Заданні па бел. мове і літаратуры

Алімпіядныя заданні па беларускай мове і літаратурнаму чытанню
для вучня 3-х класа
(сакавік, 2007-2008 навучальны год)

1. Запішыце словы  два слупкі:
1) словы, дзе се зычныя гукі глухія
2) словы, дзе се зычныя гукі звонкія
Гульня, вярба, шапка, каса, кошка, зязюля, косіць, бульба.
2. Перакладзіце на беларускую мову.
А) На грядке длинный и зеленый, а в бочке желтый и соленый.
Б) В наших лесах живут разные звери.
3. Замяніце дадзеныя выразы адным словам.
А) Вучань першага класа.
Б) Той, хто вучыцца або вучыся  адным класе.
В) Той, хто працуе на буданіцтве.
Г) Той, хто займаецца пчалярствам.
Д) Той, хто мее рабіць і рамантаваць печы.
4. Запішыце насупраць дадзеных сло па адным сіноніме (слова блізкае па значэнню).
Урач-________ тайга-________________
Айчына-___________ працінік-_______________
Воін-______________ узвышша-_______________
Посць-____________ сябар-___________________ .
5. Разбярыце словы па саставу.
Вада, узгоркі, водны, падводная (лодка).
6. Уста прапушчаныя літары.
Басен, врабй, бера, враснь, біблітка, від..л..ц, воклака, в..ч..ра.
7. Злучы стрэлкамі фразеалагізм з адпаведным значэннем:
А) вушы натапырыць а) вельмі дружна, у понай згодзе жыць
Б) за адным махам б) хутка (павінна адбыцца штосьці)
В) душа  душу в) насцярожыцца, з вялікай увагай слухаць
Г) не сёння-затра г) гаварыць абы-што, без толку балбатаць
Д) языком малоць д) заадно, адначасова, з чым-небудзь другім.
8. Да якога жанру фальклору адносяцца гэтыя радкі? Абвядзі літару з правільным адказам.
Пятро, Пятро, а) песня
Падай вядро. б) лічылка
Карове піць – в) калыханка
Табе жмурыць.
9. Да каго людзі звяртаюцца  заклічцы? Падкрэсліце гэтыя словы.
Сонейка, сонца,
Выгляні  аконца,
Пасвяці нам трошку,
Дам табе гарошку!





Адказы на алімпіядныя заданні па беларускай мове і літаратурнаму чытанню
для вучня 3-х класа
1. Адказ: 1) словы, дзе се зычныя гукі глухія: шапка, каса, кошка, косіць.
2) словы, дзе се зычныя гукі звонкія: гульня, вярба, зязюля, бульба.
2. Адказ:
1) На градцы догі і зялены, а  бочцы жоты і салены.
2) У нашых лясах жывуць розныя звяры.
3. Адказ:
А) першакласнік.
Б) аднакласнік.
В) буданік.
Г) пчаляр.
Д) пячнік.
4. Адказ:
Урач-доктар (лекар) тайга-пушча
Айчына-Радзіма (Бацькашчына) працінік-вораг
Воін-салдат (баец) узвышша-узгорак
Посць-шэрсць сябар-таварыш.
5. Адказ:
Вада, узгоркі, водны, падводная (лодка).
6. Адказ:
Басейн, верабей, бераг, верасень, бібліятэка, відэлец, вокладка, вячэра.
7. Адказ:
А) вушы натапырыць а) вельмі дружна, у понай згодзе жыць
Б) за адным махам б) хутка (павінна адбыцца штосьці)
В) душа  душу в) насцярожыцца, звялікай увагай слухаць
Г) не сёння-затра г) гаварыць абы-што, без толку балбатаць
Д) языком малоць д) заадно, адначасова, з чым-небудзь другім.
8. Адказ: б).
9. Адказ: Сонейка, сонца.













Алімпіядныя заданні па беларускай мове і літаратурнаму чытанню
для вучня 4-х класа
(сакавік, 2007-2008 навучальны год)

1. Размінка.
А) Як запісаць метрапалітэн пяццю літарамі?
Б) Якая дэталька меншая: маленькая, мініяцюрная ці мікраскапічная?
В) Які больш небяспечны – злы ці люты?
2. Прачытайце прымакі. Адной рыскай падкрэсліце літары, якія абазначаюць звонкія гукі. Якія з іх абазначаюць парныя гукі? Падкрэсліце іх дзвюма рыскамі.
Слова даражэй за золата.
Слова не верабей: выпусціш – не зловіш.
3. Растлумачце значэнне дадзеных сло адпаведнымі беларускімі.
Антракт-___________
Аратар-____________
Аргумент-__________
Галкіпер-___________
4. Абвядзі алокам частку слова, якая служыць для сувязі сло у сказе:

5. Растлумачце розніцу  значэнні сло “прыёмнік” і “прыёмшчык”, “ганаровы” і “ганарысты”, “цікавы” і “ціканы”.
6. Злучы стрэлкамі фразеалагізм з адпаведным значэннем:
А) вушы натапырыць а) вельмі дружна, у понай згодзе жыць
Б) за адным махам б) хутка (павінна адбыцца штосьці)
В) душа  душу в) насцярожыцца, з вялікай увагай слухаць
Г) не сёння-затра г) гаварыць абы-што, без толку балбатаць
Д) языком малоць д) заадно, адначасова, з чым-небудзь другім.
7. Прачытай. Складзі са сло сказы. Запішы сказы так, каб атрымася тэкст. Вызнач, які гэта тэкст: апавяданне ці апісанне.
Дзяніска, кардонку, маленькую, адкры.
Светлячок, бы, гэта.
Ён, убачы, агеньчык, светлы.
Хлопчык, вачэй, не, адарваць, цуда, ад, гэтага, мог.
Які, ён, як, зялёны, казцы, у!
Жучок, на, падобны, зорачку, бы, малюсенькую.
Светлячок, на далоні, ляжа, і, свяці.
8. Знайдзіце словы для характарыстыкі мурашкі  вершы “Спрэчка звяро” К.Цвіркі. Абвядзі літару з правільным адказам.
Між травы якраз памалу а) лянівая
Тут мурашка прапазла. б) працавітая
На спіне без крыку і гулу в) старанная
догі сук яна цягнула. г) сціплая.
9. Якім падзеям адпавядаюць пералічаныя песні? Укажы стрэлкамі.
А. “Калядкі” а) час жніва
Б. “Жавароначкі, прыляціце” б) Каляды
В. “Жніная” в) прыход вясна.



Адказы на алімпіядныя заданні па беларускай мове і літаратурнаму чытанню
для вучня 4-х класа

1. Адказ:
А) метро
Б) мікраскапічная
В) люты.
2. Адказ:
Слова даражэй за золата.
Слова не верабей: выпусціш – не зловіш.
3. Адказ:
Антракт- перапынак
Аратар- прамоца
Аргумент- доказ
Галкіпер- варатар.
4. Адказ:
5. Адказ:
Прыёмнік – апарат для прыёму сігнала, мовы, музыкі; установа, якая прымае каго-небудзь для далейшага размеркавання
Прыёмшчык – работнік, які займаецца прыёмкай чаго-небудзь
Ганаровы – які карыстаецца пашанай.
Ганарысты – фанабэрысты, самапэнены, пагардлівы
Цікавы – які выклікае цікавасць; забаны, незвычайны
Ціканы – які імкнецца се ведаць.
6. Адказ:
А) вушы натапырыць а) вельмі дружна, у понай згодзе жыць
Б) за адным махам б) хутка (павінна адбыцца штосьці)
В) душа  душу в) насцярожыцца, звялікай увагай слухаць
Г) не сёння-затра г) гаварыць абы-што, без толку балбатаць
Д) языком малоць д) заадно, адначасова, з чым-небудзь другім.
8. Адказ: б)
9. Адказ: А-б).
Б-в)
В-а).
15