Ашы? саба? Ал?аш?ы ба?даршам
Тәрбие сағатының тақырыбы:Жол тәртібін жадыңда сақта Дайындаған Даухаренова Н.Э.
Алғашқы бағдаршамАлғашқы бағдаршам теміржол бойында пайда болды. Оны ойлап тапқан адамның есімі тарихта сақталмаған. Оны көше қиылысына ыңғайлап, кайта жасаған ағылшын инженер-механигі Д. Найт болатын. Ол 1868 жылы Лондондағы парламент үйінің алдына бағдаршам орнатты.
1918 жылдан бастап қана үш түс қолданыла бастадыҚызыл түс қауіп ұғымын білдіреді. Сосын бұл түс күндіз де, түнде де, тұман мен жауынды күні де жақсы көрінеді. Жасыл түс қызыл түстен айқын ажыратылады. Сары сигнал – негізі қызыл мен жасыл түстердің арасындағы айырым белгісі
Қазақстанда 1987 жылы КСРО-да қабылданған жолда жүру ережелері қолданылды 1998 жылдан республикада жолда жүрудің жаңа Ережелері қабылданған. Осы ережелерге сай жол белгілері мемлекеттік стандарттар негізінде анықталады. Бұл стандарттар бойынша, жол белгілері 7 топқа бөлінеді: 1. ескерту белгілері 2. басымдылық белгілері 3. тыйым салу белгілері 4. міндеттеу белгілері 5. ақпараттық-көрсеткіш белгілері 6. қызмет көрсету белгілері 7. қосымша ақпараттық белгілер (тақташалар).
Жол белгілері
Тыйым салу белгілері
Басымдылық белгілері
Ақпараттық-көрсеткіш белгілері
Алдын ала жазылатын белгiлер
Жаяу адамның міндеттері. 1. Жаяулар тратуардың немесе жаяу жолдың оң жағымен, ал олар болмаса, жол жиегімен немесе велосипед жолымен жүруі тиіс. 2. Жолдан өтіп бара жатқанда жаяулап себепсіз кедергі немесе тоқтап қалмауы тиіс. Көшеден өтпес бұрын алдымен сол жаққа, ал көшенің ортасына жеткенде оң жаққ қарау керек. 3. Жарқылдақ маягі және арнаулы дыбыс белгісі қосылған көлік жақындағанда жаяулар жолдан өтпей тоса тұруы керек. 4. Қараңғыда жүргізушілер көлік айдап бара жатқанда, жаяу адамдар үстіне жарық қайтарғыш тағып алу керек.
Ой қозғау.«Реттеуші инспектор қызметкерінің сауалы».
10 ұпай1.Велосипедпен неше жастан бастап жолмен жүруге болады ? 2. Жиекжол жоқ жерде қалай жүру керек ?5 ұпай1.КЖТ дегенді қалай түсінесіңдер?2- Көшеде жүру тәртібі деген түсінікті қалай түсінесіңдер?
1.Велосипедпен неше жастан бастап жолмен жүруге болады ? Жауап: жол бойына 14 жасқа толған балаларға ғана рұқсат. 2. Жиекжол жоқ жерде қалай жүру керек ?Жауап: Ауылдық жерлерде жиекжол болмау мүмкін, ондай жағдайда жолдың бір шетімен келе жатқан көлікке қарама-қарсы бағытта жүрген жөн 1.КЖТ дегенді қалай түсінесіңдер?- Көшеде жүру тәртібі 2- Көшеде жүру тәртібі деген түсінікті қалай түсінесіңдер?жаяу жүргінші тротуаржол белгілер
10 ұпай3. Мына көліктер қалай аталады, көлік оқиғасына тап болған адамдар қандай телефондарға қоңырау шалады? – 4. Автобусқа қай есіктен мініп, қай есіктен түседі5 ұпай3.Мұғалім: - Бағдаршамнан басқа жолда кім тұрады?.4. Жол белгілерін атқаратын қызметіне қарай неше топқа бөлінеді?
3. Мына көліктер қалай аталады, көлік оқиғасына тап болған адамдар қандай телефондарға қоңырау шалады? ( Өрт сөндіру - 01, жедел жәрдем - 03 МАИ - 02 ) 4. Автобусқа қай есіктен мініп, қай есіктен түседі?( алдан түсіп, арттан мінеді) 3.Мұғалім: - Бағдаршамнан басқа жолда кім тұрады? Реттеуші инспектор қызметкері ала таяғымен тұрады.4. Жол белгілерін атқаратын қызметіне қарай неше топқа бөлінеді? (7 топқа)
10 ұпай5. Жаяу адамға қай жермен жүруге рұқсат етілмейді? 6. Көше қиылыстарында қай жерлерден өтуге болады? -5 ұпай5. Көшеде жүру ережесін білу бізге не үшін керек?6. Жиекжол дегеніміз не?
5. Жаяу адамға қай жермен жүруге рұқсат етілмейді? - Көлік жүретін көшенің ортасымен жүруге рұқсат етілмейді.6. Көше қиылыстарында қай жерлерден өтуге болады? - Көшенің екінші көшемен қиылысқан жерінде немесе «Өтетін жер» деп жазылған тұста немесе асфальтта көлденеңіне сызылған жалпақ ақ жолақтары бар жерінде және бет алдындағы бағдаршамның жасыл жарығы жанған кезде өтуге болады.5. Көшеде жүру ережесін білу бізге не үшін керек?- Әр оқушы көшеде жүру тәртібін өте жақсы білуі керек. Көшеде жүре білу машина астына түсуден, апаттан сақтайды. 6. Жиекжол дегеніміз не?- Адамдар жаяу жүретін көше жиегіндегі тар жол.
10 ұпай7. Бағдаршам жоқ көшелерден қалай өтеміз? 8. Жиекжолдан тағы қалай жүруге рұқсат етілмейді? 5 ұпай7. Көшеде жүру тәртібін кім басқарады? - 8. Бағдаршам сигналдар қалай орналасқан?
7. Бағдаршам жоқ көшелерден қалай өтеміз? - Егер өтетін жерде бағдаршам болмаса, көшеден өте бере әуелі сол жаққа қараймыз. Көшенің орта тұсына жеткенде, оң жағымызға көз саламыз. Егерол жақтан машина келе жатса, өтіп кеткенше сол орында күте тұрамыз.8. Жиекжолдан тағы қалай жүруге рұқсат етілмейді? - Төрт - бес адам қатар жүруге болмайды.7. Көшеде жүру тәртібін кім басқарады? - Көшеде жүру тәртібін бағдаршам басқарады..8. Бағдаршамд сигналдар қалай орналасқан?
Тақтадағы жұмбақтарды шешу: 1.Бір тұлпар, су ішпейді, жем жемейді,Ескеріп ешбір адам емдемейді.Жүк емес жануарға жүз адам да,Шылбырын сымға байлап тез жөндейді. 2. Бұйырмапты бас та, ауыз да, құлақта,Бақырайған үш көзі бар бірақ та. 3. Ала таяқ ұстаған, Жол тәртібін нұсқаған.
4.Көліктің қаншасын үстінен өткізген , Іргеден басталып , алысқа жеткізген. 5. Қозғалмасаң құлайды,Сүйемесең сұлайды.Құйымшақты ері бар,Бұл не деген жануар?
6. Арқаным бар тым ұзын, Ала-алмайсың бір үзім. Табыңдаршы, балалар, Бұл жұмбақтың шешуін. 7 .Өзі сөйлей білмейді, Бірақ «Тоқта, жүр !» дейді. 8.Жоқ өзінде бас та , ауызда да , құлақ та , Бақырайған үш көзі бар бірақ та.
МАИ емтиханы1. Жүргіншілер деген кім?А) машина жүргізетін адамдар В) көшеде жаяу жүрген адамдар С) белгілер2. Көлік жүріп келе жатқанда жолаушыға жүргізушімен сөйлесуге бола ма?А) болады В) болмайды С) білмеймін3. Жолаушылар таситын қоғамдық көлікті қай жерден күтіп, міну керек?А) аялдамалардан В) кез - келген жерден С) дүкен алдарынан4. Қала көшелерінде жаяу адамдар қандай жолмен жүруге тиісА) кез - келген жолмен В) тротуармен С) автомобиль жолдарымен5. Қала көшелерінде велосипедпен жүруге неше жастан бастап рұқсат етіледі?А) 10 В) 12 С) 146. Дөңгелек шеңбер түрінде қызыл түспен белгіленген белгілер қандай ұғымды білдіреді?А) ескерту белгілері В) көрсеткіш белгілер С) тыйым белгілері7. Қай түс жанғанда машиналар жүреді?А) сары В) жасыл С) қызыл
Дұрыс жауабы1 А2 В3 А4 В5 С6 С7 В