Рабочая программа по татарскому языку 3 класс (русская подгруппа)

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Лицей №2 имени академика К. А. Валиева города Мамадыш» Мамадышского муниципального района Республики Татарстан
«РАССМОТРЕНО» Руководитель МО
________ / _________./
Протокол № 1 от 26 августа 2016 г.
«СОГЛАСОВАНО»
Зам. директора по УР
__________ /_____________./
«29» августа 2016 г. «УТВЕРЖДЕНО»
Директор МБОУ «Лицей №2 им. ак. К. А. Валиева г. Мамадыш» _____________С. М. Гимранов
Приказ № ___ от «31» августа 2016 г.
РАБОЧАЯ ПРОГРАММА
МБОУ «Лицей №2 им. ак. К. А. Валиева г. Мамадыш»
по татарскому языку в 3Б классе
учителя первой квалификационной категории
Фазлеевой Гульнур Ильдусовны Рассмотрено на заседании педагогического совета
протокол №1 от «31» августа 2016 г.
2016 – 2017 учебный год
2016/2017 уку елына методик тема:
Лицейныкы Укытучының методик темасы
«Внедрение современных педагогических технологий в образовательный процесс в рамках реализации требований ФГОС» Реализация требований ФГОС через использование здоровьесберегающих методик и технологий.
Аңлатма язуы.
Татар теленнән эш программасы түбәндәге документларны исәпкә алып төзелде:
1. Төп гомуми белем бирүнең Федераль дәүләт белем бирү стандарты (Россия Мәгариф һәм Фән министрлыгында 2010 нчы елның 17 нче декабрь боерыгы 1897 нче номер белән расланган).
2. Гомуми белем бирү учреждениесенең белем бирү программасы(директор боерыгы белән гамәлгә кертелде: 29 нчы август 2014 нче ел №138/1)
3. Гомуми белем бирү учреждениесенең укыту планы(директор боерыгы белән расланган:
31 нче август № --)
4. Гомуми белем бирү учреждениесенең календарь укыту графигы (директор боерыгы белән расланган:31нче август №- )
5. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән “Урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәбендә рус телле балаларга татар телен коммуникатив технология нигезендә укыту программасы” (1 — 11 нче cыйныфлар. Төзүче-авторлары: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л. Малафеева). Казан, 2014.
Әлеге программаны тормышка ашыру максатыннан (РФ Мәгариф һәм фән министрлыгының боерыгы (08.06.2015, №576) федераль исемлеккә кертелгән “Күңелле татар теле ” Дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле һәм уку дәреслеге - 3 нче сыйныф – 2 кисәктә.Авторлары : Р.З.Хәйдарова, Г.М.Әхмәтҗанова,Л.Ә.Гыйниятуллина, (Казан,“Татармультфильм”нәшрияты 2013) кулланыла.
3В сыйныфында укытуның максатлары һәм бурычлары көтелгән нәтиҗәләргә туры килә.
Татар теле дәресләренең төп максаты һәм бурычлары.
Татар теле дәресләренен укытуның максаты - укучыларны татар телен төшенеп, аңлап, закончалыкларына таянып һәм сөйләм ситуацияләренә туры китереп кулланырга өйрәтү.
Укытуның эчтәлеге һәм методикасы түбәндәге бурычларны хәл итүгә юнәлтелә:
- укучыларда сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләрен үстерү һәм телне аралашу чарасы буларак барлык ситуацияләрдә кулланырга өйрәтү;
- аралашу һәм танып белү чарасы булган телне аңлы үзләштерүгә, сөйләм телләрен камилләштерүгә омтылыш тәрбияләү;
- фонетика, лексика, синтаксис, грамматика буенча беренчел белемнәрне үзләштерү;
- өйрәнелгән тел күренешләрен анализлый белү;
- балаларны текст, китап белән эш итү алымнарына өйрәтү;
- коммуникатив сөйләм осталыгы булдыру;
- укучыларның образлы, логик фикерләвен, күзаллавын үстерү, аларда аралашу культурасы күнекмәләре тәрбияләү.
3 нче сыйныфта (рус төркеме) татар теле дәресләренә атнага 3 сәгать ( барысы 102 сәгать) вакыт бирелгән.
Программаның эчтәлеге
№ ТемаларЭш программасында сәг. саны
сәгать саны Темага караган төп төшенчәләр
1. Белем бәйрәме. 27 Авазлар һәм хәрефләр, ике аваз белд. хәрефләр, калын һәм нечкә сузыклар, тат.теленә хас сузыклар, янәшә килгән тартыклар,тамыр һәм кушымча, ясалма сүзләр, алынма сүзләр.
2 Көндәлек режим. 2 Тартымлы исемнәрнең килешләрдә төрләнеше.
3. Ашханәдә. 10 Исем,ялгызлык һәм уртаклык исемнәр, ясалышы, чы/че ясагыч кушымчалары, ясалма, кушма, парлы, тезмә исемнәр, исемнәрнең сан, килеш, тартым белән төрләнеше.
4. Без әти- әниләргә булышабыз.
14 Казан шәһәре, киемнәр кибете, урамында, шәһәрендә төзелмәләре, зат алмашлыкларының сан, килеш белән төрләнеше, һәр, һәркем, барлык, барысы билгеләү алмашлыклары, сыйфат
төшенчәсе.
5. Туган якка кыш килде.
13 Сыйфатның ясалышы, лы/-ле, -сыз/-сез сыйфат ясагыч кушымчалар, синоним,антоним сыйфатлар, боерык фигыль, хикәя фигыль.
6. Шәһәрдә һәм авылда 8 Хәзерге,билгеле үткән заман хикәя фигыльләрнең барлыкта, юклыкта зат-сан белән төрләнеше,инфинитив,”инфинитив+ярата”төзелмәсе,фигыльләрнең ясалышы, рәвеш, аннан соң рәвеше.
7. Әдәпле булыйк. 7 Әдәпле сүзләр. Туган көнгә бүләк бирәм. Табын янында үз-үзеңне тота белү. Өлкәннәргә урын тикъдим итә белү. Авыру дустыңа ярдәм итү. Алда һәм артта сүзләрен куллану. Исемнең чыгыш килеш формасы.
8. Кечкенә дусларыбыз. 9 Сан,сан төркемчәләре, ясалышы, бәйлек һәм бәйлек сүзләр,
янында,алдында,астында,артында,өстендә,эчендә,бер ягында,башында бәйлек сүзләре, турында,кебек,саен,бирле бәйлекләре.
9. Күңелле җәй. 12 Теркәгечләр,чөнки,шуңа күрә, ләкин теркәгечләре,кисәкчәләр, әле,инде кисәкчәләре,җөмлә,җөмлә төрләре,хикәя һәм сорау җөмләләр, мы/ме кушымчалы сорау җөмләләр,җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре, ия белән хәбәр арасында сызык, җыйнак һәм җәенке җөмләләр,җөмләдә сүзләр тәртибе,җөмләләргә сорау кую.
Барлыгы102 Татар теленнән тематик планлаштыру.
№
Дәрес темасы
Дата
Искәрмә
Үткәрелү вакыты
план буенча Факт 1 Яңа уку елы белән. Кереш дәрес. Кем? Кемне? Кемгә? сорауларына җавап. 02.09.2016 2 Кая? Кайда? Кайдан? сораулары. 05.09.2016 3 Сүз+-мы/-ме калыплары. 07.09.2016 4 Ничә? соравы. 09.09.2016 5 Исемнең күплек сан кушымчасы. 14.09.2016 6 Исем сүз төркеме. Исемнәрнең 1 зат берлександа тартым белән төрләнеше. 16.09.2016 7 Фигыльнең башлангыч формасы. Хәзерге заман, үткән заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше. 19.09.2016
8 Хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык формасы. 21.09.2016 9 Кереш контроль диктант. “Урманда”. 23.09.2016 10 Чөнки, ләкин теркәгечләре. 26.09.2016 11 Сингармонизм законы. 28.09.2016 12 Нишләмәде? соравы. 30.09.2016 13 Ярдәм ит әле, ярдәм итегез әле төзелмәләре. 03.10.2016 14 Янында бәйлек сүзе. 05.10.2016 15 Хәзерге заман хикәя фигыльнең күплек санда юклык формасында зат-сан белән төрләнеше. 07.10.2016 16 Саный сүзенең зат-сан белән төрләнеше. 10.10.2016 17 Үзеңне тикшер. Контроль эш. 12.10.2016 18 Кабатлау. Ялгышларны төзәтү. 14.10.2016 19 Сүзтезмәләр төзү. 17.10.2016 20 Фигыльләрнең төрләнеше 19.10.2016 21 Көндәлек режим төзү. 21.10.2016 22 Кабатлау. 24.10.2016 23 Үзеңне тикшер. Күнегүләр эшләү. 26.10.2016 24 Сүзләргә кушымчалар ялгау. 28.10.2016 25 Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1, 3 зат берлек сан формалары 07.11.2016 26 Хәзерге заман хикәя фигыльнең 3 зат күплек сан формалары 09.11.2016 27 Боерык фигыль формасы. 11.11.2016 28 Исемнең төшем килеше.сүз.дик. 14.11.2016 29 Янында бәйлек сүзенең юнәлеш,урын-вакыт, чыгыш килешендә төрләнүе. 16.11.2016 30 Исемнәрнең юнәлеш,урын-вакыт, чыгыш килешендә төрләнүе. 18.11.2016 31 Уйный башладым төзелмәсе. 21.11.2016 32 Нәрсә ашыйбыз, нәрсә эчәбез? 23.11.2016 33 Үзеңне тикшер! Тест. 25.11.2016 34 Уйнарга яратам консрукциясен өйрәтү 28.11.2016 35 Саннар.Ничә? ничәнче? Сораулары. 30.11.2016 36 -чы,-че сүз ясагыч кушымчаслар. 02.12.2016 37 Сатучы булып эшли –төзелмәсе. 05.12.2016 38 Аның әнисе- төзелмәсе.Мөстәкыль эш. 07.12.2016 39 Ни өчен соравы? Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре. 09.12.2016 40 Кабатлау. Контроль эш. 12.12.2016 41 Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше. 14.12.2016 42 Үз алмашлыгының тартым белән төрләнеше. 16.12.2016 43 Рөстәмнең әнисе-төзелмәсе. 19.12.2016 44 Уң як, сул як төшенчәләре белән таныштыру. 21.12.2016 45 Хәзерге заман хикәя фигыльләрнең зат-сан белән төрләнеше. 23.12.2016 46 Чөнки , ләкин теркәгечләре 09.01.2017 47 Бәйлек сүзләр (янында, артында,алдында....) 11.01.2017 48 Мин китапны сумкага салам төзелмәсе. 13.01.2017 49 Бүлекне йомгаклау. 16.01.2017 50 Яңа ел бәйрәме+нә төрләнеше. 18.01.2017 51 Куян булып киенә –төзелмәсе. Сүз.дик 20.01.2017 52 Сыйфат сүз төркеме. 23.01.2017 53 Исемнәрнең 1, 2 зат берлек сан тартым белән төрләнеше. 25.01.2017 54 Кая?, кайда?, кайдан? сораулары. 27.01.2017 55 Исемнәрнең тартым белән төрләнеше. 30.01.2017 56 Хәзерге заман,үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. 01.02.2017 57 Диалоглар төзү.Кабатлау. 03.02.2017 58 Нишләмәде? Соравына җавап. 06.02.2017 59 Ныгыту. Контроль эш. 08.02.2017 60 Теманы йомгаклау. 10.02.2017 61 Нинди?кайсы? сораулары. 13.02.2017 62 Казан шәһәре –төзелмәсе. 15.02.2017 63 Кайсы? соравы. 17.02.2017 64 Шуңа күрә теркәгече. 20.02.2017 65 Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе. 22.02.2017 66 Һәр, барлык –билгеләү алмашлыклары. 24.02.2017 67 Кабатлау. күчереп язу. 27.02.2017 68 Үзеңне тикшер! Кабатлау. 01.03.2017 69 Кабатлау. Тест . 03.03.2017 70 Әдәпле сүзләр. 06.03.2017 71 Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең 3 зат берлек сан формасы. 10.03.2017 72 Хәзерге заман,үткән заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше. 13.03.2017 73 Без бүләк бирәбез. 15.03.2017 74 Кем?кемгә?соравы. 17.03.2017 75 Исемнең төшем килеш формасы. 29.03.2017 76 Үзеңне тикшер! Кабатлау. 31.03.2017 77 Контроль эш. 03.04.2017 78 Ул алмашлыгының юнәлеш, төшем килеше. 05.04.2017 79 Көн саен –төзелмәсе. 07.04.2017 80 Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре. 10.04.2017 81 Акмуенның аягы-төзелмәсе. 12.04.2017 82 Кабатлау. Диалоглар төзү. Сүз.дик. 14.04.2017 83 Сыйфатның артыклык һәм чагыштыру дәрәҗәсе. 17.04.2017 84 Үзеңне тикшер! Кабатлау. 19.04.2017 85 Кабатлау. күчереп язу. 21.04.2017 86 Сүзтезмәләр төзү. 24.04.2017 87 Ә, чөнки теркәгечләре. 26.04.2017 88 Сыйфатның чагыштыру дәрәҗәсе. 28.04.2017 89 Әйтегез әле -төзелмәсе. 03.05.2017 90 Кая?кайда?кайдан? сораулары. 05.05.2017 91 Капма- каршы мәгънәдәге сүзтезмәләр. 08.05.2017 92 Каян? соравы. 10.05.2017 93 Кабатлау 12.05.2017 94 Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-санда төрләнеше. 15.05.2017 95 Еллык аттестация эше. 17.05.2017 96 Кушымчалар ялгау.Диалог төзү. 19.05.2017 97 Үзеңне тикшер.Тест 22.05.2017 98 Фигыльнең төрләнешен кабатлау. 24.05.2017 99 Күчереп язу. Бүлекне йомгаклау. 26.05.2017 100 Кабатлау. Диалог төзү. Сочинение. Җәй. 29.05.2017 101-102 Уен-дәрес. Мин татарча беләм.
Гомумиләштереп кабатлау. 31.05.2017 Укытуның планлаштырылган нәтиҗәләре:
“Татар теле һәм әдәби уку” предметы буенча 3 нче сыйныф программасын үзләштерүнең шәхси нәтиҗәләре:
татар теленең дәүләт теле буларак ролен аңлау;
шәхесара һәм мәдәниара аралашуда татар телен куллануга уңай караш булдыру;
татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге формалаштыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау.
Татар телендә өйрәтүнең метапредмет ( регулятив, коммуникатив, танып-белү) нәтиҗәләре:
укытучының күрсәтмәләрен аңлап үти белү;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли белү, алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү;
әңгәмәдәшең белән аралаша белү күнекмәләрен формалаштыру;
парларда һәм күмәк эшли белү;
әңгәмәдәшең белән контактны башлый, дәвам итә, тәмамлый белү;
үрнәк буенча эшли белү; рәсем буенча җөмләләр, сораулар төзи белү;
аңлап укый белү; укылган яки тыңланган мәгълүматны эчтәлегенә бәя бирә белү;
чагыштырып нәтиҗә ясый белү күнекмәләрен формалаштыру.
Татар теленә өйрәтүнең предмет нәтиҗәләре.
Диалогик сөйләм.
3 нче сыйныфта укучылыр түбәндәге күнекмәләргә ия булырга тиешләр:
сайланган эчтәлек аша әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү.
дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү; билгеле бер тема буенча кечкенә диалоглар төзи белү; программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә ктнаша алу.
Монологик сөйләм.
җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;
өйрәнелгән темалар буенча кечкенә информация бирә белү.
Ишетеп аңлау.
3 нче сыйныфта ишетеп аңларга өйрәтүнең бурычлары:
нормаль темп белән әйтелгәннең ишетү аша мәгънәсен аңларга, аңлаган турында фикер йөртергә, аралашуда куллана белергә өйрәтү;
сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетү аша аерырга өйрәтү;
ишетү хәтеренең күләмен үстерү.
Уку.
Укучылар түбәндәге күнекмәләргә ия булырга тиешләр:
хәреф-аваз системасын аера, татар теленә генә хас хәрефләрне дөрес уку, авазларны дөрес әйтә белү.
укылган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү-текстларны дөрес интонация белән укый белү.
укыганда сүзлекләр куллана белү.
Язу.
Түбәндәге күнекмәләргә ия булырга тиешләр:
татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү.
дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру.
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен тикшерү һәм бәяләү нормалары
Укучыларның белем һәм күнекмәләрен телдән һәм язмача тикшерү эшләренең күләме:
№ Эш төрләре Сыйныфлар1 2 3 4
1. Тыңлап аңлау — 0,5—1 1—1,5 1—2 мин
мин мин 2. Диалогик сөйләм 3 4 5 6
3. Монологик сөйләм 4 5 6 7
4. Язу: 1) күчереп язу (җөмлә саны) 1—2 3-1 5—6 7—8
2) сүзлек диктанты (сүзләр саны) 6—7 8—9 10—12
3) диктант (сүзләр саны) 25— 30—35 35—40
4) изложение (сүзләр саны) 30 40—45 50—55
5) сочинение (җөмлә саны) 6—7 7—8
Конт роль күчереп язуны бәяләү
Пөхтә, төгәл һәм орфографик хатасыз язылган эшкә «5»ле куела.
Пөхтә, төгәл язылган, әмма 1—3 төзәтүе яки 1—2 орфографик хатасы булган эшкә «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—5 төзәтүе яки 3—5 орфографик хатасы булган эшкә «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 6 яки артыграк орфографик хатасы булган эшкә «2»ле куела.
Диктантны бәяләү
Пөхтә һәм төгәл язылган, 1 орфографик хаталы диктантка «5»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылган, 2—3 орфографик хаталы диктантка «4»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 4—6 орфографик хаталы диктантка «3»ле куела.
Пөхтә һәм төгәл язылмаган, 7 яки артыграк орфографик хаталы диктантка «2»ле куела.
Язма сөйләмне бәяләү
2—4 нче сыйныфларда укучыларның язма сөйләм күнекмәләрен үстерү өчен, өйрәтү характерындагы изложениеләр һәм сочинениеләр яздырыла. Аларны бәяләгәндә, эшнең эчтәлеге ягыннан тулы һәм эзлекле язылуы, грамоталы булуы исәпкә алына. Башлангыч сыйныфларда изложение һәм сочинениеләр өчен бер билге куела.
Эзлекле язылган, 1 орфографик һәм 1 пунктуацион яки 1 грамматик хаталы эшкә «5»ле куела.
Эзлекле язылган, ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән, 2—3 орфографик һәм пунктуацион яки 2—3 грамматик хаталы эшкә «4»ле куела.
Эзлекле язылмаган, 4—6 орфографик һәм пунктуацион яки 4—6 грамматик хаталы эшкә «3»ле куела.
Эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7 дән артык орфографик һәм пунктуацион яки 7дән артык тупас грамматик хаталы эшкә «2»ле куела.
Укыту чаралары һәм әдәбият
УМК Укытучы өчен методик әдәбият Укучылар өчен әдәбият
Рус телле балаларга татар телен һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы 1-11 сыйныфлар. Төзүче-авторлары: Р, З. Хәйдәрова, Р. Л. Малафеева. Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгы, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 2011
Дәреслек: Р.З. Хәйдәрова, Г.М.Әхмәтҗанова, Л.Ә.Гыйниятуллина “Күңелле татар теле”. Дүртьеллык башлангыч рус мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен татар теле һәм әдәби уку дәреслеге (рус телендә сөйләшүче балалар өчен). Казан, “Татармультфильм” нәшрияты, 2013.

Р.З.Хәйдәрова , Л.Ә. Гыйниятуллина, Г.И. Газизуллина “Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле”, 3 класс, Казан “Татармультфильм”, 2013
Ч.М.Харисова. Татар теле. Анализ үрнәкләре. Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2009
Интернет - ресурслар: htto://edu.tatar..ruhttp://kitap.net.ruhttp://www.openclass.ruhttp://tatar.com.ruhttp://edu.tatar.ruhttp://www.mon.gov.ruhttp://belem.ruhttp://www.belem.ruhttp://mon.tatarstan.ru/ana tele.htmР.З. Хәйдәрова, Н.Г. Галиева “3 нче сыйныфлар өчен татар теленнән эш дәфтәре”
Р.З. Хайдарова, Р.Л. Малафеева “Татарский язык в таблицах”, г. Набережный Челны
3. “Татарча-русча сүзлек. Русско-татарский словарь” Магариф, 1999
4 .Программа буенча каралган язучыларның әсәрләре
5. Таблицалар, схемалар, картиналар, рәсемнәр, карточкалар, пиктограммалар, аудиокассеталар, дисклар, презентацияләр
6. Электрон белем бирү материаллары:
- «Рус телендә сөйләшүче балаларга телдән әзерлек курсы буенча тыңлап аңлау күнегүләре»
Электрон чыганаклар:
http://kitap.net.njhttp://www.openclass.njhttp://tatar.com.njhttp://edu.tatar,.ru
http://www.mon.gov.ruhttp://belem.ruhttp://www.belem.ruhttp://mon.tatarstan.ru/ana tele.htmАрадаш аттестация эше. (Диктант)
Җанварлар.
Кыргый җанварлар кышны төрлечә уздыра. Аю кыш буе йоклый. Бүреләр аю өне янына якын да килеп карамыйлар. Алар аю уяныр дип курка. Тиен җәй көне азыкны күп итеп әзерли. Кышын ул шул азык белән туена. (35 сүз.)
Бирем: 1нче вариант текст эченнән 5 нечкә сүз, 2нче вариант 5 калын сүз табып асларына сызарга.
Кушымта
3 В сыйныфының рус төркемендә татар теленнән укытучы җитәкчелегендә проект эше каралган. Проект эшенең темасы “Татар халык ашлары ”.
ФДББС шартларында укучыларның уку-эзләнү һәм проект эшчәнлеген оештыруны планлаштыру.
ФДББС-ның төп ориентиры-укучыларның индивидуаль, яшь ,психологик һәмфизиологик үзенчәлекләрен исәпкә алып ,шәхеснең яңа сыйфаттаүсешенә ирешү.
Мәктәптә укытуның яңа максатлары:
1.Фикерләү сәләте формалаштыру;
2. Эшчәнлек сәләте формалаштыру;
3.Аралашу сәләте формалаштыру.
Уку -эзләнү эше һәм проект ник кирәк?
Проект методы эшчәнлегенең эпиграфы итеп түбәндәге юлларны кулланыр идем:“Сөйлә миңа -мин онытырмын, күрсәт- истә калдырырмын,кызыксындыр- өйрәнермен.”
Башлангыч сыйныфларда укучылар белән эшләгәндә проект эшчәнлеген куллану отышлы. Проект эшчәнлеге укучы шәхесенең белем алуга иҗади якын килүенә юнәлтелгән. Бу метод белән эшләгәндә, укучылар актив рәвештә уйлау, фикерләү эшчәнлегенә тартылалар. Тиешле нәтиҗәгә ирешү өчен, эш барышында әдәби китаплардан, сүзлекләрдән, интернет аша күп мәгълүмат тупларга, ижади фикер йөртергә кирәк.
Гомүмән, проект методы - баланың интеллектын, иҗади сәләтен, логик фикерләвен үстерүдә нәтиҗәле алымнарның берсе булып тора дип уйлыйм мин.
Проект эшчәнлегенең нигезе - эзләнү-тикшеренү эше.Эшнең уңышлы килеп чыгуы аның дөрес план-лаштыры-луына бәйле. Монда укытучы, укучы һәм ата-ана хезмәттәшлеге бик әһәмиятле.
Проект методы укытучы һәм укучыларның яхшы әзерләгән, сыйныфның һәм иҗади төркемнәрнең үзара килешеп эшләүләрен таләп итә. Проект турында сөйләшүдә катнашып, укытучы да тигез хокуклы фикердәшкә, ярдәмчегә әйләнә. Проектны гамәлгә ашыру барышында укучылар әйләнә-тирәдә-ге-ләр белән уртак тел табып эшләргә, фикерләрен дәлилләргә өйрәнә.
Проект эшенең нәтиҗәсе булып 1-2 сыйныфларда мәгълүмат тупланган китап яисә альбом, ә 3-4 сыйныфларда проект эше, презентация, сценарий, фильм, каталог, ярдәмлекләр,доклад,спектакль ярдәмендә башкарылырга мөмкин
Проект эшчәнлеген оештыруда эшне планлаштыру этаплары:
1.Проектның темасын, структурасын,эчтәлеген сайлау.
2. Проблеманы ачу өчен сораулар уйлау.( Без моны ничек эшлибез? дигән сораудан түгел,ә Ни өчен эшлибез?Нинди проблеманы хәл итү максатыннан эшлибез? дигән сорауларга җавап эзләүдән башлана.)
3.Тиешле мәгълүматны табу юлларын ачыклау. Катнашучыларның вазифаларын билгеләү.( ата-ана эшчәнлеге ,бала эшчәнлеге,укытучы эшчәнлеге)
4.Проект туплау.( мәгълүмат җыю, проблеманы тикшерү, ачу, аны чишүдә дөрес варианты сайлау, эшне бизәү).
5. Проектны тәкъдим итү, яклау формаларын уйлау.Төрле формада эшләргә була.М-н.-сәяхәт,реклама,рольле уен,мини-спектакль,телевизион тапшыру,күргәзмә,зал беләнуен,интервью,әдәби персонажлар диалогы.
6. Проектны бәяләү.Урыннар билгеләп, ярышка әйләндерү киңәш ителми.Берничә номинация тәкьдим итеп һәм һәр проект нинди дә булса бер номинациядә җиңәрлек итеп оештыру отышлы булыр.М-н,истәлекле,бизәлешле , оригиналь , дус,кызыклы, файдалы,үрнәк проект.
7. Проектның перспективасын билгеләү.Мөһиме- игътибарсыз калмаска тиеш.Иң әһәмиятле фактор- балалар үз эшләренең кирәклегенә төшенсеннәр һәм аның башка кешеләргә шатлык, рәхәтлек китерүен күрсеннәр.