«Бурабай туралы а?ыз» мозайкалы? ?діс бойынша тапсырма

«Бурабай туралы аSыз»
/мозайкалыK ‰діс бойынша тапсырма/
(KазаK ‰дебиеті 9-сынып)

1. К™кшетау таулары _стіндегі аспан к™кпенбек к™гілжім нaрлы, ауасы тaныK ‰рі м™лдір болCандыKтан да «К™кше тау» деп аталады. Ерте заманда осы тауларды бір еркін де т‰каппар аK бас бура мекен етіпті. Ол бураныS ‰семдік сипаты, биік тaрпаты, KалыS ж_нініS шаSKан аKтыCы к™рген адамды таSырKатпай Kоймайды екен. Осы толаCай тaлCалы киелі бура жалCыз ж_ріп, жалCыз тaрады, ешкімге басын имейді. К™кшетау ормандарыныS ну жынысы оныS туCан мекені болады. Ол суды тек тазалыCы мен м™лдірлігі _шін халыK К_міск™л атап кеткен бір к™лден Cана ішеді. АK бура к_н сайын тал т_сте к_міс к™лге су ішуге келеді. ОныS мaнда келетін соKпаCы да біреу болатын.
__________________________________________________________________
2. Бaл бура Kасиетті еді. Ол жау KосындарыныS жаKындаCанын к_ні бaрын сезіп, боздаCан даусымен халыKKа т™нген Kауіп жайынан хабар беретін. Сондай-аK бура ханныS ауру – сырKауын да ерте біліп, мaндай к_ндерде ерекше тынышсызданып, к_Sірене боздап, беймаза халге т_сетін. ^рейлі к_ндердіS алдында аK бура толассыз аKыратын. ОныS аKырCанын естіген осы т™Sіректегі адамдар мен далалардыS халKы асыCыс жиналып, жау шапKыншылыCын тойтару _шін жасаKтар Kaрып, к_ш біріктіретін. Ел- жaрт аK бураCа Kaдайдай табынып, оны ™здерін п‰ле- жаладан KорCау _шін К™к Т‰Sірі жіберген ‰улие дап санады.
__________________________________________________________________
3. К™птеген жылдар ™тті. К_ндердіS к_нінде адамдар арасында бір Kанішер залым пайда болды. Олар ™зі сияKты шайKыбaрKы, оSбаCан, басбaзар, соCылCан сaмдардан топ Kaрып, кедей – кепшіктер мен панасыздарды тонап, ™лтірді, жабайы аS-Kaс, жануарларды аяусыз KырCынCа aшыратты. Олар жауарлар мен адамдарCа таяп келе жатKанда аK бура аKырып хабар жеткізді. Содан KараKшылардыS жолдары болмайтын болды. АSдар Kаск™й жауыздардан Kашып Kaтылды. БіраK бaл оSбаCандар да жaртты бураныS аKырып хабарлаCанын біліп Kалып, енді оныS ™зініS соSына т_сті.... Олар оны ™лтірмекші болды.
__________________________________________________________________
4. Бір к_ні KалыS орманды жойKын аK омырауымен KаK жарып келе жатып, аSшыларCа тап болды. Бір KараKшы дереу aзын жебесіне Kол салып, аK бураныS кеудесін тура к™здеп, садаCын тартып жіберді. Темір _штыKты жебе киелі жануардыS к™кірегін тесіп ™тіп, ™ркешінен шыKты. БураныS аузынан Kанды к™бігі шашырап, темір тaяKтарымен таптап тастамаKшы болып, ™зін ж‰бірлеушіге аKыра баздап, тaра aмтылды. JараKшы з‰ресі aшып, атын Kамшылап Kаша ж™нелді.
Ауыр жараKат алCан аK бура кері бaрылып, ™зі туып- ™скен к_міс к™лдіS жаCасына келді. Жан т‰сілім етер алдында ол басын Kасиетті JаCба жаKKа Kаратып, к™зін жaмды. Киелі жануар сол Kалпында Kос ™ркеші _лкен аK тауCа айналып, м‰Sгілікке Kатып Kалды.
Бaл таудыS биіктігі 690 метр. АртKы ™ркешінен ‰лі к_нге дейін жануарды KаKырата к™ктеп ™ткен жебе сорайып шыCып тaр. Содан бері аK бура мекен еткен аймаK та, мейірі, Kандыра сусындаCан к_міс к™л де Бурабай деп аталады.
15