Баяндама Математика саба?ында ойын элементтерін ?олдану
Талас ауданы, Есейхан ауылы, «Jаратау» орта мектебі
Мусирбекова Гулдария Абдикаликовна
Математика сабаCында ойын элементтерін Kолдану
Jазіргі кезде мектепке Kойылып отырCан талаптыS бірі – оKушылардыS іскерлік даCдысын Kалыптастыру. Іскерлік даCды дегеніміз – теориялыK білімді іс ж_зінде асыра білу.
Ол _шін:
Білгенін ойлау арKылы іске асыру (есептер шыCара білу).
ОKулыKпен, нaсKау – карточкамен жaмыс істей білу.
МатематикалыK тілді меSгеру, к_рделі есептерді шыCара білу, Kалыпты емес есептерді шыCарылCан есептерге келтіре білу.
ХХІ Cасыр Cылым Cасыры. СондыKтан жас aрпаKKа мектепте білім беру ісі Cылыммен тыCыз байланыста болып, жаSа д‰уір жаSалыKтарымен суарылып отыруы тиіс. Білім берудегі ізгілік адамныS тaлCа ретінде дамуына баCытталCан. €рбір оKушыныS жеке тaлCа ретінде Kалыптасып дамуына математикалыK білімніS _немі _лесі бар.
Сол себепті математика мaCалімдерініS алдында тaрCан негізгі міндеттерініS бірі – оKушылардыS шыCармашылыK Kабілетін барынша дамытып жеке тaлCаны Kалыптас- тыру.
ОKушыларCа математикалыK білім негізін меSгертіп тереSдету _шін алдымен олардыS п‰нге деген ынтасын, KызыCушылыCын тудыру Kажет.
Jазіргі таSда оKушы білімін кеSейтіп к™ркемдік талCамын арттыруда, халыKтыK т‰рбие беруде, ізгі мінез – KaлыK, асыл адамгершілік, aлттыK Kассиеттерді Kалыптастыруда математика п‰нініS атKаратын міндеті мен алатын орны ерекше.
МaCалімніS басты маKсаты – оKушыны ізденіске баулу. Ал сол маKсатKа жетудіS тиімді ‰дістерініS бірі сабаK процесінде ойын т_рлерін пайдалану.
Ойын т_рлерін пайдалану оKушыныS:
СабаKKа деген KызыCушылыCын оятады.
Ой - ™рісін кеSейтіп, іздену Kабілетін арттырады.
Талабын aштап Kиялын дамытады.
ТапKырлыKKа, жылдамдыKKа,ептілікке _йретеді.
Тілдік Kорын, с™йлеу, Kабілетін Kалыптастырады.
ОKушылардыS ™ткен материалды KаншалыKты меSгергендігінбілу _шін бір тарауды толыK ™ткеннен кейін Kайталау сабаCы есебінде 5 сыныпта ™ткізген жарыс сабаCына тоKталайын.
Жарыс сабаCы барысында оKушылардыS п‰нге KызыCушылыCы мен ойлау Kабілеті артатыны байKалды.
Математика к_рделі п‰н, сондыKтан балалар ыKыласын баурап алудаCы бірден – бір тиімді жол – сабаKты д‰ст_рлі ойын т_рлерімен байланыстырып ™ткізу, яCни бaл дегеніміз ойын сабаK ™ткізу арKылы оKушыларды математика п‰нін KызыKтырып, ойлауCа жетелеу. «МатематикалыK - лото» ойынын мен ™з т‰жірибемде 5 – 9 сынып
тар арасында «Жай б™лшектерді Kосу», «АрифметикалыK квадрат т_бір»,«АрифметикалыK прогрессия» таKырыптарында пайдаландым.
Бaл ойын т_рін сабаCыма пайдаланудаCы маKсатым – оKушылардыS логикалыK ойлау Kабілеттерін дамытып, п‰нге KызыCушылыCын арттыру.
«МатематикалыK - лото» ойынында т_рлі кеспе KаCаздарCа есептер дайындаймын. Кеспе KаCаздардыS артына сурет салынады. Жауаптарын дaрыс орналастыратын болса, кеспе KаCаздаCы сурет дaрыс шыCады. Ал, суреттіS дaрыс Kaрастырылуы балалар KызыCушылы-Cын арттыра т_сері аныK. «МатематикалыK - лото» ойынын сынып оKушыларын екі топKа б™ліп беруге де болады. «МатематикалыK-лото» ойыныS мынандай т_рде де ж_ргізуге болады. Мaнда геометриялыK фигуралардыS
Аттары жазылып ,таKтаCа ілінеді. ОKушылар осы фигуралардыS аудандарыныS формулаларын дaрыс тауып Kоюлары керек.
ЛогикалыK ойындарды сергіту с‰ті ретінде Kолданамын. €рбір оKушыныS ж‰не б_кіл сыныптыS оKу материалын меSгеру деSгейін аныKтау _шін білімін жазбаша тексеру т‰сілдерініS бірі семантикалыK картамен жaмыс .
СемантикалыK картамен жaмысты жаSа сабаKты бекіту маKсатында aйымдастырылCан тиімді деп ойлаймын .
СемантикалыK карта к™мегімен аныKтамаларды, ережелерді, Kасиеттерді тaжырымдау ,сондай –аK есеп шыCару барысында Kолдану іскерліктерін Kалыптастырады.
Мектепте жаSа буын оKулыKтары бойынша математикадан сабаK беріп келемін. ОKулыKтаCы тапсырмалар деSгейлік тапсырмалар болып б™лінген . МaндаCы І деS-
гей тапсырмалары : меSгерілген білімді _лгі бойынша пайдалана білу, ІІ деSгей меSгерілген білімді ™згертілген жаCдайда Kолдана білу, ІІІ деSгей шыCармашылыK ,яCни математика оKулыCындаCы ‰р т_рлі сaраKтар, есептер, оKушылардыS логикалыK ойлау , шыCармашылыKпен ойлауын дамытатын, ‰р т_рлі ‰діс т‰сілдермен меSгертуге к™мектеседі, яCни жеSілден к_рделіге Kарай тапсырмалар реттілікпен саKталып берілген.
Jазіргі Cылым мен техниканыS даму кезінле алдымыздаCы ш‰кірттіS
жан-жаKты білімді, ой-™рісі кеS болып шыCуына ыKпал ететін мaCалім екені т_сінікті. СабаKта шыCарылатын есептер оKушыныS ойлау Kабілетін математика тілін дамытып, шыCармашылыKпен жaмыс істеуге негізделе KaрылCан.
Есеп шыCарудыS еS бірінші міндеті оныS шартын aCына білуге _йрету.
ОCан даCдыланбаCан оKушы тек к™шіруге дайын тaрады. К_нделікті сабаKты жоспарлаCан кезде нені еске алCан ж™н:
Б_гінгі сабаKта еS негізгі aCатынымыз не?
Нені пысыKтау керек?
3.Jандай жaмыс арKылы дамытушылыK пен т‰рбиелік маKсатты ж_зеге асырамыз?
4.Осы таKырыпты меSгертудегі _й тапсырмасы Kандай болу керек.
Осындай ™здігінен жaмыс істеу маKсатында сыныптаCы оKушыларды топKа б™лемін.
МaныS ™зі оKушыларды бірін –бірі KадаCалауCа , тексеруге , ™з бетімен жaмыс жасауCа, бір –бірініS еSбегін баCалауCа, бірін-бірі _йретуге , aйымшылдыKKа т‰рбиелейді.Салыстыру ‰дісінде оKушылардыS ™з бетімен жaмыс істеуі мен таным белсенділігін арттыруCа себебін тигізеді.
Бaл ‰дістіS тиімділігі ™з бетімен ой KорытуCа, ыKыластылыKKа , ынталылыKKа, есте саKтауCа, жинаKтылыKKа, aKыптылыKKа т‰рбиелейді.
ОKушыныS ой-™рісін кеSейтіп, Kабілеттерін ерекшелеуде ,білімдерін ныCайтуда математикалыK ойындардыS атKарар р™лі ™те зор.
ОKушылардыS математикаCа деген KызыCушылыCын арттырып белсенді жaмыс істеуін ,тез ойлану Kабілетін арттыруCа дидактикалыK ойындар , KазаKтыS aлттыK ойындары , логикалыK ойлауCа баCыттайтын ойындар орны ерекше .Ойындар aйымдастыруда оKушыларды KызыKтыратын тапсырмалар таSдай білу- мaCалімнен _лкен шеберлікті талап етеді. Ойын- шыCармашылыK , ойын- еSбек. Ойнау бары сында оKушы дербес ойлау м_мкіндігі , к™Sіл Kоя білу Kабілеті дамиды. Математи- калыK сан алуан сырын сандар ‰лемініS KызыK Kaбылысын, ойын элементтерімен ™рнектеген сабаK KызыKты ‰рі aтымды.Ойын сабаKтарында берілетін тапсырмалар Kарапайымнан басталып біртіндеп Kиындап оKушылардыS танымдыK KызыCуын белсендіруге назар аударылады. СабаKта алCан білім даCдысын ойлау барысында Kолдану м_мкіндігі оKушылардыS зор ынтасын тудырады, білгенін тереSдетіп, жаSа іс KимылCа жетелейді. Белсенді емес оKушылар жолдастарын кейін тартпау _шін жанын салады.
«МатематикалыK б‰йге» ойыны.
«МатематикалыK лото» ойыны.
СемантикалыK карта .
СондыKтан Kорыта айтKанда ‰р п‰ннен ™ткізілетін мaндай ойын сабаKтары оKушы- лардыS белсенділігін арттырып, ™тілген материалдарды толыK меSгеруге к™мекте- седі . Олай болса ,ойлау Kабілетін aштайтын мaндай ойын сабаKтарыныS оKушыларCа берері мол.
Математиканы да адамды с_йгендей с_йіп, адамды т_сінгендей т_сінген абзал.
15