Урок. Чермен-м?гуыр ад?мы с?рхъуызой (10 кл.)

Урочы темж: Чермен-мжгуыр аджмы сжрхъуызой
Урочы нысан: 1. Равзарын Чермены фжлгонц, аджмы сжрхъуызой кжй у, уый раргом кжнын.
2. Скъоладзауты ахуыр кжнын сжрибар, кад жмж намыс хъахъхъжныныл.
3. Бжлвырд хатдзжгтж скжнын трагедийы цы социалон фарстатж жржвжрдта Грис, уыдоны. Трагедийы цы проблеммжтж жвжрд ис, уыдон бабжтты нж аджмы абоны цардимж.
Эпиграф: Фыджлтж нжм цы гъдау жрцыд, цы гъдау.
Нж куыдтой уыдон хорз лжгжн йж мардыл
Ыстжй-иу ыл нж дардтой никуы сау
Ыскодтой-иу ын зарджытж йж кадыл
Ситохаты С.

Урочы цжстуынгж жрмжг: 1. Плиты Грис къам
2.Чермены заржг (магнитофон)
3.Чермены ныв стыр плакатыл
4. Тухгж чиныг Грисы сфжлдыстаджй.
5. Чингуыты равдыст
6. Тжбжхсжуты Бало жмж Уататы Бимболаты къамтж Чермены роль хъазгжйж.
7. Спектакль «Чермены афишж»

Урочы цыд:
1. Чермены заржг магнитофоныл!
2. Ахуыргжнжджы разныхас

Ирон аджмы сфжлдыстад хъжздыг у жхсар жмж лжгдзинады зарджытжй. Сж фылджр нжм жрхызтысты жнусы сжрты. Ис сж нж дард фыджлты нжргж кад, сж зжрджйы уаг, сж дзыхы фжрныг ныхас.
Фыджлтж сж фарн семж нж ахастой, ужлжуыл жй ныууагътой сж кжстжртж сж кжрждзийы фылджр уарзынжн, жмбарынжн, амондджынджр ужвынжн.
Фыджлтж –иу дзырдтой: «хъжд жмж дурр джр жнусон не сты». Уждж цы у жнусон?
Раджы кждджр лжгжвзаржн тохы хъжбаты ржй фжмард Иры жфсады балхон. Зжрджрыст аджм тжрхжттж кодтой, йж ном куыннж ферох уа, ужлжуыл цжргжйж цжмжй баззайа, ууыл. Ужд иу зжронд лжг аджмы ныссабыр кодта жмж загъта:
«Ужджмж йыл, мж хуртж, заржг скжнжм! Заржг немж цжрдзжн жмж цжудзжн кжджмджридджр. Мах фжстж та цы кжстжртж рахъомыл уа, уыдонимж цжрдзжн».
Аджм фыджй фыртмж сж ржсугъд зжрджты стыр уарзондзинаджй цы сфжлдисой, уымжн райгуржн бон ис, фжлж адзалы бон-никуы, дзыллж фжлтжржй-фжлтжрмж сж хуызджр хъжбултыл кады жмж лжгдзинады зарджытж фжкодтой, жмж уыцы фжрнжйдзаг жгъдау абон цытимж цжры. Каджджы заржджы йж ном цжргжйж баззад, феодалон царды бындур йж домбай цжнгтжй чи нызмжлын кодта, знжгтимж тохы йе хсарджын зжрджйж цжхжр кжмжн калд, уыцы хъжбатыр Черменжн.
3. Историон справкж Тлаттаты мыггаджы тыххжй (Ахуыргжнинжгты хъусынгжнинжгтж).
1. Чермен уыд Тлаттатжй. Уыдон цардысты Хъобаны. Тлаттаты ужзджттж нымад уыдысты Тжгиатыл. Сж мыггаг дих кодта жртж къабузыл- Бытъатж, Аспиатж жмж Алыккатыл.
Чермен уыди кжвджсард. Йж фыд Тжгиаты ужздан, Тлаттаты Бестолжн ус ракурын нжма бантыст , уыдис ын жрмжст номылус-зжхкусжг бинонты чызг . Бестол куы амард, ужд ма Чермен хжрз саби уыд. Йж фыды амарды фжстж йж хъомыл кжнынмж райста сервад Бытъжты Мырзабег.
2. Лжппуйы хорз миниуджытж зынын райдыдтой, гыццыл ма куы уыд, ужд.
Фжстжджр йе стыр хъару, йж ныфс, йж аржхстдзинад жмж парахат зжрджйы руаджы Чермен йж фжстж фжуагъта.
Тлаттаты ужзджтты тжккж сжржнджрты джр. Фжстон хъуыдджгты, хъжбысхжсты, бжхыл бадынмж, кусынмж йын жмбал нж уыди.
Фжлж йж ужзджттж сжхицжй джлджр кжй кодтой, жгады ном ыл кжй жвжрдтой, уый йж ужлдай тынгджр мардта.
Иугжр дыл ном «ужздан» сбадти, ужд алкжмжй джр ужлджр дж. Кжд кжвджсарды ном хжссыс, ужд та дж бынаит зон. Чермен та ууыл разы нж кодта. Жмж схжцыд ужзджтты ныхмж. Лжгжн йж миниуджытжм гжсгж кжй нж кодтой аргъ, уый уыд йж масты ратждзжн. Аджмы зжрджйы джр йж фжлгонц уымжн баззад.
Куыд уынжм, афтжмжй Чермен уыд хайджын аджмы хуызджр миниуджытжй, нж бон жй у схонжн националон герой! Ахжмтжн са ном баззайы жрмжст зарджытж нж, фжлж тауржгьты джр:
4. 1-2 тауржгъы дзурынц ахуырдзаутж.
5. Афтж жвдыст жрцыд Чермены фжлгонц аджмон сфжлдыстады. Аджмон сфжлдыстады бындурыл фыст жрцыд бирж литературрон уацмыстж: Гждиаты Секъайы жмдзжвгж «Чермен». Трагедии ныффысгжйж, Грис сжнусон кодта аджмы хъайтары намыс.
«Бирж фжлваржнтж уыд ирон литературжйы алы жанрты Чермены сгуыхт равдисыныл, фжлж геройы тых аивады бжр зжндмж систа жрмжст Грисы» курдиат фыссы Джыккайты Шамил.
Стыр уацмыс райгуыры стыр уарзт жмж мастжй. Джсгай азты джрагъы Ирон театр ног жмж ног фжлгъауы Грисы Чермены трагедии, фжлвары зжрджтж. Жмж жнуст размж жрцжужг фыдракжнджн ирон театр дзау тжрхон хжссы цжссыгтжй
6. Абон нж урочы нысан у Чермены фжлгонц равзарын, Чермен-мжгуыр, жнжбар аджмы сжрхъуызой кжй уыд, уый раргом кжнын, бжлвырд хатдзжнтж скжнын трагедийы цы социалон фарстатж жржвжрдта Грис, уыдоныл жмж сж сбжттын нж абоны цардимж.
Цжмжй нын жнцонджр уа Чермены миддуне, йж удыхъжд, бамбарын, уый тыххжй бжстонджр бакусдзыстжм текстимж.
7. тексты анализ
-Чермен цавжр аджймагжй жрлжууы нж разы трагедии бакжсгжйж
-Кжм рабжржг йж хъжбатырдзинад
-Бынжттон жлджртты ныхмж тохы куы бацыд, мжгуыр аджмы кад жмж намыс хъахъхъжнгжйж, ужд.
-Куыд дары Чермен йжхи сывжллжттимж, йж уарзон чызгимж, йж мадимж, мыггаджы хистжртимж?
-Сывжллжттимж кжны ржвдаужн ныхас балца жрызджхт жмж сж йе ккой рахжс-бахжс кжны. Чермен йжхжджг джр зжрджйж саби у, жргом жмж жуужну
-Азау кжнж нанимж куы фждзуры, цжу йж ныхас вжййы зжрджбын, фжлмжн, ржвдаугж, буары хизаг, ужздан.
Фжлж знжгтимж, мыггаджы хистжртимж дзургжйж, йж дзыхы ныхас фенджрхуызон вжййы, свжййы хъжддых, ужндон, цыргъ, йж хъжлжсыаг-фидар.
-Инсценировкж: Чермены быцжу Даккоимж (диалог хрестоматийы 182-184 фжрстыл)
-Жгжр къжйных ужм нж фжкаст Чермен
-Нж, уымжн жмж дзуры ржстдзинадыл
-Цжуылнж кад кжны Чермен Даккоижн
-Дакко у хин жмж дзырдаржхст. Хин джр зонды мыггагжй у. фжлж хины хинжй архайын Чермены удыхъжды нжй. Уый бжгъатыр у жмж хинтж кжлжнтж йж сжрмж нж хжссы.
-Чермен Даккойы аджмы цжсты худжджы хал фжкодта. Цыма йж сындзы къалиужй нжмы, уыйау фехъиу-фестхъжлф кжны, йж бон зжгъын ницуыуал у жмж хылы сжрыл ныллжууыд.
-Цавжр проблемж лыггонд цжуы трагедийы
-Хистжр хъуамж уа хистжр
-Зондджын
-Зжрджхжлар
-Ужздан
-Кады аккаг
8. Ам жмбисжндтж хистжр жмж кжстжры тыххжй.
Иу хъжуы цард бирж зондджын хистжртж, уыдон сж куырыхон зонджй хъжуы жппжт цжрджыты джр ахжм раст фжндагыл аржзтой, жмж хъжубжстж царджй тъжпп хаудтой. Фжлж, дам, жгжргжнжг жгжр кжны. Хъжубжсты фжсивжд сж царджй фжбухъ сты, куыстмж сж хъус нал дардтой, жнжгъдау митж кжнын райдыдтой. Хистжртж уыджттж уынгжйж стыр мжты бацыдысты, сагъжс кодтой, сж кжстжрты раст фжндагмж куыд раздахой. Фжлж кжстжртжм хистжрты уайдзжфтж нал хъардтой.
-Хъыгдарыны хос сты. Нж ржсугъд жмж хъжлдзжг цард нын се нжкжрон уайдзжфтжй жнжзжрджмждзжугж кжнынц. Кждмж сын хъуамж быхсжм. Цжй жмж кжрон скжнжм ацы хъуыдджгтжн. Алкжмжн джр йж хждзары цы хистжртж ис, уыдон хъуамж амары жмж сж йж цжхжрадоны кжрон баныгжна, -загъта сж налатджр.
Дыууж боны фжстж хъжуы фжсивжд сжххжст кодтой сж иумжйаг фжнд. Иу лжппутж фжстжмж. Уымжн уыдис куырм зжронд фыд, фжлж стыр куырыхон зонды хицау. Лжппуйжн йж зжрдж нж бакуымдта йж амарын. Сж цжхжрадоны кжрон ын ныккжна скъахта жмж йж фыды уым бамбжхста. Уырджм ын хаста хжринаг жмж дон.
Ралжууыд уалдзжг. Хуым кжнын, тауын хъжуы, фжлж сжм тауинаг иу гага джр нал баззад. Сагъжс жмж мжты бацыдысты. Жххоримаг мжлжтжй куыд фервжзой, уымжн ницы уыд сж бон жрхъуыды кжнын.
Йж зжронд фыды ныккжнды чи бамбахста, уыцы лжппу радзырдта йж фыджн хъжубжсты хабжрттж кжржй кжронмж. Зжронд лжг басагъжс кодта, жмж фжстжгмж йж фыртжн загъта: «Бывджлут жмж фжззжджы быдыртжй ужрджтты хор цы фжнджгтыл ластой уыдон бахуымкжнут». Лжппуйы уынаффжма гжсгж цжгджр афтж бакодтой. Ржстжг рацыд. Кжсынц жмж фжнджгтыл мжнжуы жвзартж сжвзжрдысты.
Ралжууыд фжззжг. Бонай кодтой сж хоржмж йж бафснжйдтой. Сж цинжн кжрон нал уыди. Лжппу радзырдта йе мбжлттжн, йж зжронд куырм фыды кжй нж амардта. Фжнджгтж джр уый уынаффжма гжсгж бахуым кодтой.
Фжсивад бамбжрстой стыр ржцыд кжй жрцагътой. Уынджы джллаг кжронжй зжронд лжгмж сж зонгуытыл бацыдысты жмж дзы хатыртж фжкуырдтой. Бжргж, Дакко джр уыцы хистжры хуызжн куы уыдаид, ужд жм Чермен джр афтж къжйныхжй нж дзырдтаид. Фжлж Дакко ждзух жфхжржн ныхас кжны Черменжн. Байхъусутмж цы йын зжгъы:
Цы нж хъжуы джужй?-
Жрмжстджр иу: цжмжй дж зжрдыл дарай,
Нж кжвджсард, нж сау цагъар кжй дж,
Жмж джумж кжй нж хауы лжджы ном!

-Раст у Дакко?
-Нж, уымжн жмж кжд исчи хжссы лжджы ном, ужд уый у Чермен. Уый у ужздан, фжлмжнзжрдж, ужндон. Тохы бон жвжст фждисон. Мжгуыр аджмы сжрхъуызой. Сж цжугж хох, сж лжугж мжсыг.
-Жцжг лжгдзинад, ужздандзинад та куыд жмбары Чермен? Тексты ма йж бакжсут.
-Разы стут йемж?
-Стжм. Чермен жрмжст йжхи мжт нж кжны Чермен. Чермен уымжн у, жмж ждзух цжттж кжй у, искжй сжрыл хжцынмж.
-Сж конфликты сжр цы у хъаздгуытж жлы Черменжн?
-зжхх. Чермен куры йжхицжн зжхх, уый зоны жнж зжххжй нжй сжрибар жмж амонд ссаржн.
10. Ахуыргжнжг: Ирыстоны хжхбжсты разджр уый бжрц бирж аджм куыдтж цардысты цы амжлттж кодтой уыдоныл абон алы ахъуыды кжнжм, ужд нж фыджлтжн иужм тжригъжд фжкжнжм, иннжмжй сж сжрыс стыр вжййжм. Куыд фжржзтой ахжм зындзинждтжн! Нж фаг кодта хуымзжхх, хосгжрст, сжрвжттж. Фжлж уджгас аджймаг ждзухджр царджн фжржз агуры жмж архайдтой хуымжн, хосгжрстжн бжзгж алы чысыл зжххы гжппжлжй джр спайда кжныныл.
Иу лжг, зжгъы тауржгъ, хохы фахсмж быдыржй чыргъжды зжхх фжхаста. Бирж фжфыджбон кодта, гыццыл та-иу зжхх куы бамбырд кодта, ужд та-иу ын жй къжвда жржхсадта. Фжлж мжнж тыхтж-амжлттжй йж къухы бафтыд гыццыл зжххы гжппжл саразын. Иу бон жм рацыд, истытж дзы акусон, зжгъгж. Иж нымжт раласта, жржппжрста йж агуры йж зжххы гжппжл, фжлж-йж нал ссардта. Куыд нж фжхъыг кодтаид, фжлж цы йж бон уыд. Дисы джр бацыд, уждж цы фжудаид, зжгъгж.
Сфжнд кодта сжхимж разджхын, йж нымжт куысиста, ужд кжсы жмж йж быны йж зжххы гжппжл.
Нж зжрдыл нж дарын хъжуы уый, жмж трагедии архайд Хъобаны, хжхбжсты кжй цжуы. Цы зжххы хжйттж сжм уыд, уыдон сын фыджл тжй баззадысты жмж сж мжнжн байужртой, фжлж дзы Черменжн хай нж бакодтой. Чермен нж разы кжны джлбары бынатыл жмж йж ужздан жрваджлтимж бацжуы кардз тохы.
-Цы сфжнд кодтой йж «ужздан жрваджлтж» Чермен. Сж мжнгардзинад кжм рабжржг.
Текст 188 ф.
-Цжуылнж йын джттынц иу гыццыл зжххы гжбаз?
-Жмбарынц жй, уымжн куы радтой, ужд иннж аджмжн джр домдзжн.
Текст 188 ф.
-Чермен зжхх аджмжн кжй домы, уый тынгджр кжцы ран сбжржг? Бакжсут текст.
Текст 192 фарс.
-Цы бауынаффж кодтой Тлаттаты ужзджттж? Текст 188 ф.
-Жмж жрмжст зжхх у сж конфликты сжр, жви ма дзы жнджр проблемж жвжрдис
-Нж Черменжн йж нысан у бжрзондджр уый агуры «ладжы бынат зжххыл».
Чермены фжнды сжрибар ужвын, жхсжны царды архайын. Йжхицжн ном жмж кад скжнын.
-Чермен жлджртты уынаффжлмж разынжу, уый кжцы эпизоды сбжржг вжййы?
Текст 192 фарс.
-Черменжн мы йж кжцы миниужг рабжржг ацы эпизоды?
-У ныфджын жмж ужндон
-Цжмжй у ныфджын Чермен?
-Уый рацыд аджмы жхсжнж жмж хжцыд уыдоны сжрыл.
-Цавжр аргъ кжнынц мжгуыр аджм Черменжн? Тексты йж бакжсут
-Цжмж зжгъы йж фыджй: «Цы фыд мын фжци цы, йж уынд мын фестад калмы басжй мастджр?»
-Уымжн жмж йж никуы жмбжрста, йж сжрыл никуы рахжцыд, зжххытж куы байужрстой, ужд ын баххуыс кжныны бжсты уайдзжфтж кодта.
-Цавжр миниуджыты хицау у Нана, Чермены мад. Цжуыл ахуыр кжны йж фырты?
-Нана у фжлмжнзжрдж, фжлж фидарзонд аджймаг. Уый жмбары йж фырты тохы бжрзонд нысан. Ахуыр кжны йж хъжбулы аджймаджы ном, йж кад жмж намыс сыгъджгжй хжссын.
-Цжуылнж бахастой сж ныфс ужзджттж Черменмж?
-Жргомжй амарынмж йжм нж баужндыдысты, уымжн жмж зыдтой тыхджын, ныфсхаст кжй у.
-Тарстысты сау аджм куы сыстой, ужд сын сж мыггаг кжй сыскъуындзжн, уымжй.
-Куыд жй амардтой Чермены?
-Чермен уыд ужзан, сыгъджгзжрдж жмбал.
Уыцы сыгъджгзжрджйж фжпайда кодтой йе знжгтж джр, йж амарыны фжнд скжнгжйж. Йж фыд Бестол жмж йж йе схжнгж жфсымжр Дзандары руаджы басайдтой хъждмж. Уым ыл жртымбыл сты жмж йж марынвжнд скодтой. Фжлж сж хъуыддагжй ницы рауад. Чермен се ппжты джр ныццагъта жмж йжхжджг джр хъжбатыржй фжмард.
11. –Ахуыргжнжджы хатдзжг:
Чермен фжмард, фжлж нж ферох йж ном, уымжн жмж нжм фыджлтжй баззад жмбисонды жгъдау. Бакжсжм ма нж урочы эпиграф.
Фыджстжй нжм цы гъдау жрцыд, цы гъдау!
Нж куыдтой уыдон хорз лжгжн йжмардыл,
Ыстжй –иу ыл нж дардтой никуы сау
Ыскодтой –иу ын зарджытж йж кадыл.
Тлаттаты Чермены ном баззад зарджытж жмж тауржгъты. Уый равдыста стыр хъжбатырдзинад, бынжттон жлджртты ныхмж тохы, мжгуыр аджмы кад жмж намыс хъахъхъжнгжйж.
Уыцы кады хъуыддагжн йж цард снывонд кодта жмж йж аджм нж ферох кодтой, кады зарджытж йыл скодтой.

12. –Уждж цжмжн у Тлаттаты Чермен аджмы идеал, ниционалон герой, цавжр миниуджытжй уыд хайджын?
-хжлар жмж ржстзжрдж
-ныфсджын жмж ужндон
Тыхджын жмж фжразон
-зондджын жмж дзырдаржст
-тохы бон жвжстиат фждисон
-мжгуыр, жнжбар аджмы сжрыл тохгжнжг.
-Чермен фжмард, фжлж йж тохы идейж кжмжн бафадзжхста?
-Чермен фжмард, фжлж нж амард йж тохы идейж, уымжн жмж йж бафждзжхста аджмжн. Мжнж куыд зжгъы йжхжджг:
Фждзжхсын уын мж кард жмж мж фжндаг:
Жфхжрддзинад куы ныббарат, ужд не 'хсжн
Цы 'фсымжрад фждардтам, уый сыгъджг ард
Адзалмж ужд сымах фждыл жфтыд!..
- Трагедийжн йж сжйраг конфликт цы у?
- Чермены тох жлджртты хжрам жмж жфхжрды ныхмж.
Ирон литературжйы, ирон аджмы культурон царды Плиты Грисы трагедии «Чермен» ахсы стыр бынат.
Жвждза диссаг у аивады тых. 50 азы рацыд Тжбжхсжуты Болайы жвжджиауы гении Чермены хуызы куы бацыд, ужджй нырмж. Фжлж та Ирон театр ног жмж ног фжлгъауы Грисы трагедии. Цымж цжмжн? Уыцы фарст жз радтон Цжгат Иры Тжбжхсжуты Болайы номыл паддзахадон академион ирон театры аивадон разамонжг, Ужржсейы Федерацийы аджмон артист Уататы Бимболатмж.
Бало жмж Бибойы къамтжм сывжллжтты жргом аздахын (киноныв «Чермен» жмж спектакль).
Байхъусут ма цы зжгъы уымж:
«Фыццаджыджр, уымжн, жмж жз дзырд радтон Плиты Грисы ингжны ужлхъус трагедии ногжй сценжйыл кжй сывжрдзынжн.
Дыккаджы та «Чермен» у классикон уацмыс. Классикж та зжронд нж кжны, уарзт, фыджх, лжгдзинад, намыс куыд нж зжронд кжнынц, афтж.
Грисы йж трагедийы цы проблемжтж жржвжрдта: ирон лжджы кад жмж намыс бжрзонд хжссын, социалон жбардзинады ныхмж тох кжнын, уыдон ныртжккж джр ма сты тынг актуалон. Мжн фжнды, цжмжй ирон фжсивжд феной спектакль жмж бамбарой Чермены хуызжн хъжбатыр, хжджфсарм, ужздан лжппутж тынг кжй хъжуынц, уый. Жмж мжн уырны, Чермены хуызжттж уыдысты, сты жмж уыдзысты Иры ужзжгыл».
Жвжццжгжн, раст у Бимболат. Чермены фарн сжфт нжу. Баззад ужлжуыл поэты загъдау:
Чысыл ыстжм, фжлж жнжтых не стжм .
Жнжныфсжй нж бахизжд Хуыцау.
Нырма Сослантж сты нж фжйнжгфжрстж
Нжма куржм Батрадзтж джр жфстау.

Ир не лхжны жнджр ржтты Иссжтж, Хжстон лжг нжм кждджридджр цжттж
Гъе=ей, фыдгул, фжсайдзжн дж дж зжрдж!
Фыды фарн Иры н ацжуы мжрдтжм
Хостыхъоты З.
Ацы ржнхъытж ахжссжн ис цалджр азы размж мжхъжлон фыдгжнджытж куы рбабырстой, ужд сж фыджлты зжхх, сж Райгуыржн бжстж чи бахъахъхъждта, уыдонмж. Уыдон жцжгжйджр Черментж жмж Бегатж басгуыхтыст Тахтысты Чермены хъжумж, Тарскжмж, Карцамж, Южныймж. Ирон лжппутж жнгом жрбалжууыдысты кжрждзимж зын сахат жмж сж цард снывонд кодтой сж чысыл Ирыстоны сжраппонд. Ирон лжджы кад жмж намыс нж фжчъизи кодтой.
Уыдонжн сж номхыгъд стыр у: Сланты жртж жфсымжры, Гжззаты Рафик, Сагиты Таймураз, Сихъоты Хъазбег жмж бирж цжрынхъуаг лжппутж.

Нж поэттж жмж фысджытж сыл ныффыстой уацмыстж жмж жмдзжвгжтж. Нж республикжйы хицауад сын скодта. Кады аллейж, сж бинонтжн сын жххуыс кжны жхцайы фжржзтжй. Фжлж аджм та жппжты стырджр хжрзиужгыл нымадтой нжджр жхцатж, нжджр цинтж, фжлж заржг, кады хъжбатыры заржг.
Заржджы зжлтж иу айхъуыстысты Ирыстоны къуымты, дзыхжй-дзыхмж, зжрджйж-зжрджмж, иу жнус иннж жнусмж жмж-иу хъжбатыры ном баззад жнусты. Афтж уыд Кодзырты Таймураз, Алыккаты Хазби, Коцты Бега, Тлаттаты Чермен жмж жнджртж.
Нж урок мж фжнды фжуын Джыккайты Шамилы жмдзжвгж скъуыддзагжй:
Мж тыхсты джр жнхъжлцау зжрдж хаты
Фжрнджын дж ды-нж дын тжрсын мжгуыржй
Дж ужрагыл дж урс риуы жхсыржй
Хжсдзынж та Черментж мж Бегатж!

Чермены заржг магнитофоныл
Скъоладзауты дзужппытжн аргъ скжнын
Хадзары-ныффыссын сочинени «Чермен-мжгуыр аджмы сжрхъуызой».
15