9 сынып Энергияны? са?талу ж?не бір т?рден екінші т?рге айналу за?ы

9а сынып №21 сабаK ____________________
СабаKтыS таKырыбы: Энергия. ЭнергияныS саKталу ж‰не бір т_рден екінші т_рге айналу заSы.
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік маKсаты: ОKушы білімін, іскерлігін, даCды деSгейін баKылау, баCалау. ЭнергияныS саKталу ж‰не бір т_рден екінші т_рге айналу заSымен таныстырып солар жайлы т_сінік Kалыптастыру.
ДамытушылыK маKсаты: ОKушылардыS білім деSгейін ж‰не білім мазмaныныS тaраKтылыCы мен оны игерудегі іскерлік пен даCдыны баKылау.
Т‰рбиелік маKсаты: Адамгершілікке, aKыптылыKKа, алCырлыKKа, отанс_йгіштікке, табиCатты аялауCа, сыйластыK пен ‰дептілікке баулу.
СабаKтыS т_рі:жаSа білімді Kалыптастыру, жалпылау
СабаKтыS ‰діс-т‰сілдері: €Sгіме, лекция, дискуссия, кітаппен жaмыс.
СабаKтыS к™рнекіліктері: плакаттар, суреттер,
СабаKтыS барысы:
І. ДК. `йымдастыру кезеSі:
1. С‰лемдесу;
2. ОKушыларды т_гендеу;
3. Сынып болмесініS тазалыCын тексеру;
4. ОKушылардыS сабаKKа дайындыCын тексеру (жaмыс орны, отырыстары, сыртKы т_рлері);
5. ОKушылардыS назарын сабаKKа аудару.
ІІ. ДК. ^й тапсырмасын тексеру, Kайталау.
А) теориялыK білімдерін тексеру.
€) практикалыK тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.
ІІІ.ДК Білімді жан-жаKты тексеру./ ІV. ДК. ЖаSа материалды KабылдауCа ‰зірлік, маKсат Kою.
Б_гінгі негізгі маKсатымыз оKулыK бойынша ЭнергияныS саKталу ж‰не бір т_рден екінші т_рге айналу заSымен танысамыз.
Зымыран Kалай KозCалады?
Реактивті KозCалыс дегеніміз не?
Jандай маKсатпен зымырандар к™псатылы болып жасалады?
Реактивті KозCалыс жылдамдыCы Kандай шамаларCа байланысты?
Bарышты зерттеудегі Kандай жетістіктерді білесіSдер?
V. ДК.ЖаSа материалды меSгерту:
1. Энергия-скалярлыK, механикалыK жaмыс жасай алу Kабілеті бар физикалыK шама.
2. КинетикалыK энергия-KозCалып келе жатKан дене энергиясы.
3. ПотенциялыK энергия-денелердіS ™зара ‰рекеттесуіне немесе дене б™лшектерініS ™зара орналасуына байланысты болатын энергия.
4. Жaмыс пен энергия арасындаCы байланыс.
5. ДененіS толыK механикалыK энергиясы.
6. ТолыK механикалыK энергияныS саKталу заSы.
7. ЭнергияныS саKталу ж‰не айналу заSына с_йеніп жaмыстыS физикалыK м‰нін т_сіну.
VІ. ДК. ОKытылып отырCан оKу материалын KабылдаудаCы оKушы т_сінігін тексеру.
§22,23 дайындыK сaраKтарын талдау.
МеханикалыK энергия дегеніміз не?
МеханикалыK энергияныS ™лшем бірлігі Kандай?
КинетикалыK энергия дегеніміз не?
ПотенциялыK энергия дегеніміз не?
ДененіS толыK механикалыK энергиясы дегеніміз не?
ТолыK механикалыK энергияныS саKталу заSы Kалай тaжырымдалады?
VІІ. ДК. ОKытылып отырCан оKу материалын бекіту немесе даCдыландыру жaмыстарын ж_ргізу.
19-жаттыCу 1,2; 20-жаттыCу 1,2.
ДеSгейлік тапсырмалар.
І деSгей.
1. Автомобиль тау жолымен 2000 м биіктіктен 500 м-ге дейін т™мендеді. Егер автомобильдіS массасы 3 т болса, оныS потенциалдыK энергиясы KаншаCа ™згереді.
2. СеріппеніS KатаSдыCы 2500 Н/м. Серіппе 10см-ге сыCылса, оныS энергиясыныS шамасы Kандай болады?
3. Массасы 1000 т, жылдамдыCы 54 км/саC пойыздыS кинетикалыK энергиясын есептеSдер.
ІІ деSгей.
7м биіктіктен еркін т_сіп келе жатKан, массасы 500 г доптыS Жер бетінен 5 м биіктіктегі кинетикалыK энергиясын аныKтаSдар.
Массасы 20г, тік жоCары Kарай 20м/с жылдамдыKпен атылCан жебеніS 15м биіктіктегі потенциялыK энергиясы мен кинетикалыK энергиясыныS м‰ндері Kандай болады?
^стел бетімен _йкеліссіз KозCала алатын массасы 160г арбаша горизонталь серіппеге бекітілген. Егер арбашаныS еS _лкен жылдамдыCы 5 м/с, серіппеніS еS _лкен деформациясы 4 см болса, оныS KатаSдыCы Kандай?
ІІІ деSгей.
Массасы 60 кг цирк артисі 4м биіктіктен керілген тордыS _стіне секіреді. Егер тордыS иілуі 1м-ге теS болса, ол артистке Kанадйай к_шпен ‰сер етеді?
Массасы 2т автомобиль авриялыK тежелуде 50м ж_ріп барып тоKтады. Егер _йкеліс коэффициенті 0,4-ке теS болса, _йкеліс к_шініS жaмысын ж‰не автомобильдіS кинетикалыK энергиясыныS ™згерісін табыSдар.
VIІI.ДК. БаCалау. ^й тапсырмасын беру: §22,23 19-жаттыCу (3), 20-жаттыCу.

15