Ашы? саба? та?ырыбы: «Тігін машинасын ж?мыс?а дайындау» (5 сынып)

Жалпы білім беретін Шипов орта мектебі


АшыK сабаK

ТаKырыбы:
















5- сынып оKушылары
Технология п‰ні мaCалімі:
Куанова Э.Б

















«БЕКІТІЛДІ»
ОKу ісініS меSгерушісі
____________________
Турганалиева Г.Ю
«____»_______»2013-14о.ж
СабаKтыS таKырыбы: «Тігін машинасын жaмысKа дайындау» СабаKтыS маKсаты: ОKушыларCа тігін машинасын жaмысKа дайындауды, тігін машинасында дaрыс отыру т‰сілдерін, тігін машинасыныS жоCарCы ж‰не т™менгі б™ліктеріне жіп ™ткізу ережелерін _йрету.СабаKтыS міндеттері:1.ТаKырыпты меSгерту.2. Машинада жaмыс жасау.3. ТJЕ Kайталау.
К™рнекі Kaралдар: Тігін машинасы,интерактивті таKта, СабаKтыS т_рі: Kайталау сабаCыСабаKтыS типі: Іскерлікті Kалыптастыру.€діс-т‰сілдері: Т_сіндірмелі,сaраK-жауап,практикалыK жaмыс.
П‰наралыK байланыс: математика, информатика, ‰дебиет, биология.
К™рнекілігі: интерактивті таKта, компьютер, тігін машина.
І. `йымдастыру.1. С‰лемдесу.2. Б™лме тазалыCын KадаCалау.3.ОKушыларды т_гелдеу.4. Ережелерді Kайталау.
ІІ. ^й тапсырмасы.
Jайталау сaраKтары арKылы (Kоржынан сaраK суыру):
Матаны ылCалды-жылумен ™Sдеу дегеніміз не? ( Матаны _тіктеу)
^тіктеу кезінде нені ескеру Kажет? (Ереже)
Jол тігісініS т_рлерін атаSыз. (К™ктеу,ж™рмеу,к™мкеру,тор тігісі,кесте
тігістері)
Мата неден тaрады? (ТалшыKтан)
Су б_ріккіш пен д‰ке не _шін Kажет? (Мата к_йіп _тік табанына жабысып Kалмау _шін)
ЕSбек Kaралдарын атаSыз. (мата,ине,жіп,Kайшы,желім,KаCаз,тігін машинасы т.б.)
Кесте тігу _шін Kандай еSбек Kaралдары Kажет? (Кергіш,ине,жіп,мата,Kайшы)
Jол инемен жaмыс кезіндегі ескеретін ережелер. (Жaмыс басында ине санын санау,KисыK инемен жaмыс жасамау,сынCан жаCдайда мaCалімге тапсыру,жaмыс аяCында мaCалімге санап тапсыру.)
ІІІ. Тігін машинаныS шыCу тарихын Kайталау (сaраK-жауап)1. Тігін машинасыныS т_рлерін атаSыз. (Kол машина,аяK машина,электрлі машина, арнайы машина)2. Тігін машинасыныS жобасын aсынCан кім? (Леонардо да Винчи)3. Исаак Зингер Kай жылдары тігін машинасын ойлап тапты? (1850-1851)4. РесейдіS Kай Kаласында Зингер зауыты ашылды? (Подольск)5. Инешаншым дегеніміз не? (БaйымныS б™лшектерін тігу)6. Тігім дегеніміз не? (Бірнеше рет KайталанCан инешаншым)7. Тігіс дегеніміз не? (Б™лшектердіS біріккен орны)

ІV. ТaрмыстыK тігін машинасымен таныстыру
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415


Jайталау сабаCы
Тігін машинасында жaмыс жасаудан бaрын оны жaмысKа ‰зірлейді. ЖоCарCы ж‰не т™менгі жіптерді ™ткізеді ,тігістіS aзындыK ж_рісін фрикциялыK винт арKылы реттеп отырады.Егер махавик д™Sгелекті айналдырCанда ине KозCалса ол жaмыс істеуге дайын болCаны.Бос ж_рісте махавик д™Sгелек айналып ине KозCалмайды.Жіпті инеге машинаCа дaрыс ™ткізбесе машина дaрыс жaрмейді.Т™менгі жіпті ш™рікке кигізеді,жіптіS тартылысын реттеп отыру _шін ш™ріктіS Kабын Kолданады.
Машинада дaрыс отыру т‰сілдері:-Т_зу отыру.
-
-жaмыс орнына жарыK сол жаKтан немесе алдыSCы жаKтан т_сіп тaру Kажет.-отыратын орындыK пен тігін машинасыныS ара KашыKтыCы 10-15 см болуы керек.-Kaрал – жабдыKтар арнайы Kорапта тaруы керек.-тігін машинасыныS айналатын б™лшектеріне жаKындауCа болмайды.
V. ПрактикалыK жaмыс.
Тігін машинасында жaмыс жасаудан бaрын оны жaмысKа ‰зірлейді.
жоCарCы ж‰не т™менгі жіптерді ™ткізеді,
тігістіS aзындыK ж_рісін фрикциялыK винт арKылы реттеп отырады.
Егер махавик д™Sгелекті айналдырCанда ине KозCалса ол жaмыс істеуге дайын болCаны.
Бос ж_рісте махавик д™Sгелек айналып ине KозCалмайды.Жіпті инеге машинаCа дaрыс ™ткізбесе машина дaрыс ж_рмейді.
Т™менгі жіпті ш™рікке кигізеді,жіптіS тартылысын реттеп отыру _шін ш™ріктіS Kабын Kолданады.

Тігін машинасыныS жоCарCы жібін ™ткізу ережесі.
Тігін машинасын жaмыс Kалпына келтіріп инені жоCары к™теріп Kой.
Жіпті Kорабымен арнайы шегеге кигізіп ,Kажетті тетеіктерден ™ткіз
Жіпті жоCары жіптіS тартылуын реттейтін екі саKинаныS арасынан компенсациялыK серіппеніS ілмегінен ™ткіз.
Жіпті инеге сабаKтау.

Сергіту с‰ті (оKушылар магниттік таKтадан ою-™рнекті Kaрастыру)
Тігін машинасыныS т™менгі жібін ™ткізу ережесі.
Жібі оралCан ш™рікті Kабына кигіз.
Жіпті ш™рік KабыныS жіпті тартып тaратын серіппесініS астынан ™ткіз.ЖіптіS aшын 10-15 см артыK Kалдыр.
Ш™рікті тігін машинасыныS астыSCы KaрылCысына орналастыр,сырт еткен дыбыс естілгенде ш™ріе дaрыс орналасKаны.
Ысырмалы KаKпаKшаны жауып,инені жоCары-т™мен KозCап т™менгі жіпті суырып шыCару керек.ЖоCарCы жіп пен т™менгі жіптіS aшын тартып,табан астынан кері жібер.

VI. Бекіту сaраKтары.
1.Тігін машинасында дaрыс отыру ережелері Kандай?2.Тігін машинасыныS жоCарCы жібін ™ткізу ережесі Kандай?3.Тігін машинасыныS т™менгі жібін ™ткізу ережесі Kандай?
VІI.сабаKты Kорытындылау.
Б_гінгі сабаK aнады ма? Несімен aнады? 

Пайдалы кеSестер:
ине саKтайтын KораптыS т_біне магнит салып KойсаSыз, инелеріSіз ешKашан шашылмайды.
ине тот баспас _шын оны сабынCа тыCып Kою керек.
егер _тіктіS астына синтетикалыK талшыKтар жабысса оны ацетонмен с_рту керек.
киім тіккенде жіпті киім т_сінен к_реSдеу етіп таSдаSыз, себебі катушкада оралCан жіп ™з т_сінен ‰лдеKайда к_реSдеу болып к™рінеді.
KалыS матаны тігу оSайыраK болу _шін инеге сабын жаCыSыз
















«БЕКІТІЛДІ»
ОKу ісініS меSгерушісі
____________________
Турганалиева Г.Ю
«____»_______»2013-14о.ж
Тігін машинасын жaмысKа дайындау

4
Жалпы маKсаттары
ТаKырыпты ™ткен сабаKтармен байланыстыра отырып,
оKушылардыS білімін пысыKтау, машинатану негіздері, тігін машинасыныS шыCу тарихымен таныстыру,оKушылардыS логикалыK ойлау Kабілетін дамыта отырып, к™ргендерін еске саKтап ,оны Kайта жаSCыртуCа, ‰семдікке, aKыптылыKKа, еSбекс_йгіштікке _йрету.
 

5
ОKыту н‰тижелері

ОKушылар тігін машинасыныS Kaрылысымен танысады
ШыCу тарихымен танысады.
Тігін машинасымен жaмыс істеудіS жолдарымен танысады
Тігін машинасымен жaмыс істеп _йренеді.

6
СабаKтыS к™рнекілігі
Тігін машинасы, интерактивті таKта, компьютер, Kaрал-жабдыKтар: мата, Kайшы, ине «Тігін машинасы» таKырыбындаCы презентация.



І. « МиCа шабуыл»
«Jайта жаSCырту» (Jоржыннан сaраK суыру)
 Матаны ылCалды-жылумен ™Sдеу дегеніміз не?
( Матаны _тіктеу)
^тіктеу кезінде нені ескеру Kажет? (Ереже)
Jол тігісініS т_рлерін атаSыз. (К™ктеу,ж™рмеу,к™мкеру,тор тігісі,кесте
тігістері)
Мата неден тaрады? (ТалшыKтан)
Су б_ріккіш пен д‰ке не _шін Kажет? (Мата к_йіп _тік табанына жабысып Kалмау _шін)
ЕSбек Kaралдарын атаSыз. (мата,ине,жіп,Kайшы,желім,KаCаз,тігін машинасы т.б.)
Кесте тігу _шін Kандай еSбек Kaралдары Kажет? (Кергіш,ине,жіп,мата,Kайшы)
 



ІІ. Ой толCаныс «Жуан, жіSішке сaраKтар»
Тігін машинаныS шыCу тарихын Kайталау 1. Тігін машинасыныS т_рлерін атаSыз. (Kол машина,аяK машина,электрлі машина, арнайы машина)2. Тігін машинасыныS жобасын aсынCан кім? (Леонардо да Винчи)3. Исаак Зингер Kай жылдары тігін машинасын ойлап тапты? (1850-1851)4. РесейдіS Kай Kаласында Зингер зауыты ашылды? (Подольск)5. Инешаншым дегеніміз не? (БaйымныS б™лшектерін тігу)6. Тігім дегеніміз не? (Бірнеше рет KайталанCан инешаншым)7. Тігіс дегеніміз не? (Б™лшектердіS біріккен орны)
ІІІ. ТaрмыстыK тігін машинасымен таныстыру
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
(Слайдпен машина Kaрылысын к™рсету)
1-ш™рнек KaрылCысы; 2-басу табаны; 3-мата жылжытKыш; 4-жіптартKыш; 5- жіп баCыттаCыш; 6- жеSKап; 7- жіп ораCышKа арналCан ™зек ; 8-жіп ораCыш; 9- айналма д™Sгелек; 10-тігіс aзындыCын к™рсеткіш; 11- кері ж_ргіш тетігі; 12-тегіс адымын реттегіш тaтKа;13-жеSKап тіреуі; 14-тaCыр; 15-жіп баCыттаCыш; 16-ысырмалы пластина.

Jайталау сабаCы
Тігін машинасы Kол жетегінде, аяK жетегінде ж‰не электр жетегіндегі машиналар болып б™лінеді. Заманауи тaрмыстыK машинасы негізінен электр тоCыныS к_шімен ж_ргізіледі.
Тігін бaйымдарын дайындауCа арналCан жабдыKтардыS еS негізгісі – тігін машинасы.
Мaндай машиналар компьютер к™мегімен к™птеген тігін операцияларын ( кестелеу, ілмек жасау, т_йме Kадау ж‰не т. б.) орындай алады.
ЕS дaрысы, тіке тігісті орындайтын Kарапайым машинамен тігуді _йрене бастау керек. Тігін бaйымдарын дайындау к™біне тігін машинасында жaмыс істеуді игеруге байланысты.
Тігін машинасында жaмыс жасаудан бaрын оны жaмысKа ‰зірлейді. ЖоCарCы ж‰не т™менгі жіптерді ™ткізеді ,тігістіS aзындыK ж_рісін фрикциялыK винт арKылы реттеп отырады.Егер махавик д™Sгелекті айналдырCанда ине KозCалса ол жaмыс істеуге дайын болCаны..Жіпті инеге машинаCа дaрыс ™ткізбесе машина дaрыс жaрмейді.


8





















Тапсырмалар
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ІІІ.Машинада дaрыс отыру т‰сілдері: -т_зу отыр.
-басын иіп ж‰не денесін с‰л Cана алCа беріп отыру.
- Kолы машина тaCырында (платформасында) ал, шынтаKтары _стел _стінде.
-жaмыс орнына жарыK сол жаKтан немесе алдыSCы жаKтан т_сіп тaру Kажет. -отыратын орындыK пен тігін машинасыныS ара KашыKтыCы 10-15 см болуы керек. -Kaрал – жабдыKтар арнайы Kорапта тaруы керек. -тігін машинасыныS айналатын б™лшектеріне жаKындауCа болмайды. -саусаCыSды инемен шаншып алудан саKтан.
-шаштыS немесе киім шетініS машинаныS айналып жатKан б™ліктеріне оралып кетуінен ж‰не электр тоCыныS соCуынан саK бол.
-жaмыс соSында машинаны с™ндір

Тігін машинасында жaмыс жасаудан бaрын оны жaмысKа ‰зірлейді.
жоCарCы ж‰не т™менгі жіптерді ™ткізеді,
тігістіS aзындыK ж_рісін фрикциялыK винт арKылы реттеп отырады.
Егер махавик д™Sгелекті айналдырCанда ине KозCалса ол жaмыс істеуге дайын болCаны.
Бос ж_рісте махавик д™Sгелек айналып ине KозCалмайды.Жіпті инеге машинаCа дaрыс ™ткізбесе машина дaрыс ж_рмейді.
Т™менгі жіпті ш™рікке кигізеді,жіптіS тартылысын реттеп отыру _шін ш™ріктіS Kабын Kолданады.
Тігін машинасыныS жоCарCы жібін ™ткізу ережесі.
Тігін машинасын жaмыс Kалпына келтіріп инені жоCары к™теріп Kой.
Жіпті Kорабымен арнайы шегеге кигізіп ,Kажетті тетеіктерден ™ткіз
Жіпті жоCары жіптіS тартылуын реттейтін екі саKинаныS арасынан компенсациялыK серіппеніS ілмегінен ™ткіз.
жіпті инеге сабаKтау.
Тігін машинасыныS т™менгі жібін ™ткізу ережесі.
Жібі оралCан ш™рікті Kабына кигіз.
Жіпті ш™рік KабыныS жіпті тартып тaратын серіппесініS астынан ™ткіз.ЖіптіS aшын 10-15 см артыK Kалдыр.
Ш™рікті тігін машинасыныS астыSCы KaрылCысына орналастыр,сырт еткен дыбыс естілгенде ш™ріе дaрыс орналасKаны.
Ысырмалы KаKпаKшаны жауып,инені жоCары-т™мен KозCап т™менгі жіпті суырып шыCару керек.ЖоCарCы жіп пен т™менгі жіптіS aшын тартып,табан астынан кері жібер.






ПрактикалыK жaмыс.
1.Тігін машинасында оKушылар тігіс ж_ргізіп _йрену.2.МaCалім KадаCалау,Kатемен жaмыс жасау.3.ТігістіS сапасын тексеру


9
V.^й тапсырмасы
Тігін машинасыныS Kaрылысын оKып келу, машиналары барлар машинамен жaмыс істеп _йрену.

10
VІ. БаCалау
БаCалау критерийлері бойынша оKушылар жaмысы баCаланады.

11
VІІ. Jорытындылау












Тігін машинасын жaмысKа дайындауTimes New Roman15