Физика п?нінен презентация та?ырыбы Жылу ?оз?алт?ыштар! (8 сынып)
Жылу қозғалтқыш және қоршаған ортаАдамдардың табиғатсыз күні жоқ,Табиғаттың оны айтуға тілі жоқ.
Жылу қозғалтқышының жұмыс істеу принципі.А=𝑸𝟏-𝑸𝟐
Алғашқы іштен жану қозғалтқышын жасаған – Жан Этьен Ленуар(1822-1900)
Карбюраторлы іштен жану қозғалтқышының құрылысы
Төрт тактілі іштен жану қозғалтқышы автомобиль, жеңіл самолеттерде қолданылады. Суретте қозғалыстың жұмыс істеу принципинің төрт тактісі көрсетілген: ● Сору→ Сығу → Жұмыстық жүріс →Шығару
style.rotation
Іштен жану қозғалтқышы моделіКарбюраторлы іштен жану қозғалтқышы
ЖетістіктеріКемшіліктеріМассасы жеңіл;Өте компактылы;Пайдалы әсер коэффициенті (25-30%) Карбюраторлы қозғалтқыш.Жоғары сапалы отын қажет етеді;Құрылымы күрделі;Иіннің айналу жылдамдығы жоғары;Улы газдар;Шу.
style.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
style.rotationppt_wppt_y
style.rotationppt_wppt_y
Төрт тактілі Дизель қозғалтқыш 1897 жылы неміс инженері Рудольф Дизель (1858-1913) жж жасап шығарған.
ppt_wr
ppt_yppt_yppt_y
Сору немесе кіргізу тактісі Поршень жоғарғы шеткі орыннан төмен қарай қозғалады, оның үстіндегі көлем-нің ұлғаюынан ауа сирейді де, 1 қақпақша ашылып, цилиндірдің ішіне ауа сорылады.
style.rotation
Сығу тактісіӘрі қарай поршень жоғары қозғалып, ауа сығылады да цилиндр-дің ішіндегі қысым 1,2∗106 Па жетіп ол температураның 500-700℃−ға дейін жоғарылауын тудырады.
Сығылған қызған ауаға сорғының және бүріккештің көмегімен жанғыш қоспа бүркі-леді. Жоғары темпера-тураның әсерінен қоспа тұтанады. Оның жану уақыты бензиннің жану уақытынан ұзақ.
Жұмыстық жүріс тактісіЖану нәтижесінде пайда болған газ поршеньге үлкен қысым-мен әсер етіп оны төмен қарай қозғап, пайдалы жұмыс атқа-рады. Жану процесінің соңында газ адиабата-лық ұлғаяды да, такті-нің аяғында шығару клапаны ашылады, газ-дың қысымы азаяды.
style.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
Шығару тактісіПоршень жоғары қарай көтеріліп шыға-ру клапаны арқылы газды сыртқа атмос-фераға шығара-ды.
style.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
Дизель қозғалтқышы.
Екі тактілі Дизель қозғалтқышы.
ppt_wr
Дизель қозғалтқышыЖетістіктеріКемшіліктері1.Ауаға улы заттардың бөлінуі 2/3-ге аз;2.Қолданылатын отын түрі арзан;3.Қолданылу мерзімі біршама ұзақ;4.Қарапайым құрылғы.5.П.Ә.К-і біршама жоғары 35-40%1.Қыстың күні іске қосылуы температураға тәуелді;2.Қоректендіру жүйесін қайта жөндеу күрделі;3.Жұмыс кезінде шуыл.4.Көлемі жағынан үлкен.5.Улы газдар бөледі.
style.rotationstyle.rotationppt_yppt_yppt_y
ppt_wr
Бу турбинасы – бу немесе жоғары температураға дейін қыздырылған газ арқылы қозғалтқыш білігін поршеннің, шатунның және иінді біліктің жәрдемінсіз тікелей айналдыратын жылу қозғалтқышы
Бу турбинасының құрылысы
Екі корпусты бу турбинасы (қақпағы алынған):1 - жоғары қысым корпусы; 2 – лабиринтті тығыздағыш; 3 – Кертис доңғалағы; 4 – жоғары қысым мотор; 5 – жалғастырушы муфта; 6 – төменгі қысым роторы; 7 – төменгі қысым корпусы.
Жылдам айналғыштығы;Ықшамдылығы;Қуаттылығы;П.Ә.К.-нің жоғары-лығы – 40 %. ▪ Инерциялығы,яғни турбинаны қосу немесе тоқтату үшін біршама уақыт қажет;▪ Айналу жылдамдығын реттеу мүмкіншілігі-нің жоқтығы;▪ Кері жүрістің жоқтығы.ЖетістіктеріКемшіліктеріБу турбинасы
ppt_wr
style.rotation
Реактивті қозғалтқыштарРеактивті қозғалтқыштар қазіргі таңда космосты игеру мақсатында кеңінен қолданылуда. Сонымен қатар олар метеорологиялық мақсатта және түрлі радиустағы әскери ракеталарда қолданылад.
Ашылу тарихы● Ғылымда реактивті қозғалыс деп - дененің бір бөлігінің одан бөлінгенде қалған бөлігінің қозғалысын айтады.
▪ Сұйық реактивті қозғалтқыштарда отын ретінде керосин, бензин, спирт,аналин, сұйық сутегі және т.б пайдаланылады.▪ Отын жану үшін тотықтырғыш ретінде сұйық оттегі, азот қышқылы, сұйық фтор, сутегі оксиді қолданылады. ▪ Отын және тотықтырғыш арнайы бактарда сақталды, сорғының көмегімен жану камерасына беріледі, жану нәтижесінде қысым 50 атм-ға, ал температура 3000 ℃ жетеді.
Жоғары қысым мен температурадағы газ жану камерасының алдыңғы қабырғасына сопло орналасқан артқы қабырғасынақарағанда көп қысым күшін тудырады. Сондықтан олар арқылы үлкен жылдамдықпен сыртқа шығарылады да, ракетаны алға қарай қозғалысқа келтіреді.
Жылу қозғалтқышының пайдалы әсер коэффициенті және оны арттыру жолдары.
Кез-келген жылу қозғалтқышының жұмысы п.ә.к.-мен сипатталады:П.Ә.К=𝑨𝑸∗𝟏𝟎𝟎%=𝑸𝟏−𝑸𝟐𝑸𝟏∗𝟏𝟎𝟎%П.Э.К.=15-40%
Жылу қозғалтқыштарының әсеріненқоршаған ортаның экологиялық мәселелері
«Жылы жай» эффектісі; Жер бетінде температура-ның жоғарылауы; Су қоймаларының ласта-нуы;Ауаның ластануы;Үлкен қалаларда транс-порттың шуылы;Топырақтың улануы, құ-нарсыздануы.Жылу қозғалтқыштарын пайдалану қоршаған ортаға қандай зиян келтіруде:
▪Транспорт санын азайту үшін қоғамдық көлікпен тасымалдауды дамыту; ▪Отынның жаңа сапалы түрлерін пайдалану;Сүзгі фильтрлерді пайдалану;▪Жаяу немесе велосипедпен жүруді қолға алу және дамыту; ▪«Жасыл ел» бағдарламасы бойынша ағаштар отырғызу;▪Күн энергиясымен жұмыс істейтін электромобиль, жел , биоэнергияны пайдалану.Мәселені шешу жолдары:
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА:Техниканың дамуындағы жылу қозғалтқыштарының рөлі. Жылу мәшинелерін пайдаланудағы экологиялық мәселелер және қоршаған ортаны қорғау. (Реферат,Эссе)
ЗЕЙІН ҚОЙЫП ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА КӨП РАХМЕТ