«Затты? к?йлері ж?не оларды молекулалы? — кинетикалы? к?з?арас т?р?ысынан т?сіндіру» (7 сынып)

СабаKтыS таKырыбы: «ЗаттыS к_йлері ж‰не оларды молекулалыK-кинетикалыK к™зKарас тaрCысынан т_сіндіру»7 сынып
Білімділік: Зат Kaрлысы туралы бастапKы маCлaматтарды тереSдете есте Kалдыру,жете меSгеру.
ДамытушылыK: к_нделікті ™мірмен байланыстыра отырып,алCан білімді ™мірде пайдалана білу,к_нделікті кездесетін физикалыK Kaбылыстар мен заSдылыKтарды т_сіне білу,дамыту.
Т‰рбиелік: ОKушылардыS CылымCа KызыCушылыCын арттыру, еSбекке ,aйымшылдыKKа халыK д‰ст_рін д‰ріптеуге т‰рбиелеу.
П‰н аралыK байланыс: Химия, биология.
СабаKтыS маKсаты: ЗаттыS _ш к_йі туралы маCлaмат беру.
К™рнекілігі. Кітап, с™зжaмбаKтар,ыдыс, суыK ж‰не ыстыK су,/шапшаSдыK сайысы/,су молекуласыныS сызбасы, карточка.
СабаKтыS Kaрылымы: 1/ KызыCушылыCын ояту.
2/ МаCынаны ажырату.
3/ ой-толCаныс.
СабаKта Kолданылатын ‰дістер: 1/ сaраK-жауап.
2/ ой-KозCау.
3/ т‰жірбие жасау.
СабаKтыS барысы: 1.aйымдастыру кезеSі.. Сынып оKушыларын т_гендеу
2. ^й-тапсырмасын тексеру. «Молекула KозCалысы диффузия. Дене температурасыныS молекулалар жылдамдыCына т‰уелділігі»
3. _й -жaмысын Kорыту.
1.Диффузия дегеніміз не?мысал келтір.
2 ТaрмыстаCы диффузияCа мысал келтір?
3. Газдарда,сaйыKтарда, Kатты денелерде диффузияныS ж_ру жылдамдыCы бірдей бола ма?
4. Не себептен денелерде жоCары температурада диффузия тез ж_реді?
5 ДиффузияныS зияны бар ма?
6. Jай стакандаCы су ыстыK, Kол тигізбей Kалай аныKтауCа болады?/т‰жірибе/
IV ЖаSа таKырып: не білемін «Ой-KозCау» 1 Сендер кез келген заттыS Kaрылысы туралы не білесіSдер?
V. Не білгім келеді. МаCынаны ажырату.
ТемператураныS ™згеуіне байланысты бір зат _ш к_йде болады, оCан заттыS Kатты, сaйыK, газ к_йлері с‰йкес келеді. €р т_рлі к_йдегі дененіS Kасиетіде т_рліше болады. Жер бетінде температура+400-дан-500с-Kа дейінауытKиды. Азот, оттегі, сутегі сияKты заттар жер бетіндегі температурада тек газ к_йінде болCандыKтан, оларды газдар деп атайды.Ал газдарда ™те т™менгі температурда сaйыK ж‰не Kатты к_йге ™те алады.мысалы: уран,нептун, плутон планеталары жылдамдыKтарыжоCары аталCан газдар сaйыK ж‰не Kатты к_йде болады. Ол планеталарда температура ™те т™мен шамаCа /-2700с / жетеді. Б™лме температурасы сынап буланады ол -300с-та Kатады,яCни Kатты к_йге ауысады. Jатты денені Kысып сыCу немесе тартып созу ™те Kиын.ол ™зініS пішінін де,к™лемін де ™згертпей саKтайды.К™птеген денелер Kатты к_йге ауысKанда оны Kaрайтын молекулалар,/атомдар/ кристалдыK тор Kaрайды ж‰не жаKыныраK орналасады. Пішіні мен к™лемін саKтау – Kатты денеге т‰н Kасиет.СaйыK ™зініS пішінін оSай ™згертіп,біраK к™лемін саKтайды оныS пішіні KaйылCан ыдыстыS пішініне с‰йкес Kалыптасады.АKKыштыK, к™лемін саKтау ж‰не пішінін оSай ™згерту-сaйыKKа т‰н Kасиет . СaйыKтыS молекуласы ретсіз орналасады, соCан Kарамастан сaйыKтыS к™лемін ™згерту Kиын. ДененіS газ к_йіндегі молекуласы оныS басKа к_йлеріне KараCанда алшаK орналасады. ГаздыS тaраKты к™лемі мен тaраKты пішіні болмайды, ол берілген к™лемді т_гел Kамтиды. СaйыK к™лемін аз ™згертетіні олардыS молекулаларыныS арасында тартылу к_шімен Kатар тебілу к_ші де бар.
VI . не білдім ой-толCаныс 3 кезеS
СaраKтар Kою. 1 ЗаттыS неше к_йі бар ?
2 ЗаттыS Kатты к_йіне т‰н Kасиеттері Kандай ?
ЗаттыS сaйыK к_йіне т‰н Kасиеттері Kандай ?
4 ЗаттыS газ к_йіне т‰н Kасиеттері Kандай ?
5 Молекула-кинетикалыK теориясыныS негізгі KаCидасы Kандай ?
«Мaз» «су» « бу» топтарына б™лу. Карточка мен жaмыс
II. Jимылмен к™рсету сайысы :
3топ мaз, су, бу молекулаларыныS орналасуын, ™зара ‰серлесуін Kимылмен бейнелеп к™рсетеді.
IX Ойлан- тап «Молекула » «Атом» с™зжaмбаKтарын шешу
СудыS Kатты к_йі ?
Газдар мен сaйыKтардаCы KалыKтаCан б™лшектердіS KозCалыстарын микроскоппен баKылаCан аCылшын Cалымы?
БарлыK заттар Kaралатын б™лшек ?
`зындыK бірлігі ?
Атрм б™лінбейді деген Cалым?
Бір дененіS молекуласыныS екінші дене молекуласы ™здігінен араласу Kaбылысы ?
Bылыми деректермен негізделген /жасалCан/ жорамал?
Физика с™зініS KазаKша маCынасы?

1 €лем кеSестігінде не бар болса, срныS б‰рі не деп аталады?
2 Молекула т_зетін б™лшек?
3 `саK б™лшектерді атомдар мен молекуларды Броун Kандай Kaралмен баKылады?
4 Зат KaрлысыныS , молекулалыK-кинетикалыK теориясыныS негізгі KаCидаларын жасаCан кім?
X. 3 топKа жaмбаK шешкізу. КеS ‰лемді кернейді,
1 Бояуларым Kашып кетті, к™зін біраK к™рмейді /ауа/
К™к KаCазды басып кетті.
Jатарларын тізіп алды,
Арттарынан ізі Kалды. /кемпірKосаK/
2. жалпаK желке,
СопаK бетті,
Орманымды отап кетті. / Балта/
3. жалCыз Cана к™зі бар,
Киімінде ізі бар. /Ине/
Судан шыCады, судан KорKады. /тaз/
XI. СандыK ашу.
карточка Дене ™зініS к™лемін саKтайды, біраK пішінін ™згертеді. Сонда бaл дене KaралCан зат Kандай к_йде болады?

Карточка Дене ™зініS к™лемін ж‰не пішінін саKтайды. Сонда бaл дене KaралCан зат Kандай к_цде болады?

Карточка . Жылу Kaбылыстары дегеніміз не?

XII. Кластер Kaру.
XIII Уйге тапсырма беру . ЗаттыS к_йлері
XIV БаCалау.


15