Бейметалдар — металл еместер ?атарына: сутек, бор, к?міртек, кремний, фосфор, мышьяк, оттек, к?кірт, селен, теллур, галогендер, асыл газдар жататын химиялы? элементтер тобы

БейметалдардыS жалпы сипаттамасы.
ІV А топша элементтерініS жалпы сипаттамасы.
СабаKтыS маKсаты:Білімділік: БейметалдардыS ІV А топша элементтеріне жалпы сипаттама беру.ДамытушылыK: ОKушылардыS ойлау, Kорытындылау, ж_йелеу Kабілеттерін дамыту.Т‰рбиелік: ОKушылардыS шыCармашылыK м_мкіндігін дамыту, Kабілетін арттыру, Kосымша материалдар арKылы эстетикалыK т‰рбие беру.СабаKтыS т_рі: д‰ст_рліСабаKтыS ‰дісі: с™здік - к™рнекілікJолданылCан к™рнекіліктер: интерактивті таKтаСабаKтыS барысы:1. `йымдастыру с‰ті2. ^й тапсырмасын тексеру3. ЖаSа сабаK4. ЖаSа сабаKты бекіту5. ^йге тапсырма6. ОKушыларды баCалауАмандасу, сабаKKа ‰зірлеу..1. Атомдар мен иондардыS ™лшемдері; 2. Иондау энергиясы; 3. Электрон тартKыштыCы. 4. ТЭ. 5. ТД 6. жай заттар мен KосылыстарыныS тотыCу - тотыKсыздану KасиетініS ™згеруі. 7. БейметалдыK, МеталдыK KасиетініS ™згеру.R ИЭ, ЭТ жоC. т™мен е – Ят. K_ш. БМЕ, МЕБелгілі 109 элементтіS 22 - сі бейметалдарCа жатады. Бейметалдар топыраK массасыныS 84%- ін, ™сімдік массасыныS 98, 5%- ін ж‰не адам денесі массасыныS 97, 5%- ін Kaрайды. К™міртек, сутек, азот, фосфор ж‰не к_кірт органогенді элементтер болып табылады. Біз демалатын ауа бейметалдардан т_зілетін жай заттардыS Kоспасы болып табалады.Сутекпен ж‰не электртерістігі т™мен бейметалдармен ‰р‰кеттескенде барлыK бейметалдар тотыKтырCыш Kасиеттер к™рсетеді. Сонымен Kатар барлыK бейметалдар (фтордан басKа) тотыKсыздандырCыш Kасиеттер к™рсете алады. Бір бейметалдыS ™зі тотыKтырCыш та, тотыKсыздандырCыш та Kасиет к™рсете алатын реакциялар да бар. Мaндай реакциялар ™здігінен тотыCу тотыKсыздану реакциялары (диспропорцялану) деп аталады:СІ2 + Н2О HCІ + НСІ03CІ2 + 6К0Н = 5КСІ + КСІО3 + ЗН20Бейметалдар оксидтері 2 топка б™лінеді: тaз т_зетін ж\е тaз т_збейтін. Тaз т_збейтін оксидтерге N2O, NO, CO жатады. БейметалдардыS тaз т_зуші оксидтері KышKылдыK оксидтер типіне жатады. SіО2 - ден басKа барлыK KышкылдыK оксидтер суда ериді, н‰тижесінде KышKылдар т_зіледі. Егер бейметалл екі немесе одан да к™п оттекті кышкылдар т_зсе, ї°бaл KышKылдардыS к_ші бейметалдыS тотыCу д‰режесініS артуымен ™седі (Усанович теориясын еске т_сіріSдер):+1 +3 +5 +7НСІ0 НСІ02 НСІ03 НСІ04БейметалдардыS сутектік KосылыстарыныS суда ерігіштігі ‰р т_рлі. Метан ж‰не силан суда ерімейді.ІV А топша р - элементтер: к™міртек, кремний, германий, калайы, ж‰не KорCасын жатады.Реттік н™мірініS ™суімен ІV А топша элемент атомдарыныS радиусы заSды т_рде артады, иондану энергиясы ж‰не салыстырмалы электртерістігі кемиді. К™міртек ж‰не кремний топшаныS KалCан элементтерінен Kасиеттері жаCынан ерекшеленеді. Бaлар наCыз бейметалдар. Германийде металдыK белгілер бар, ал Kалайы мен KорCасында металдыK Kасиеттері басым болып келеді.Бaл топ элементтері _шін +2 тотыCу д‰режесін к™рсететін Kосылыстары да т‰н. КремнийдіS мaндай KосылыстарыныS беріктігі ‰лсіз, біраK KорCасынCа Kарай артады.4. ХимиялыK диктант:1. Алюминий гидроксиді екідайлыK Kасиет к™рсетеді. (и‰)2. Бор – металл элемент. (жоK)3. Галий – ІV топ элементі (жоK)4. Алюминий – к_містей аK т_сті ауыр металл (жоK)5. Алюминийді балKымаларынан электролиздеу арKылы алады (и‰)6. Белгілі 109 элементтіS 22 бейметалдарCа жатады (и‰)7. Сутек органогенді элементтер Kатарына жатады (и‰)8. АзоттыS (ІІ) валентті оксиді тaз т_зетін оксид (жоK)1. Jандай оксидтерді тaз т_збейтіндер деп атайды? Т_з т_збейтін бейметалл оксидтерінін формулаларын жазындар. Тaз т_збейтін оксидтердегі бейметалдардыS тотыCу д‰режелерін к™рсетіндер.2. Бір бейметалдан т_зілген оттекті Kышкылдардын к_ші оныS тотыCу д™ре - жесіне Kалай т™уелді?3. Барлык бейметалдардын агрегаттык к_йлерін к™рсетіSдер. Бейметалдардын молекулалары канша атомнан т_рады?5. ^йге § 8, 3; 8, 4 оKу. ТаKырып соSындаCы сaраKтарCа жауап беру.
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]
15