О?ушыларды? логикалы? ойлау ?абілетін жетілдіру

Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту.Қазіргі кездегі ғылым мен техниканың даму деңгейі әрбір адамға сапалы және терең білімнің, іскерліктің болуын қамтиды. Сондықтан да мектептегі оқу процесінің негізгі мақсаты – арнайы педагогикалық әдістермен мақсатты және жүйелі түрде оқушылардың интеллектін, шығармашылық ойлауын дамыту, ғылыми көзқарасы мен белсенділігін қалыптастыру, әр адамның бойындағы туғаннан пайда болған интуициясын әрі қарай дамытуға ықпал ету, өз бетімен білім алу дағдыларын дамыту болып табылады. Интуиция сөзі латын тілінде үңіліп қарадым, терең ойладым деген мағынаны білдіреді. Сондықтан ойлау – таным оқу үрдісінің ең жоғарғы сатысы. Айналадағы дүниені, құбылыстар мен заттарды терең танып білу ойлау мен қиялдауды дамытудан басталады. Интуицияны дамыту, логиканы дамытудан кем емес. Ойлау қабілетінің екі түрі интуиция мен логика математикке өте қажет. Түсінік хат Мақсаты:Оқушылардың пәнге тұрақты қызығушылығын қалыптастыру. Оқушылардың белсенділігін, шығармашылық ойлауын, өздігінен білім алу және еңбек ету дағдыларын дамыту,заман талабына сай нарықтық көзқарасын қалыптастыру,кәсіпкерлікке баулуОқушылардың тұлға ретінде қалыптасуына ықпал жасау. Оқушылардың білім-білік дағдыларын арттыру мен математикалық білімін тереңдету. Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамыту. Үйірмеде қарастырылатын теориялық материалдар,анықтамалар мен қолданбалы есептер, оқушылардың зерттеушілік жұмыстары олардың шығармашылық белсенділігін арттырып,ақыл-ой әрекетінің дамуына ықпал жасап, мамандық таңдауға әсер етеді. Міндеті: -Есеп шығару-практикалық өнер, оны үйрену үшін тұрақты машықтану керек.-Есеп оқушының ойын оятады,оның ойлау қабілетін белсендіреді .-Есеп шығару ақылдың гимнастикасы болып саналады.Оқушыны оқуға қызықтырудың басты шараларының бірі –нәтижеге жетуге ынталандыру. Логикалық есептер. Арнайы формула қолдануға келмейтін, әрқайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін есептерді логикалық есептер дейміз. Дегенмен, логикалық есептерді шешу әдістері бойынша бөлеміз. 1. Бүтін сандар өрісінде сандардың қасиетін қолдану. а) Диофант әдісі ә) Ребустар б) Таблицалық тәсіл 2. Санның бөлінгіштік қасиетіне. 3. Граф арқылы. 4. Сіріңкені қолданып. 5. Таразыға тартып. 6. Әр түрлі есептер.  Бүтін сандар өрісінде сандардың қасиетін қолдану. а) Диофант әдісі. Белгісіздер саны теңдеулер санынан көп болып келген сызықтық ах+ву=с түрдегі теңдеулерді анықталмаған теңдеулер немесе Диофант теңдеулері деп атайды. Мысалы: Дүкенге 106 л майды 5 және 7 литрлік бидондармен әкелді. Бидондардың әр түрінен неше дана болуы мүмкін? ә) Ребустар. Ребустар сандық, әріпті, жұмбақ суретті түрде болады. Яғни, әр түрлі таңбалармен, әріптермен немесе суреттермен көрсетілген жұмбақтар ребустар деп аталады. Ребусты шешу дегеніміз мысалдың алғашқы жазылуын қалпына келтіру. Оқушыларға шығармашылық жұмыс ретінде ұсынуға болады Оқушылар шығармашылығы,,1,2,3р,,,,,н1,2,3,4,5,6,1)2),, ,,,,,,,,Ұлы математик есімі шығады,,,,,,,,,,,,,,,,Геометрияның атасының есімі б) Таблицалық тәсіл. Мысалы: Көшеде төрт қыз (Анар,Жанар, Гүлназ,Назгүл) дөңгелене тұрып әңгімелесті. Көк көйлекті қыз (Анар және Жанар емес) көгілдір көйлекті қыз бен Назгүлдің арасында тұр. Ақ көйлекті қыз қызғылт көйлекті қыз бен Жанардың арасында тұр. Әрбір қыз қандай көйлек киген? Қыздардың аттары Көк Көгілдір Қызғылт Ақ Анар - - - + Жанар - + - - Гүлназ + - - - Назгүл - - + -  2. Санның бөлінгіштігі. Бір санды екінші санға бөлу математикалық есептеулерде өте маңызды роль атқарады. Сандардың бөлінгіштігі кез-келген натурал санды жай сандардың көбейтіндісі түрінде жіктеп жазуға болады деген теоремаға және қатар тұрған сандардың қасиетіне сүйенеді. Қалдықпен бөлу, қысқаша көбейту формулалары, математикалық индукция көмегімен сандарды бір-біріне бөлуге болады.  Мысалы: n³+3n²+8n саны n-нің кез-келген мәнінде 6-ға бөлінетінін дәлелдеу керек.  Шешуі: берілген өрнекті (n³+3n²+2n)+6n= n(n²+3n+2)+6n= =n(n+1)( n+2)+6n түрінде жазамыз. Екінші қосылғыш 6-ға бөлінеді. Бірінші қосылғыш қатар тұрған үш санның көбейтіндісі, ол да 6-ға бөлінеді. Олай болса, берілген қосынды 6-ға бөлінеді.  3. Есептерді граф арқылы шешу. Граф деп берілген жиындардағы нүктелерді қосатын сызықтар тобын айтады. Граф арқылы обьектілер арасындағы байла-ныстарды айқын көрсетуге болады.  Мысалы: 1) Немере қызы атасынан неше жаста екенін сұрады. Атасы былай деп жауап берді: «Егер менің жасымды 6 есе кемітіп және тағы да 6 жылды алып тастаса, 6 қалады. Менің неше жаста екенімді өзің тап. Шешуі: Есепті мынадай граф-схема бойынша шешуге болады: :6 -6 72 º º 12 º6 *6 +6  ,.4 қозғап, үш шаршы шығару керек3 қозғап, 4 шаршы шығару керек2 шырпыны қозғап,сиырды артынақарату керекБір шырпыны қозғау арқылы теңдікті дұрыс теңдікке айналдыр4. Сіріңкені қолданып шешу.  5. Таразыға тартып анықтау. Мысалы: Үш лимонның екеуінің салмағы бірдей,ал үшіншісі жеңілірек. Табақшалы таразы көмегімен бір рет өлшеу арқылы қайсысы жеңілірек екенін қалай анықтауға  болады?  6. Әр түрлі есептер. Мысалы: Аң аулауға екі әке және екі бала барды. Олар 3 қоян атып алып, қайтарда әрқайсысы 1 қояннан ұстап қайтты. Бұл қалай болғаны? Шешуі: Аң аулауға атасы, әкесі және немересі барған. Мысалы: 3 мысық 1,5 сағатта 3 тышқан жейді. Қанша уақытта 10 мысық 20 тышқанды жейді?  68·9=68·(10-1)=680-68=61273·99=73·(100-1)=7300-73=722785·999=85·(1000-1)=85000-85=8491555·9999=55·(10000-1)=550000-55=549945Есептеудің қолайлы тәсілдері GLUMSADGGGUMGUMGUM2970135222702702705:4=3+7--*-1+3=8+4+::*2:1=6*3====6+1=4-9561837495АБВААА379333....+....+...+....+....+....+....+.... =1003062 145789 Ойлан тап























Фигураларда неше үшбұрыш бар 3 3 3 3 3= 373 3+3+3÷3= 37Сандардың арасына амал таңбаларын қойып, теңдікті дәлелде
Нәрселерді санағанда Керек бізге аудайАйтыңдаршы бұл қандай сан?Жан-жағына қарамайЖұмбақ шешуБүтін сан бөлшек сандар барлығы да бар ондаБұл қандай сан айтыңдаршы? Оң, теріс сан бәрі сондаНүктеден, екі сәуледен құралған.Айтшы бұл не екенін?Біз санбыз,сызықпен бөлінгенМатематиканы ұқпаса адамғаҚұбыжық болып көрінген,Дұрыс,бұрыс аралас,ондық болып бөлінгенЕгіз туған қос жүйрікЖарыса шауып терлейдіБірін-бірі көрмейдіДамылсыз қанша шапсадаБір мәреге келмейдіБірдей санды бірнеше рет Көбейтуден тұрады.Егер оны ықшамдасаң Қандай атау болады?АЛҒЫРЛАРТАПҚЫРЛАР нәтижесіҰжымдық жұмысқақалыптасады Өз ойларын нақты жеткзе біледіШапшаңдыққа, тез жауап беруге дағдыландыШапшаңдыққа, тез жауап беруге дағдыландыШапшаңдыққа, тез жауап беруге дағдыланадыОйлау қабілеттері артадыПәнге деген қызығушылығы артадыШығармашылықпен жұмыстанады