Контрольная работа по родному языку (тувинский язык) для 4 кл


Россияныё арга-арыы.
Бистиё чуртувусту улуг арга-арыг к\р\нези деп анаа эвес адаар. Шынап -ла Россиянын девискээриниё улуг кезиин арга- арыглар эжелээн.
Тундрага бодаарга, арга зоналарынын х=рз\н\ байлак,\н\штер база дириг амытаннарныё делегейи янзы- б\р\.
Янзы-б\р\ аргаларга бирээзинге эвээш, =скезинге х=й чылыг негеттинер. Шиви, хады,дыт, чойган, п=ш деп ине б\р\лерлиг унуштер чылыгга дыка негелделиг эвес. Олар арга зоназыныё соёгу талазынга эки \нер. Бо ыяштар ине б\р\л\г аргалар _ тайганы тургузар.
Тундрага бодаарга, чайын тайгага чылыг, ынчалза-даа кыш кончуг соок болур .Тайганыё мурнуу талазынга кыш дыка соок эвес болур. Бо байдал калбак б\р\л\г ыяштарга таарымчалыг. Ынчангаш холушкак арга-арыг тайганыё мурнуу ч\г\нде унген. Мында ине болгаш калбак б\р\л\г арга-арыг холужа берген.
Оон-даа мурнуу ч\г\нде калбак б\р\л\г аргалар чаттыла берген. Олар калбак улуг б\р\лерлиг, чылыгга ынак ыяштардан б\ткен.
Арга-арыг _ бистиё планетавыстыё «=кпези», агаарныё камгалакчызы. Арга-арыгныё \н\штери дыка х=й кислородту \нд\ргеш, х=й углекислый газты сиёирип алыр. Бир гектар арга-арыг 1 шакта 200 кижи тынып турда, тыптып келир углекислый газты сиёирип алыр!
Арга-арыг _ х==лбектерниё камгалакчызы. Шаг шаандан тура кижилер эриктеринде арга-арыгны кезип кааптарга, хемнер сыыгай бээр деп ч\вени эскерген.
Арга-арыг _ х=рзуннуё база камгалакчызы. Хат база аккан суг кезип каапкан аргалыг черлерниё х=рз\н\н дыка д\рген \регдээр.
Бодунуё чаражы-биле арга-арыг кижилерни ==рт\р. Аргага дыштанырга кижиниё сеткил-х=ён\н к=д\р\п, кадыын быжыглаар. Арга биске чеже м==г\лерни, кат-чимисти, эм \н\штерни белекке берип турарыл!
Арга-арыг кирип турар кижи б\р\з\нден арга-арыгныё болгаш ооё дириг амытаннарыныё амыдыралы хамааржыр. Аёаа чораан кижи бойдустуё аалчызы болур болгаш тодаргай д\р\мнерни сагыыр ужурлуг.
Тыва дыл4-к\ класска хыналда ажыл.
1-ги вариант.
1.Дараазында с=ст\ё \н-\ж\к анализин кыл.
Россия
2.С=ст\ё тургузуун сайгарар Амытаннарныё3./шк\ абзацтан чаёгыс аймак кежигуннерлиг домакты дужуруп бижиир. Домактыё кандыг кежигунн\ болур-дур тодаратА) чаёгыс аймак кол с=стер
Б) чангыс аймак с=глекчиВ) чаёгыс аймак ийиги черге кежиг\н\
4.Дараазында домакта чуве аттарын тыпкаш, падежин илеретАрга биске чеже м==г\лерни, кат-чимисти, эм \н\штерни белекке берип турарыл!
5.С=з\глелден 4 демдек адындан ушта бижи.
6.. Арга-арыгныё кижиге ажык-дузазыныё дугайында кыска чугаадан бижи.
Тыва дыл4-к\ класска хыналда ажыл2-ги вариант
1.Дараазында с=ст\ё \н-\ж\к анализин кылЫяштар2.С=ст\ё тургузуун сайгарарХ==лбектерниё 3.Он дугаар абзацтан чаёгыс аймак кежигуннерлиг домакты дужуруп бижиир. Домактыё кандыг кежигунн\ болур-дур тодаратА) чаёгыс аймак кол с=стер
Б) чангыс аймак с=глекчиВ) чаёгыс аймак ийиги черге кежиг\н\
4.Дараазында домакта чуве аттарын тыпкаш, падежин илеретШиви, хады,дыт, чойган, п=ш деп ине б\р\лерлиг унуштер чылыгга дыка негелделиг эвес5.С=з\глелден 4 кылыг с=з\нден ушта бижи.
6.. Арга-арыгныё кижиге ажык-дузазыныё дугайында кыска чугаадан бижи.
Хыналда ажылды \нелээриОнаалганын дугаарыШын харыыларыбаллдары1-ги вариант 2-ги вариант 1.
3 слог,6\ж\к,6 \н 3 слог,6 \ж\к, 7\н 1б
2.
амытаннарныёх==лбектерниё2б
3.
А В 1б
4.
Арга(А.п.) биске чеже м==г\лерни,(О.п.) кат-чимисти(,О.п.) эм \н\штерни(О.п.) белекке(Б.п.) берип турарыл!
Шиви(А.п.),хады(А.п.),дыт(А.п), чойган(А.п.), п=ш(А.п) деп ине б\р\лерлиг унуштер(А.п.) чылыгга(Б.п.) дыка негелделиг эвес.

5.(немелде)
4 б
6.(немелде)

6 онаалга16 балл
4-к\ айтырыгга ч\ве аттарын кайы-хире тыпканын болгаш падежин тодаратканын унелээр. Чижээ уруг 2 чуве ады тыпкан болза 2 балл, 3-т\ тыпкан болза 3 балл.
5-ки айтырыгга уругнун шын тыпкан демдек аттарыныё саны-биле \нелелди кылыр.
6-гы айтырыгга уругнуё бижээн ч\\л\н\ё утказын к=руп тургаш \нелелди кылыр«5 »_ 14-16 баллга«4 »_ 10-13 баллга«3» _8 - 9 баллга«2» _7-ден эвээш баллга