Д?р???. Д?р???л?рне тапкырлау ??м б?л? темасы буенча презентация.
НАТУРАЛЬ КҮРСӘТКЕЧЛЕ ДӘРӘҖӘ БИЛГЕЛӘМӘСЕМБОУ «Алабирде гомуми урта белем бирү мәктәбе”Нигматуллин Х. Г. - математика укытучысы 7∙7∙7∙7∙7 =7 «җиденең бишенче дәрәҗәсе» 7 7 – дәрәҗәнең нигезе 5 – дәрәҗәнең күрсәткече 7∙7і =(7∙7∙7∙7∙7)∙(7∙7∙7) =7∙7∙7∙7∙7∙7∙7∙7 = =78 7∙7 =(7∙7∙7∙7∙7)∙7 =7∙7∙7∙7∙7∙7 = =76 71=7 181=18 1041=104 Билгеләмә: Һәркайсы а га нигез булып n тапкырлаучының тапкырчыгышы а санының 1 дән зуррак натураль n күрсәткечле дәрәҗәсе дип атала. an = а * а * а *....* а , n > 1 n тапкыр а саның күрсәткече 1 гә тигез булган дәрәҗәсе дип а саны үзе атала. a1 = а an нигезе күрсәткеч дәрәҗә «n-я степень числа a» a2 a санының квадраты a3 a санының кубы a санының n-нчы дәрәҗәсен табуны санны n- нчы дәрәҗәгә күтәрү дип әйтәләр. 11 БИРЕМ 2: 6,1 санын , калькулятор кулланып җиденче дәрәҗәгә күтәрик. 6,1∙ 6,1∙ 6,1∙ 6,1∙ 6,1∙ 6,1∙ 6,1 Бирем 3 Аңлатманың кыйммәтен исәплик:-62+64:(-2)5 1) 62=36; 2) (-2)5 =-32; 3) 64:(-32)=-2; 4) -36+(-2)=-38. 50=1
(-6,3)0=1
00 - АҢЛАТМАСЫНЫҢ МӘГЪНӘСЕ ЮК! 0n = 0 мисал1 -3 санын дүртенче һәм бишенче дәрәҗәгә күтәрик (-3)4 =(-3)∙(-3)∙(-3)∙(-3) = 81 (-3)5 =(-3)∙(-3)∙(-3)∙(-3)∙(-3) =-243 Нульнең теләсә нинди дәрәҗәсе нульгә тигез; Уңай санның теләсә нинди дәрәҗәсе уңай сан була; Тискәре санның җөп дәрәҗәсе уңай сан, ә так дәрәҗәсе тискәре сан була. a∙aІ =(a∙a∙a∙a∙a)∙(a∙a) =a∙a∙a∙a∙a∙a∙a =a7 Әгәр a – ирекле сан, ә m һәм n – любые теләсә нинди натураль саннар булса, ул вакытта:am∙an=am+n am∙an =(a∙a∙…∙a)∙(a∙a∙…∙a) =a∙a∙…∙a =am+n m тапкыр n тапкыр m+n тапкыр ДӘРӘҖӘНЕҢ ТӨП ҮЗЛЕГЕ НИГЕЗЛӘРЕ БЕРТӨРЛЕ БУЛГАН ДӘРӘҖӘЛӘРНЕ ТАПКЫРЛАГАНДА, НИГЕЗЕН ЭЛЕККЕЧӘ КАЛДЫРАЛАР, Ә КҮРСӘТКЕЧЛӘРЕН КУШАЛАР. a8:a3 a3∙a5 =a8 =a5 Әгәр a – нульгә тигез булмаган теләсә нинди сан, ә m һәм n – ирекле натураль саннар, һәм m > n, булса:am:an=am-n НИГЕЗЛӘРЕ БЕРТӨРЛЕ БУЛГАН ДӘРӘҖӘЛӘРНЕ БҮЛГӘНДӘ, НИГЕЗЕН ЭЛЕККЕЧӘ КАЛДЫРАЛАР, Ә БҮЛЕНҮЧЕНЕҢ ДӘРӘҖӘ КҮРСӘТКЕЧЕННӘН БҮЛҮЧЕНЕҢ ДӘРӘҖӘ КҮРСӘТКЕЧЕН АЛАЛАР am:am=am-m=a0,монда a≠0 am:am=1a0=1,монда a≠0 Хатаны тап! Аңлатмаларны гадиләштергәндә укучы хата җибәргән: а) 5·5·5·5=45 ж) 240:210=250 б) 23٠27=410 д) 71=1 в) 230:210=23 е) 20=2 г) 23+27=210 з) 43=12 Укучы нинди кагыйдәләрне һәм үзлекләрне белми? Өйрәнгән кагыйдәләрне кулланып, тапкырчыгышны дәрәҗә рәвешендә күрсәт:а) 75٠74 = б) (0, 5)3٠(0, 5)6 = в) m . m 2 = г) (х -a)7 . (х -a)10 =• Өйрәнгән кагыйдәләрне кулланып, өлешне дәрәҗә рәвешендә күрсәт: а) 610 : 68 = б) в) (2a)5 : (2a)3 = г) d24: d24 =
Дөрес исәпләнгән булса торып басырга, ә дөрес булмаса урында калырга (һәр мисал аерым тикшерелә):1) х3 . х4 = х72) 109 : 104 =10133) х2 . х3 . х5 = х104) 32 . 33. 3=355) а13 : а3 = а106) 23 :2=227) с2 . с . с = с 38) 77 : 74 =73 Дөрес җаваплар:(хаталы эшләр кызыл төс белән төзәтелгән) 1) х3 . х4 = х72) 109 : 104 =1053) х2 . х3 . х5 = х104) 32 . 33. 3=365) а13 : а3 = а106) 23 : 2=227) с2 . с . с = с 48) 77 : 74 =7 3 am∙an=am+nam:an=am-n,әгәр a≠0,m һәм n – бөтен тискәре булмаган саннар Үзлектән эш Фамилия ____________ 1 вариант1. Дәрәҗә рәвешендә күрсәтергә: а) b٠b2٠b3 = б) 214 : 28 = в) х2٠ х8 х: = г) х10 : х6 ٠ х8 = Аңлатманың кыйммәтен табарга:а) = б) = Тикшерде:_____________Фамилия _____хата Үзлектән эш Фамилия ____________2 вариант1. Дәрәҗә рәвешендә күрсәтергә: а) ٠а2٠а = б) 214 : 28 = в) х8٠ х3 : х5 = г) х14 : х3 ٠ х5 = Аңлатманың кыйммәтен табарга:а) = б) = Тикшерде:_____________Фамилия _____хата Үзлектән эш җаваплары: 1 вариант 2 вариант 1.а) b6 1.а) а6 1.б) 26 1.б) 812 1.в) х9 1.в) х6 1.г) х8 1.г) х16 2.а) 103 =1000 2.а) 6 2 =36 2.б) 72=49 2.б) 104=10000 КРИТЕРИАЛЬ БӘЯЛӘҮБүген мин дәрестә……..белдем кызык (күңелле) булды………….. …кыен булды………Мин …. күнегүләрне башкардыммин белдем……хәзер мин ……..эшли беләммин үземне ………….хис иттеммине ………гаҗәпләндердемин……өйрәндемминем ………..килеп чыктымин ………..булдырдыммин ……………….бәялимминем ………..эшлисем килә