?мір Темірді? бас?ыншылы? жоры?тары 7сынып БИС технологиясы бойынша саба? жоспары
Сыныбы: 7
П‰ні: JазаKстан тарихы.
СабаKтыS таKырыбы: €мір ТемірдіS басKыншылыK жорыKтары
СабаKтыS маKсаты: «БиоаKпараттандыру ж‰не синергетика» технологиясыныS Ауызша сабаK - 1 картасы бойынша €мір ТемірдіS шыKKан тегі ж‰не оныS Орта Азияны билеген тaсында жасаCан шапKыншылыK жорыKтары мен оныS зардаптары туралы толыK т_сінікті Kалыптасыру ж‰не ™з т_сінгендерін практикада Kолдана білу. ОKушылардыS ™з бетінше ізденіс- шыCармашылыK жaмыс арKылы 63% оKу материалын меSгерту. Зейінді, ойлау жылдамдыCын, есте саKтауды дамыту ж‰не сабаKKа KызыCушылыKтарын арттыру с™здік Kорларын молайту.
СабаK типі: «БиС» технологиясы бойынша жаSа таKырыпты т_сіндіру.
Технология: «БиС» технологиясы, «Ауызша сабаK -1» картасы .
Білім: тарихи аныKтама, терминдер.
Біліктілік: ауызша ж‰не м‰тіннен танып білу.
ДаCды: жылдамдыK, есте саKтау.
СабаKтыS к™рнекілігі: матрица, тірек с™здер, сын тaрCысынан сaраKтар , Kарама-Kарсы сaраKтар; проектор.
СабаKтыS барысы:
І. `йымдастыру кезеSі:
ОKушылармен амандасып, б_гінгі жаSа сабаKтыS таKырыбы мен маKсаттарын таныстыру.
Сынып лидері оKушыларды рухтандырады.
^й тапсырмасын еске т_сіру.
МоCолстан мемлекеті Kай aыстыS орнына Kaрылды? /ШаCатай aлысы/
МоCолстанныS Kaылуына басты р™л атKарCан тайпа / дулат/
1348 жылы МоCолстанныS ханы етіп сайланып кім таKKа отырды / ТоCылыK –Темір/
МоCолстанды Мауаранахрдан біржола б™ліп алып, т‰уелсіз, жеке хандыK KaруCа бар к_шін салCан кім / €мір Поладшы/
МемлекеттіS орталыCы Kай Kала / АлмалыK Kаласы/
МоCолстан Kай дінді мемлекеттік дін деп Kабылдады? /Мaсылман/
Мaхаммед ХайдардыS жазуы бойынша бір к_нде неше адам ислам дінін Kабылдады? / 160 мыS/
14C. аяCында МоCолстан жеріне кімніS ‰скері бас к™тертпей, д_ркін-д_ркін жорыKтар жасайды? /€мір Темір/
МоCолстан мемлекетініS ™мір с_рген уаKытын аныKта: /14C аяCы-16C. басы/
1365 жылы болCан «БатпаK шайKасында» кім жеSіске жетті?/Ілияс-Jожа хан/
Дулат тайпасыныS мaралыK лауазымы Kалай аталады? / `лысбегі/
«БайпаK шайKасында» екі жаKты шайKасында Kанша адам Kаза тапты: /10мыS/
СабаK барысы : І.МЖ (1 параKKа 4мин таKырып 2,5 бет- 10 мин)
І.Кілтті с™здер немесе трек с™здерді есте саKтау. (12 с™зді 1мин жаттау, 1мин жазу)
1. Барлас / €мір Темір шыKKан тайпа/
2. ТараCай / €мір ТемірдіS ‰кесі/
3-4. 1336-1405жж / €мір ТемірдіS ™мір с_рген жылдары/
5. Jaндызша /ТоKтамыстыS ‰скерін Kуып жетіп ойсырата жеSген жері/
6-7. 1372-1390жж /€мір ТемірдіS МоCолстанCа 10 шаKты жорыK жасаCан жылдары/
8. Баязид / Осман сaлтаны/
9-10. Сарай-Берке /Алтын орданыS астанасы/
11. Анкара /1402 жылы сaлтан Баязидке соKKы берген Kала
12. Сайрам /МоCолстанCа жасалCан жорыKтарыныS алCашKы KалаларыныS бірі
ІІ. М‰тін бойынша Kарама-Kарсы сaраK Kойылады.
1. МоCолдардыS т_ркіленген барлас тайпасынан шыKKан ТараCайдыS баласы -€мір Темір
2. €мір Темір 1370 жылы Мауараннахрды басып алып неше жыл бойы жеке дара билік ж_ргізеді. – 35жыл
3. €мір Темір Алтын Орданы басып алудан бaрын Kай мемлекетті ‰лсіретуді к™здеді. – АK Орда
4. АK ОрданыS жеSілуіне ‰кеп соKKан не жаCдай болды. – `рыс хан мен баласы ТоKтаKияныS Kайтыс болуы.
5. АK ОрданыS жеSілгенінен кейін €мір Темір кімді Сауранда таKKа отырCызды. – ТоKтамысты
6. ТоKтамысты жазалау _шін €мір Темір 1391 жылы Kанша ‰скермен Kарсы жорыKKа аттанды. – 200 мыS.
7. €мір Темір 1372-1390жж аралаCында Kай мемлекетке 10 шаKты рет жорыK жасады: МоCолстан
8. 1376 жылы МоCолстанныS атаKты Kолбасшысы Jамар ад-динді талKандау _шін Kанша адамдыK ‰скер аттандырды: - 30 мыS
9. €мір Темірге Kарсы 1380 жылдыS аяCында одаK KaрCан мемлекеттер: АK Орда мен МоCолстан
10. 1404-1405 жылдарда €мір Темір JазаKстанныS Kай ™Sірін басып алды: ОSт_стік JазаKстан
11. €мір Темір Kаза болCан Kала: - Отырар
12. €мір ТемірдіS Jытайды жаулап алуына не кедергі болды? /€мір ТемірдіS Kайтыс болуы
13. €мір Темір мен ТоKтамыс арасындаCы Jaндызша деген жердегі шайKас Kашан ™тті: 1391 жылы
14. €мір ТемірдіS жорыKтары Kандай сипатKа ие болды: тонаушылыK, басKыншылыK
15. €мір ТемірдіS ™мір с_рген жылдары: 1336-1405
16. €мір ТемірдіS шыKKан тайпасы: - барлас
ІІІ. Сыни сaраKтар
ОKушылар KойылCан сaраKтарCа «и‰» немесе «жоK» деген жауап береді.
1. €мір Темір 1370 жылы Мауараннахрды басып алды. /ия/
2. €мір Темір МоCолдардыS т_ркіленген байбаKты руынан шыKKан / жоK барлас /
3. €мір Темір 1330-1440жж ™мір с_рген. /жоK 1336-1405жж/
4. €мір Темір Алтын Орданы басып алудан бaрын оныS ™зіне жаKын жатKан АK Орданы басып алды. /ия/
5. 1376 жылы `рыс ханныS д_ние салуы, к™п aзамай оныS aлы ТоKтаKияныS Kаза болуы МоCолстанныS жеSілуіне ‰кеп соKты. /жоK, АK Орда/
6. 1480 жылдан бастап ТоKтамыс Алтын ОрданыS к™птеген жерлерін басып алды / жоK ,1380 жылы/
7. МоCолстандаCы жорыCында шыCыстаCы KалаларыныS бірі АлмалыKтыS жанына дейін жетіп, керейіттерді талKандап, Kайтып оралды. / ия/
8. €мір ТемірдіS Jытайды жаулап алуына сауда келісімі кедергі болды.
/ жоK, €мір ТемірдіS Kайтыс болуы
9. €мір Темір 1371-1372жж. МоCолстанCа ‰скер аттандырды. /ия/
10. 1404-1405 жылдар аралыCында €мір Темір Солт_стік JазаKстан жерін жаулап алды./жоK ОSт_стік JазаKстан/
11. €мір ТемірдіS JазаKстан жеріндегі aзаK жылдар бойы жасаCан жорыKтары оныS 1405 жылы Т_ркістан Kаласында Kаза болуымен аяKталды.
/ жоK, Отырар Kаласында/
12.1390 жылдардаCы жорыKтардан кейін МоCолстан Темірге толыK т‰уелділікке т_сті. /ия/
13.€мір Темір 1400 жылы JытайCа шыKKан жорыCында Kаза тапты.
/жоK, 1405 жылы/
14. АK Орда мен МоCолстан билеушілері ™здерініS €мір Темірге жеке- дара Kарсы тaра алмайтындарын біліп, 1380 ж. аяCында одаK KaруCа ‰рекет жасайды. /ия/
15. €мір Темір орасан зор империя Kaрды /ия/
ІV. ЖаSа таKырып бойынша таKырыптыK с™з Kорын жазу. /5мин. уаKыт беріледі./
БаCалау: 4-5 белгі 5 aпай
3 белгі -4 aпай
2 белгі -3 aпай
«2» баCа Kойылмайды.
Jорытылау: Матрица Kорытындысы бойынша оKушыларCа баCа Kойылады.
^йге тапсырма: - § 31мазмaндау, 135 бет кестені толтыру. ТаKырыпты бойынша Kосымша тарихи деректер Kарастыру.