның көз жанарын сақтауға септігін тигізеді деген мәліметтер бар.Бөлме ішінде өсірілетін екі кактус өсімдігін бақылауға алдым. Кактустың бірін терезе алдына жарық жерге орналастырылса, енді бірі бөлмедегі компьютердің жанында тұрды.Оларға бір жыл ішінде бірдей күтім жасалғанымен, терезе алдындағы кактус өте жақсы өсіп жетілді де, компьютер алдындағы өсімдіктің өсуі баяу болды. Бұдан шығатын қорытынды: Компьютерден тарайтын сәуленің зияны бар екенін және ол өсімдік болса да, өзінің тіршілігі ауыр екенін білдіріп тұр.Суреттен осы өсімдіктердің сыртқы көрінісіндегі ерекшеліктерді байқауға болады. Тіпті компьютер жанындағы кактустың жас өскіндерінің де аз, әрі бойы аласа екенін байқайсыз.ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫМ
Алоэ Бұл Оңтүстік Африкадан тараған, сондықтан ол бөлмелерде ғана өсіріледі. Дәрігер Диоксид: "Алоэ жараларды емдеп, ұйқыны тыныштандырады" деп жазып кеткен.Оны жараланған, күйген, үсіген жағдайларда денеге тартады және суық тиген кезде балмен араластырып, мұрынға тамызады. Абайсызда қолыңды кесіп алсаң, алоэ жапырағының ортасын қақ жарып бөліп жараға таңса, қанның тезірек ұйып, тоқтауына көмектеседі.
ГҮЛ СЫЙЛАУ ӨНЕРІГүл сыйлау- әлем халықтарының көбінде ежелден келе жатқан дәстүр. Оның да өзінің тәртібі, мәдениеті болады. Мерекелерде, туған күндерде, жақсылықта гүл сыйлау - үлкен құрметтің белгісіСары түс. Зат алмасу қызметін жақсартады. Орталық жүйке жүйесінің жұмысын реттеп, иммунитет күшін көтереді. Сары түсті гүлдерді жұқпа ауруларымен науқастанып жатқандарға немесе уайым шегіп жүргендерге берген жөн.Қызыл түс. Мидың психикалық белсенділігін арттырады. Қандағы адреналинді көтеріп, адамға күш-қуат береді. Қызыл түсті гүлдер шаршауды басады. Егер климаттық өзгерістерге ағзаңыз төзе алмаса бөлмеге қызыл түсті гүлдер қойыңыз, атмосфералық өзгерістерді жеңуге көмегі зор.Жасыл түс. Ойлау қабілетін жақсартады. Кері энергияны қуып, адамдағы қорқынышты басады. Бөлме ішінде жасыл түсті бөлме өсімдіктері көп болса, ми ашымай, кез-келген нәрсеге мән беріп, серпінді жүресіз. Сондықтан жасыл түсті бөлме өсімдіктерін кеңсеге қойған жөн. Ол сізді ашудан сақтап, зейінді етеді.Көк түс. Түн мен тыныштықтың түсі. Көк және ашық көк түсті гүлдер миға тыныштық сыйлап, ұйқының жайлы әрі жақсы болуына әсер етеді.Ақ түс. Тазалық пен ұқыптылықтың белгісі.Мұндай түсті гүлдерді жаны таза адамдар ұнатады. Ол адамды жаман ойдан арылтып, шешілмей жатқан мәселелерді маңызсыз етеді. Ақ түсті гүлдерді шығынға ұшыраған адамға, яки созылмалы аурудан айыға алмай зардап шегіп жүрген науқасқа сыйлаңызӘдетте жақын адамға гүл таңдауда біз сыртқы пішіні мен түріне, әдемілігіне ғана мән береміз. Ал зерттеулерге сенсек, көз арқылы қабылданатын гүлдердің түсі миға әсер етіп, ағза қызметін жақсарта түседі екен.
ГҮЛ ТУРАЛЫ ҚЫЗЫҚТЫ МӘЛІМЕТТЕРЖер бетіндегі ең құпиялы және ең жұмбақ өсімдіктер – жыртқыш гүлдер. Әдетте өсімдіктер күн сәулесінен, сонымен қатар тамыры арқылы топырақтан нәр алып өседі. Ал шыбын-шіркей, құрт-құмырсқаларды аулап, соларды қорек ететін таңғажайып өсімдіктерді табиғат ананың тағы да бір таңдай қақтырар құдіреті екендігін мойындамасқа болмайды. Раффлезия гүлін алғаш рет Суматра аралының оңтүстік-батысынан тауып, дәл сол жерде оған өсімдіктер әлемінің «ұлы кереметі» деп баға берген. Ол гүлдейтін өсімдіктердің ең ірісі - шығыс Азияда өсетін Раффлезия гүлі, оның гүлінің диаметрі 1м-ге жетеді, ал салмағы-4-6 кг болады екен.Ең кішкентай гүл - Ряска вольффиа архиза. Оның күлте жапырақшасының өлшемі 1мм-ге жуық.Ең сирек гүлдейтін - Пуйя раймондии, ол 150 жылдан кейін бір-ақ гүлдейді. Тұқымын жерге тастаған соң тіршілігі тоқтайды екен.
ГҮЛДЕРДІ ӘР ТҮРЛІ МАТЕРИАЛДАРДАН ЖАСАУ ӘДІСІ Балық сүйектерінен гүл жасау технологиясы. 1. Балық сүйектерін еттерінен ажырату. 2. Ас содасын салып, суға қайнату. 3. Салқын суға салып, жуып, кептіру. 4. Гүл үлгісін, гүл түсіне қарай фонын таңдау. 5. Гүл күлтелерін түстеріне қарай, жапырақ, сабағын жасыл түспен лактау 6. ПВА желімімен сабағынан бастап, барлық бөлшектерін желімдеу. Тұзды қамырдан гүл жасау технологиясы. Қажетті құралдар: 300г. ұн, 300г.тұз, 200 мл. су, 2 ас қасық желім, акварель бояуы немесе гуаш. 1. Суретін, фонын таңдау. 2. Тұзды қамырды илеу, қажетінше түрлі түске бояу. 3. Түсіне қарай неше гүл күлтесі, неше жапырақ керек екенін анықтау. 4. Суретке қарай отырып, гүлдерді фон бетіне ПВА желімімен желімдеу.
Қағаз майлықтан гүл жасау технологиясы.1. 3 қағаз майлықты 2-ге жазып, бірінің үстіне бірін қойып, қайта бүктеп, екі шетін иректеп қияды.2. Екіге жазып, гармошка тәріздес етіп бүктейді. 3. Дәл ортасын жіппен байлап бекітеді. 4. Жоғарғы жағынан бастап гүл күлтелерін жазады. 5. сабағы үшін сымды жасыл түсті майлықпен ортап, гүлге бекітеді
Менің жеткен жетістіктерімАудандық «Қалдықтардың екінші өмірі» тақырыбында қолдан жасалынған бұйымдардың сырттай конкурсына балық сүйегінен жасалған «Гүл шоғы» панносы ауданнан 2-орын , жұмысым облысқа жолдандыАудандық оқушылар Үйінің ұйымдастырылуымен «Жас гүл өсірушілер мен әсемдеушілер» байқауы өткізіліп, «Жүректің арнап ыстық махаббатын,Туған ел, берерім көп менің саған» тақырыбында дәнді-дақылдардан қабырға панносын 3-орын иелендім. Оқушылардың бойында патриоттық сезімдерін дамыту мақсатында «Тәуелсіздік белестері» тақырыбындағы ұйымдастырылған көрмеде «Қыран құс» тақырыбында дәнді-дақылдардан панно жасадым, жалпы мектеп бойынша жіберілген жұмыстар 2-орынмен марапатталды. Аудандық оқушылар шығармашылығы «Жас шеберлер-2015» көрмесіне жіберген жұмысым «Гүл» панносы 1-орынға иелендім.
ҚОРЫТЫНДЫ Адам айналасындағы қоршаған ортаны био аймағын тазартады.Үй ішінде әдемі гүлдер көп болса, көңіл күйіңіз әрқашанда жадыраңқы жүреді.Ғалымдардың зерттеу жұмыстарынан гүлдің емдік қасиетін білдім.Түсіне мағынасына қарай кімге қандай гүл сыйлауға болатынын ұқтым.Гүлдерді қандай материалдардан жасауға болатыны туралы өзіме үлкен жаңалықтар аштым.6. Кез келген қалдық материалды лақтырмау арқылы қоршаған ортаны таза ұстап, оны кәдеге жаратып, әрі әдемі, әрі табиғи таза өнімді, әрі шығыны аз кәдесый жасауды үйрендім.