Сценарий концерта праздника Авамга белээм!, посвященное ко дню 8 марта в ДОУ.


Муниципальное казенное дошкольное образовательное учреждение – детский сад «Аржаан» компенсирующего вида для детей с туберкулезной интоксикацией с.Кызыл-Мажалык
Барун-Хемчикского кожууна Республики Тыва
Бичии болгаш улуг болуктун уругларынга
«Авамга белээм!» депмарт 8 байырлалынын концерт - сценарийи.
Тургузканы: старший воспитатель –
Монгуш Ноябрина Борисовна
с.Кызыл-Мажалык,
2017г
Бичии болгаш улуг болуктун уругларынга «Авамга белээм!» депмарт 8 байырлалынын концерт - сценарийи.
Сорулгазы: Уругларны аваларынга ынак  болурунга кижизидери база ава кижинин ажы-толге ынакшылын билиндирери, байырлалды  солун-хоглуг эрттирери. 
Репертуарлары: Ава дугайында ырылар болгаш шулуктер. Зал иштин байырлалга дууштур шариктер болгаш чечектерни азып каастап каан болур. Дорунде ужуктер-биле  «8 марта» деп состерни бижээш азар. 
Ход
Залдын ортузунда группанын уруглары холдарында чуректер тудуп алган чараш олурарлар. «Мама, будь со мною рядом» деп ырыга башкарыкчы биле бир уруг унуп келир.
Ооржак Диана «Мама»
Мама – слово дорогое,
В слове там – тепло и свет,
В славный день, 8 марта
Нашим мамам – наш привет!
Добрый день, дорогие мамы и бабушки! 
Разрешите поздравить вас с нежным праздником весны, красоты и любви, с днем 8 марта! Нам бы очень хотелось, чтобы сегодняшняя встреча доставила вам радость, оторвав хоть ненадолго от повседневных забот, чтобы вы почувствовали, как любят вас дети, как дорого им ваше внимание. Мы начинаем наш праздничный концерт.
С праздником!
Башкарыкчы: Эки хуннун мендизи-биле хундулуг ада-иелер!
Частын башкы байырлалы Бугу Делегейнин херээженнер хуну Март 8 байырлалын таварыштыр силер бугудеге аас-кежикти, кан-дег кадыкшылды, ажыл-ижинерге чайынналчак чедиишкиннерни кузевишаан, уругларывыстын кыска уенин дургузунда белеткеп алганы коргузуглерин силерге сонуургатпышаан «Авамга белээм» деп байырлалды эгелээр-дир бис.
Танец с сердечками (залда чуректер тудуп алган уруглар танцылаарлар)
Башкарыкчы: Делегейде кижилернинДендии ынак эргим созуАдаксанчыг, дыннаксанчыгАвай деп сос унелиг сос.
Автор Михаил Садовский Стихотворение «Мамочке». Читает Дамбый-оол Буяна, воспитанница старшей группы, победитель кожуунного конкурса чтецов среди детей среднего возраста ДОУ.
Мама милая моя
Мамочка родная
Ты на свете лучше всех
Ты одна такая!
Вот немножко подросту,
Стану я большою
В небе яркую звезду
Для тебя открою
Ту звезду сто тысяч раз
Назову упрямо
Не сатурн, не орион,
А – родная мама!
 Башкарыкчы: Ие кижи –ог-буленин байлак амыдыралынын ундезилекчизи, ол ажы-толунун чаяакчызы, ашкарыкчызы, чемгерикчизи, улустарга буянныг болгаш будуштуг мозу -шынарнын сиирикчизи. Ие кижи — хун, ие кижи – чаяакчы. Бо мерген болгаш ыдыктыг состер-дир.
Автору Екатерина Танова, шулук «Ава дугайында сос» Саая СайынАвазынын аазын эмген,
Азарганчыг уренге-дааАмыдырап чурттап эрткен,
Акшый берген кырган-даа.
«Авай» деп ааска эптешАртында-ла чассыш кынныр.
Ава шупту эриг баарлыг,
Ава шупту эргим чараш,
Толу кижи авазы дег,
Толептилер тывылбас боор,
Кырым сынар, авамны мен,
Кымга-даа бол орнавас мен.
Башкарыкчы: Булут аразында хун караа чылыг,
   Улус аразында ие караа чымчак.
автору Чооду Кара-Куске, шулук «Ава деп сос» Найдан мл.гр.
Адаар, бижиир номчуурга –даа,
«Ава» деп сос аажок белен.
Ынчангаштын авам сенээ,
Ынак болган урен-дир мен.
Башкарыкчы: Ава дээрге- Чер дег, Хун дег дын-на чангыс              Алдар тудуп йорээл ырын ырлажыылынар.
Ыры «Солнышко лучистое» Намчал Сай-Хоо (старшая группа)
Солнышко лучистое, улыбнулось весело
Потому что мамочке, мы запели песенку.
Песенку такую ля-ля-ля,
Песенку простую ля-ля-ля.
За окном воробушки, закружились весело,Потому что мамочке, мы запели песенку.Песенку такую ля-ля-ля,
Песенку простую ля-ля-ля.
Ручейки весенние, зазвенели весело,Потому что мамочке, мы запели песенку.Песенку такую ля-ля-ля,
Песенку простую ля-ля-ля.
Первые подснежники, закивали весело,Потому что мамочке, мы запели песенку.Песенку такую ля-ля-ля,
Песенку простую ля-ля-ля.
Башкарыкчы:
Обойди весь мир вокруг, только знай заранее,
Не найдешь теплее рук и нежнее маминых
Не найдешь светлее глаз ласковей и строже,
Мама каждому из нас, всех людей дороже,
Сто путей, дорог вокруг обойди по свету,
Мама – самый лучший друг, лучше мамы – нету!
Башкарыкчы: Стихотворение «Игрушки» выступают дети младшей группы
«Мишка» Азуми Уронили мишку на пол
Оторвали мишке лапу,
Все равно его не брошу,
Потому, что он хороший.
«Наша Таня» Амыр-Санаа Наша Таня громко плачет,
Уронила в речку мячик,
Тише Танечка не плачь,
Не утонет в речке мяч
«Лошадка» Куулар Уран-Даш Аъдымга мээн ынаам денди,
Ак хар дугун дырап бээр мен.
Аъдымны мен мунуп алгаш,
Аалдар кезип чортуптар мен.
Автор Чооду Кара-Куске, шулук «Мээн авам эртежи » мл.гр. (Ай-Мерген, Начын, Айдан, Айда-Сай, Агата )
Ай-Мерген Мээн авам эртежи
Мени черле мурнаптар,
Ачам безин авамга,
Аштырыптар болгулаар.
Начын Авам эртен тургаш-ла Ажыл-ишче шымны бээр,
Канчангаш-ла коорумге,
Хамык чуве белен боор.
Айдан Аъш-чем-даа стола
Арыг хеп-даа аскыышта Сагган инээ ховуда Чангыс мен-не шуглакта Айда-Сай Садикке база-ла
Авам мени чедирер Чааскаан-ла бугу-ле
Ажылынга четтигер
Агата Ачам барда, амыр-ла,
Авам ижи эвээжээр А мен база хуну-не Ам-даа эрте оттур коойн.
Башкарыкчы:
Задора и огня не надо занимать,
Сейчас веселый танец мы будем танцевать!
Мальчики старшей группы представят вам танец «Большая стирка»
Танец «Большая стирка» мальчики старшей группы.
Башкарыкчы: автору Чойганмаа Кужугет шулук «Авам холу» Монгуш Демир-ХаанХоюг чымчак авам холуХовар чараш алдын ышкаш,
Кадыг чымчак ажылдарнын,
Кандыызын-даа кылып кааптар.
Аалга оргаш анаа орбасАлгы эптеп, даараныыр,
Авыралдыг буян сингенАвам холлу шевер кежээ.
Ажы-толу, уругларын,
Ажыл-ишке оореткен,
Алдар аттыг авам холунАлгап мактап сузуглелимБашкарыкчы: Адаарымга, номчуурумга Адаттынгыр, бижитттингир Артык ынак синген созум Авай, авай, ынак авай…
Башкарыкчы: «Авайымны» Намчал Сай-ХооАрны долган хулумзурууАлдын хуннун херели дег.
Авай, авай, авайымныАскым кежии оорушкумну.
Кортканда-даа, аараанда-даа,
Кончуг дурген адаптарымЭргим чымчак чассыг созум.
Авай, авай, авайымныАштаанда-даа, суксаанда-даа,
Эпти-ле бо чугаалаарым,
Эргим чараш ынак созум.
Авай, авай, авайымны.
Песня «Авамнын кызы мен» младшая группа
Авамнын уруу мен
Аяк –сава чуур мен
Ачамнын оглу мен
Ажыл кылып билир мен
Песня «Дагааларым» Тулуш АйыраанаЧинчилер дег борбаннаанЧинге-тараам чажып бээйнДагааларым шуптунарДалажынар, шымданар!
Чыып чинер, чиипейлер,
Чыып чинер, чараштар.
Тоттур, тоттур чемненгеш,
Доругунар, дагааларым.
Хоокуйне хокпештиКогу-буга оннуктуЧемелевейн, ойлатпайнЧеминерден беринерКожумаа
Далаш чокка улежип,
Тараанарны дойланар.
Аранарга мен база
Аян тудуп хоглежийн.
Кожумаа
Башкарыкчы: «Ава» дугайында шулук (Аюжана, Арина, Аюрлан, Аяжы)
Авай депкеш скатып кээрге,
Аяс хун дег чылыг, чырык,
Агаар ышкаш арыг, таптыг,
Амыранчыг, эргеленчиг.
Адаар, бижиир, номчуурга-даа,
Ава деп сос аажок белен,
Ынчангаштыг авам сенээ,
Ынак болган урен-дир мен.
Автор Аляна Куулар, шулук «Ава кижи» номчукчу Алдай Ооржак ст.гр.
Ава ышкаш эргим кижи кайда-даа чок,
Ава чокта, чуу-даа чуве солун эвес,
Ажыл-ишке ынак болуп, кежээ боорунАва биске кезээ шагда чагып чоруур.
Ава кижи хундулээчел, сеткили ак,
Ажы-тол дээш ургулчу-ле сагышсыраар,
Аажы-чаны будуштуг бооп, кежээ чор деп,
Ажыл-ишке ынак боорун сургап чоруур.
Ынчангаштын авамны мен хундулээр мен.
Ыры-шулук тураскаадып, йорээп тур мен.
Автору Зоя Намзырай, шулук «Авам» Кара-Сал Чаяна ст.гр.
Авай-авай магалыг сен,
Алдын хун дег ачылыг сен.
Ортемчейге чуртталгамнын
Ошпес одун кывыскан сен.
Ажыл-иштин кандыызын-даа,
Авам ышкаш кылыксаар мен.
Ада-чурттум ады-биле,
Аас-кежиин камгалаар мен.
Башкарыкчы:
Лучше сада нашего в мире не найдешь!
Сам ты все увидишь, если к нам придешь!
Научат на занятиях и танцевать, и петь
А как нас учат танцевать, мы можем всем вам показать!
Девочки старшей группы исполняют танец «Сайзанак»
Танец младшей группы «Делай так»
Башкарыкчы:
Может он в футбол играть, может книжку почитать,
Может рыбу он ловить, кран на кухне починить.
Для меня всегда герой – самый лучший ПАПА мой!
Пенся «Ачай, ачай» исполняют дети средней группы Аюжана, Диана, Буяна
Чурумалдыг бойдустун,
Чуртталгамнын каазы,
Алгап-йорээп ырлаардаАчам онза кижиАчай, ачай сенээ мен.
Аас-кежик кузээйнУзун-назын назылап Уруун мени детки.
Делегейде сенээ мен
Денди эргим болдум.
Кырган-ачам оглу сээн,
Кызы-ла мен ачай.
Припев.
Ажы-толге ынакшыпАжыл-ищке хандыкТура соруун быжыг бол
Тутканын-даа салба Припев.
Башкарыкчы:
Страна гордится ими: смелы они, крепки
Мы вырастем такими, как наши моряки.
Танец «Служу Отечеству» исполняют мальчики старшей группы
Башкарыкчы: Созу Е.Танованыы, аялгазы улустуу, ыры «Сугга баргаш келиил» ст.гр. оолдары (Айнур, Алдай, Демир-Хаан, Алдын-Даш )
Сугга баргаш келиил,
Чунуп эштип алыылАрыг агаар тынаал,
Амыр-хостуг ойнаал.
Холдарывыс суггаКончуг арыг чуп аал.
Арнывысты база
Арыг кылдыр чуп аал.
Бажывыстын дугунБаза дырап алыыл.
Корунчукте дуу ол.
Холчок силиг кым ол?
Башкарыкчы: Индияга барган сен бе?
Индии уруг корген сен бе?
Танцылап самнай бээрге
Таан чараш Намчал СайхооЧоон-чъуктун танцызы «Хаттуба» Намчал Сай-Хоо
Созу болгаш аялгазы улустуу ыры «Кадарар мен»
Кадар оъттуг ийниКазып-казып оъттаарХоюм аккыр дуктугХоюм чараш оой-ээйАвам аалга раткаш
Анаа черле орбас
Хураганнар ажаарХуузун черле утпасАлызында баргаш
авам-ачам салгапкажа сынмас хойну
Кадарар мен оой-ээйЫры «Арыкчыгаш» Намчал Сай-ХооСуурум баары куду
Шурап бадып чыдарАрыг кылан суглуг
Арыкчыгаш оой-ээйЭртенинне манааЭдим шаптап чуур мен….
Башкарыкчы: Ааттынган кавайлыымдан
Алдын хуннум чылыы болган
Аваларнын шырай арны
Ам-даа чырып чоруур болзун!
Башкарыкчы: -Хундулуг,иелер! Бо чылын силерни чуу манап турар эвес, ону баш удур даап чугаалаарын оралдажып, баштак оюндан кады ойнаптаалынар.
(Иштинде янзы-буру чуулдер суп каан чагаа хаптарын аваларга чангыстап улеп бээрлер, иштинде чуу барын коргузер).
Оок-бо - чоокку уеде эт садып алыр силер.
Конфета - силерни чигирзиг чуртталга манап турар.
Копеек - хой ашкалыг болур силер.
Лавровый лист - ажылынарга улуг чедиишкинниг болур силер.
Хендир - узун черже узун орук манап турар.
Хулумзуруг - силернин хулумзуруунер силерге дыка тааржыр-дыр.
Ховаган - бо чыл силерге чедиишкинниг болур.
Дулгуур - чаа бажынныг болур силер.
Созу Е.Танованыы, аялгазы А.Тановтуу Ыры «Авам» (Алтай, Алдын-Даш) ст.гр.
Кылыр ишке кежээ,
Кымдан артык чараш.
Кымыл ол, уруглар?
Ава – ава, авам.
Эртен эрте турар.
Эрес омак чанныг,
Кымыл ол, уруглар?
Ава-ава-авам.
Шырай арны хун дег,
Чымчак чассыг уннуг.
Шынап чараш кымыл?
Ава –ава- авам.
Башкарыкчы: Частын башкы байырлалы
Частып турар чечек ышкаш.
Танцылап самнай бээрге
Таан чараш «Аржаан» садтын уругларныТанец «Вальс с цветами» девочки ст.гр.
Башкарыкчы: Байырлалывыс моон-биле адакталып тур, ынчангаш хундулуг аваларывыс, кырган-аваларывыс, угбаларывыс, дунмаларывыс, эштеривис! Аас-кежиктиг, бедик сулделиг,омак-хоглуг болунар! Часкы сырын чаактарынарны суйбап, чаа кушту силерге эккелзин! Уругларнын боттарынын хол-биле белеткеп кылганы белекчигештерин соннээр-дир бис. (Уруглар кылган  белекчигештерин аваларынга бээр). База катап частын башкы байырлалы —  Бугу Делегейнин херээженнер хуну Март-8 байырлалы- биле
Праздник наш уже окончен, что же нам еще сказать?
Разрешите на прощанье вам здоровья пожелать.
Не старейте, не болейте, не грустите навсегда,
Вот такими молодыми оставайтесь навсегда!
Мама! Тебе желаем мы, родная,
   Здоровья, теплых дней, добра!
   И знай: ты нам нужна такая,
   Как солнца луч, как воздух, как вода!
Роднее на Земле нет никого, чем мама,
    Мама, которая нам жизнь дала!
    И сколько теплых слов ей не сказали б, это мало,
    Мы все хотим, чтоб долго-долго мама бы жила!