Презентация по казахскому языку на тему: М.?уезов “К?ксерек” ??гімесі

Қазақ тiлi - өз тiлiм, ана тiлiм,Абай, Мұхтар сөйлеген дара тiлiм.Қастерлейді ұл - қызың мәңгі сені,Болашағым, бақытым, дана тiлiм. 1.Композициялық жоспар Р/с Әңгіменің композициялықэлементтері Композициялық жоспар Әңгіменің көркемдік әдіс-тәсілі 1 Оқиғаның басталуы Қараадыр табиғаты. Қасқырлар мекені. Суреттеу 2 Оқиғаның байланысы Адамдар шабуылы. Көксеректіасырауы Баяндаудиалог 3 Оқиғаның дамуы Көксеректің ауыл тірлігін жатсынуы. БаяндауСуреттеу 4 Оқиғаның шиеленісуі Көксеректің өз қандастарына қосылуы Суреттеу 5 Оқиғаның шарықтау шегі Көксеректің жойқын күшке айналуы БаяндауСуреттеу 6 Оқиғаның шешімі Құрмаштың қазасы. Көксеректіңжазасын тартуы БаяндауДиалог Жаңа сабақ: Мағынаны тану кезеңі«Ой қозғау» әдісі оқушыларға фильмнен үзінді көрсету. (2 минут)Бұл қай фильмнен үзінді? (Көксерек)Фильмді көргендерің бар ма?-Фильмді көргенде қандай әсер алдыңдар? -Енді осы фильм туралы сендерге қосымша мәлімет айта кетейік. "Көксерек" көркем фильмі 1973 жылы түсірілдіБүкілодақтық тұсаукесері 1974 жылы 8 сәуірде Мәскеу қаласында өтті.1974 жылы Әзірбайжан астанасы Бакуде өткен Бүкілодақтық кинофестивальдің бірінші жүлдесіне ие болып, Швейцарияның Локорно қаласында өткен кинофестивалінде құрмет грамотасымен марапатталды.Қызықты деректер:Фильмге хайуанаттар бағынан жас қасқырлар алынған. Көксерек болып екі қасқыр ойнаған, екеуін де фильмге түсіру үшін Мәскеу қаласынан арнайы әкелген.«Қойға қасқыр шабу» көрінісіне түскен қылшық жүнді, теген құйрықты қойлар мал шаруашылығы институтының тәжірибе отарынан алынған. Фильм Қырғыз тауларының баурайында, Ыстықкөл жағалауында түсірілген. Сергіту сәті Топ бойынша жұмыс: мәтін бөліктерін ретімен орналастыр. (5 минут)Қасқыр адамға дос бола ма? Қасқыр – жыртқыш аң. Олар өте кекшіл болып келеді. Қасқыр адамға дос бола алмайды. «Қасқырдың аузы жесе де қан, жемесе де қан» дегендей, «Көксерек» әңгімесінде Құрмаш бөлтірікті асырап алып аяғында өзі зардап шегеді, себебі олар жақсылықты дұрыс түсінбейді. Адам қасқырды түсінуі әбден мүмкін, бірақ қасқыр адамды түсінбейді. Адамның жануардан айырмашылығы – сана –сезімі. Кей жағдайда қасқыр адамға дос бола алады. Өйткені тарихта аты қалған атақты Атилла (Еділ хан) бөрілердің қолында тәрбиеленген. Себебі, Атилланың бала кезінде жаулары тайпаларын қырып, тек оны қалдырып, қол-аяғын кесіп, сазға апарып тастайды. Сол балшықтан Еділ ханды тауып алған қасқырлар болатын. Одан соң олар Атилланы өздеріне асырап алады. Қазіргі күні атағы жер жарған Атилла бөлтіріктердің қасында өскен. Хан болған уақытында тайпасына «Ашина» деген ат қояды. «Ашина» деген қытай тілінен аударғанда «қасқыр, бөрі, бөлтірік» деген ұғымдарды білдіреді. Осыдан біз қасқырдың адамға дос бола алғандығын көре аламыз. Бірақ, менің ойымша, қасқыр адамға дос емес. Себебі, бұл – табиғат заңы. Адам мен қасқырдың арасы жер мен көктей. Мысалы, ит адамның досы бола алады. Өйткені ол адамдарға көмектеседі. Ит – үй жануары. Ал қасқыр болса, далалы, таулы жерде мекендеуге бейімделген. Қасқыр адамға қастандық ойласа, ит адамның тірі жүруін қалайды. Қорытындылай келсем, қасқыр адамға дос емес. Себебі, табиғат заңдылығын бұзуға болмайды. 1.Зат есім ....................................2.Сын есім ....................................3.Етістік .................................... ....................................4.Синоним ....................................5.Сөйлем .................................... Боз далам менің-азат ……………….. айбары, Бір беткейлігім – …………. қандағы. Қандауызбын мен, …………. …………. қадамым, Қылыш қағидам – ……… ………… даланың. Ары қарай сабағымызды қазақ тілі пәнімен байланыстырсақ,«5 жолды өлең» Қасқыр туралы 1.Зат есім Қасқыр2.Сын есім Жыртқыш, қомағай3.Етістік Ұлиды, шабуылдайды, жортуылдайды4.Синоним Бөрі, көкжал5.Сөйлем Қасқыр түз тағысы Боз далам менің – азат рухымның айбары, Бір беткейлігім – қасқырдың иісі қандағы. Қандауызбын мен, қақпанға толы қадамым, Қылыш қағидам – бұлжытпас заңы даланың Идеясы-жазушы жалпы табиғатқа шабуыл жасау, оның тылсым тыныштығын бұзу мәселесі өте күрделі дүние екендігі туралы айтқысы келеді. Шығарманың кемпір қарғысымен аяқталуы – Әуезовтің озбырлыққа, жауыздыққа, қаталдыққа деген қарғысы. Жазушы жер бетіндегі адамдарды татулыққа, бір – бірін, өзін сыйлауға, құрметтеуге үндейді. Қасқыр табиғаттың бір бөлшегі. Қасқыр қашанда қасқырлығын қылады. Көксеректің бұл іс – әрекетіне адамдардың өздері себеп болды. Ол санасыз, тағы қасқыр, әбден өшпенді болып алған. Күллі тіршілік атаулының құтты қоныс мекені, алтын ұясы, талбесігі – табиғатты аялау. Мәтінмен жұмыс 1.Өзі ешкімге ізденіп__________2.Ит баласына____ _____ , жібімейді.3.____ пен_____ шақырса ,келеді.4.Онда да жүгіріп келмей,құйрығын ___ ,___ қана келеді.5. Өскен сайын ___.____келеді.6. Бір күні Көксерек қара ала төбетке ____ берді.7. Өр жақта Аққасқа:___ ___ ___ ___ ___ __ ___ ___ ___ тұр.8.- ___.___?___?__ ___ ___ ___ __ __ __ ___ ___?-деп елді тегіс еңіретіп,Көксеректі басқа тепті. 1.Көксерек Қараадыр ауылында. 3.Жекпе – жек. 2.Көксерек – түз тағысы.