Презентация к открытому уроку по теме Шарын шат?алы

Презентация дайындаған:Тукенова Назгуль Аскеровна  Қарағанды облысы Абай ауданы Самарка жалпы білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Сабақтың тақырыбы: Л/т“Шарын шатқалы» Г/т «Етістіктің райлары» Сабақтың мақсаты:Табиғат пен адам бірлігін түсінуге жағдай жасауМіндеттері: Қазақстандағы көрікті жерлерінің бірі Шарын шатқалымен танысу, жаңа сөздермен танысу, сұрақтар арқылы талдауға мүмкіндік беру; ой шақыру стратегиялары арқылы оқушылардың танымдық белсенділігін арттыруға, сөздік қорын байытуға мүмкіндік беру; оқушыларды Шарын шатқалының табиғатымен таныстыра отырып табиғатты аялауға, алған білімдерін өмірде қолдана білуге баулу;Етістіктің райларымен танысу, тапсырмалар орындау. Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгеру Балалар,қанеки тұрайықшы, енді бір-бірімізге шаттық көңіл сыйлайықшы. -Армысың,атқан таң! -Армысың, шуақты көктем! -Армысың,достарым! -Армысың,қонақтар! Топқа бөліну «Түстер» арқылы 1 топ « Сары», 2 топ « Жасыл» 3 топ “Қызыл”, 4 топ “Көк” - мұғалімдер “Жетістікке жету баспалдағы»білемін…..түсінемін…..Қолымнан келеді….. Жаңа сабақты меңгеру. (қызығушылығын ояту) Балалар, Шатқал сөзін естігенде қандай ой келеді? Шатқал сөзіне ассоцация жазайық (көк сиямен) шатқал – каньон, узкое ущельеқуану -үңгірлер -аң - Мексика - шың - төбе - тас - таулар - Колорадо - шатқал – каньон, узкое ущельеқуану - радоватьсяүңгірлер - пещерыаң - зверьМексика - Мексикашың - пиктөбе - вершина тас - камнитаулар - горы Колорадо - Колорадо Енді сөздікті пайдаланып, аудармасын білгеннен кейін, ассоцация жазайық (қызыл сиямен) Қанекей, балалар, назарларыңызды бейне материалға аударыңыздар. «Шарын шатқалының көріністері» Аралай берсең қазақтыңбайтақ даласын,Таңғажайып табиғатынанзор ләззат аласың.Көргенде алғаш Шарынныңшимай шатқалын,Басқа ғаламшарда жүргендейбоп қаласың! Мұнда ерекше таңның датарғыл атқаны,Тіпті, өзгеше күннің деайқыш батқаны.Ежелден «Қызғылтқамалдар» атанған,Ғажап өлке – Шарынның алуан түсті шатқалы. Зор мән берсе табиғатқа адам баласы,Арта түсер еді ақыл-ой мен санасы.Шатқалында Шарынның ғана өседіКөненің көзіндей боп ерен ағашы, – деп өзіміз жыр еткен Шарын шатқалының тарихы бұдан 300 млн. жыл бұрынғы геологиялық замандардан сыр шертеді Қандай керемет! Мұндай ғажапты қандай техникаларды пайдалансаң да, құрастыру мүмкін емес... Осы шатқал туралы тереңірек білу үшін, мәтінге назар аударып, тыңдайық. Шарын шатқалы Алматы қаласынан 193 шақырым қашықтықтағы Алматы облысының Еңбекшіқазақ, Райымбек және Ұйғыр аудандарының аумағындағы Шарын өзенінің аңғарын бойлай оңтүстік-батыстан солтүстік-шығысқа қарай 154 шақырымдық алқапқа созылады. Мұнда көне замандардан сақталған саналуан пішінді түрлі-түсті жартасты «қамалдарды» көз алдыңызға әкеліп қойғандай көрікті көріністерді елестетеді. Дүниежүзінде дәл сондай көріністерді тек Солтүстік Американың Колорадо штатындағы «Үлкен шатқал» алқабынан ғана кездестіруге болады. Шарын шатқалындағы сан­алуан бедерлі көріністерді жергілікті тұрғындар ерте кездерде «Шайтан қала», кейіннен «Қызғылт қамалдар аңғары» деп атаған. Ондағы әр түрлі мүсін пішінді жеке жартастар «Сфинкс», «Мыстан кемпір», «Айдаһар», «Тас қапшық», т.б. аталады.Шатқалдағы түрлі пішіндегі «жартасты қамалдардың» өзен арнасынан биіктігі 150-300 метрге жетеді, ал өзен аңғарының ені 20-80 метрдей болып келеді. Шарын өзені Теріскей және Күнгей Алатауларынан басталып, Іле өзеніне құяды, оның ұзындығы 427 шақырым. Шарын шатқалының табиғаты жануарлар мен өсімдіктерге бай. Бұл жақта ұя басатын құстардың 103, бауырымен жорғалаушылардың 25, сүтқоректердің 62 түрі мекендейді. Шатқалда өсетін 1500 өсімдіктің 17 түрі «Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына» енген.   Шарын шатқалы - жаратылысында табиғи кешен. Ол Үлкен Колорадоның шағын түрі іспеттес. Тоғайдың аумағында Қызыл кітапқа енгізілген өсімдіктердің 34 түрі өседі.  Шарын ұлттық табиғи саябағы – экология туризмін дамыту үшін таптырмас мекен. Көктем-күз мезгілдерінде бұл аймақ туристер ағылатын орындардың біріне айналады. Енді, балалар, осы мәтін бойынша семантикалық картаны толтырайық:Не? Қайда орналасқан? Мүсін пішіндердің атаулары? Пайдасы? Тапсырмалар: 1. Мәтін бойынша 1 ашық және 1 жабық сұрақ құрастыру. 2. Мәтін бойынша пікірлесетін (диалог) сұрақтар құрастыру. Сергіту сәті. Жұмбақтар Әуеден күбі түсті,  Күбінің түбі түсті. Күннің күркіреуі
style.rotation
Көктен түседі Жер ішеді.      Жаңбыр
style.rotation
Ат шаптырым аумағы, Байқалмайды салмағы. Мың кессең де ол мейлі, Жүреді,ұшып өлмейді.Бұлт
style.rotation
Дүниеде бір қарбыз бар солмайтұғын,  Жаз шіріп, қыста үсіп тоңбайтұғын.  Жаһанның жерін, суын, жәндіктерін,  Іші кең бәрін салса толмайтұғын. Көк аспан
style.rotation
Қонақтап күнде қонар су бетіне,  Сүйсінер барлық адам келбетіне.  Тұлғасы су ішінде көрінеді,  Таңырқап қарап тұрсам суретіне. Ай
style.rotation
Таңмен көзін ашады, Әлемге нұр шашады.Күн
style.rotation
Арыстан ақырады, Орман жарқырады. Найзағай
style.rotation
Етістіктің райларыНаклонение глагола {8799B23B-EC83-4686-B30A-512413B5E67A}Ашық рай (болады) Изъяснительное наклонениеБұйрық рай(болсын) Повелительное наклонениеШартты рай(болса)Условное наклонениеҚалау рай(болғым келеді)Желательное наклонение Грамматикалық тапсырма Етістіктердің райларын аңықтау, жасалу жолдарын түсіндіру: Созылады, елестеткім келеді, енсін, айналса ВИКТОРИНА«Шарын шатқалы»
Ойынды бастау1.Нөмірленген ұяшықты таңдап бас. 2.Сұрақты оқы.3.Ойлануға – 5 секунд. 4. Дыбыс дабылынан кейін сұраққа жауап бер. шығуВикторинаның ережесі 3876541210119121713161514182019232221302928272625243534333132Ойынның ережесішығу

















Назар аударыңыз!Сұрақ1Дұрыс жауабыАлматы қаласынан 193 шақырым қашықтықта. Ойынның ережесіОйынды жалғастыруШарын шатқалы Қазақстанның қай жерінде?



Назар аударыңыз! СұрақШатқалдағы түрлі пішіндегі «жартасты қамалдардың» өзен арнасынан биіктігі қанша метр?5Дұрыс жауабы150-300 метрге жетеді.Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын өзені қай өзенге әкеліп құяды?9Дұрыс жауабы Іле өзеніне құядыОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын өзенінің ұзындығы неше метр? 13Дұрыс жауабы427 метрОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалындағы құстардың саны шамамен қанша?17Дұрыс жауабы103Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақБауырымен жорғалаушылардың саны қанша?21Дұрыс жауабы 25Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақСүтқоректілердің түрі қанша?22Дұрыс жауабы62Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалында өсетін 1500 өсімдіктің неше түрі Қазақстан Республикасының “Қызыл кітабына” енген.25Дұрыс жауабы17 түріОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалын немен салыстырады?30Дұрыс жауабыҮлкен КолорадоменОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color



Наза аударыңыз! СұрақШарын шатқалындағы тоғайдың аумағында «Қызыл кітапқа» енгізілген өсімдіктердің қанша түрі өседі?3Дұрыс жауабы34Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалы қай кезде пайда болды?7Правильный ответБұдан 300 млн жыл бұрынОйынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! Сұрақ Шарын шатқалының табиғаты неге бай?11 Дұрыс жауабыЖануарлар мен өсімдіктерге байОйынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! Сұрақ«Үлкен Колорадо» деп нені атайды? 19Дұрыс жауабыШарын шатқалынОйынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын ұлттық табиғи саябағы қандай мекен?23Дұрыс жауабыЭкология туризмін дамыту үшін таптырмас мекен.Ойынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақКөктем – күз мезгілдерінде бұл аймақ неге айналады?27Дұрыс жауап Бұл аймақ туристер ағылатын орындардың біріне айналады. Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШатқалдағы түрлі пішіндегі «жартасты қамалдардың» өзен арнасынан биіктігі неше метр?31Дұрыс жауап150-300 метрге жетеді.Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалында өсетін 1500 өсімдіктің неше түрі Қазақстан Республикасының “Қызыл кітабына” енген.35Дұрыс жауап17 түріОйын шартыжалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалының табиғаты неге бай?2Дұрыс жауап жануарлар мен өсімдіктерге байОйын шартыжалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын ұлттық табиғи саябағы нешінші жылы ұйымдастырылған?6Дұрыс жауап2004 жылы ұйымдастырылғанОйын шартыжалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! Сұрақ Шарын өзені қай жерден басталады?10Дұрыс жауапТеріскей және Күнгей Алатауларынан басталадыОйынның ережесіОйынды жалғастыру ____ _____ ___ ______ _________ Шарын өзені қай жерден басталады?




Назар аударыңыз! СұрақІле өзенінің ұзындығы қанша шақырым?26Дұрыс жауабы 427 шақырымОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! Сұрақ Шарын ұлттық табиғи саябағы нақты қай жерде орналасқан?29Дұрыс жауабыАлматы облысының Еңбекшіқазақ,Райымбек және Ұйғыр аудандарында орналасқан. Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалында ұя басатын құстардың саны қанша?34Дұрыс жауабы103Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын өзені қай өзенге әкеліп құяды?4Дұрыс жауабыІле өзеніне құядыОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалындағы әр түрлі мүсін пішінді жеке жартастар қалай аталған?8Дұрыс жауабы“Сфинкс”,”мыстан кемпір”,”Айдаhар”, «Тас қапшық».Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақБедерлі көріністер қалай аталған?16Дұрыс жауабы“Шайтан қала”, “Қызғылт қамалдар аңғары”.Ойынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын шатқалы қандай саябақ?20Дұрыс жауабыМемлекеттік саябақОйынның ережесіОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақШарын ұлттық табиғи саябағы нешінші жылы ұйымдастырылған?242004 жылы ұйымдастырылғанОйынның ережесәОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақКөне замандардан сақталған саналуан пішінді түрлі – түсті жартастар қалай аталады?28Дұрыс жауап“қамалдар”Ойынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




Назар аударыңыз! СұрақКөктем – күз мезгілдерінде бұл аймақ неге айналады?32Дұрыс жауап Бұл аймақ туристер ағылатын орындардың біріне айналады. Ойынның шартыОйынды жалғастыру
style.color




33Өкінішіті!Өкінішті! Жинаған ұпайыңыз 2 ұпайға азаяды.
style.rotationppt_wppt_ystyle.colorfill.typefill.on
14Ура!!! Ура!!! Ура!!!Жолыңыз болды! Ұпайларыңыз 2 есе көбейді
style.rotationppt_wppt_ystyle.colorfill.typefill.on
15Ура!!! Ура!!! Ура!!!Жолыңыз болды! Қосымша 10 ұпай жинадыңыз.
style.rotationppt_wppt_ystyle.colorfill.typefill.on
12Өкінішті!Өкінішті! жалпы ұпай санынан 5 ұпай минус!
style.rotationppt_wppt_ystyle.colorfill.typefill.on
Рефлексия “Жетістікке жету баспалдағы»Сабақ барысында қиыншылықтар туды,түк түсінген жоқпын.Сабақта аздаған қиыншылықтар туды, бірақ барлығы түсінікті.Сабақ маған ұнады,барлығы түсінікті болды. Үй тапсырмасы: «Шарын шатқалы туралы» ЭССЕ жазу.Мәтіннен етістіктерді теріп жазу, райларын анықтау Бағалау: өзін - өзі бағалау парақтарын жинап алу. БағалауЖүйрік екен атыАяңдамай желеді“5” қоямын оған менБірінші орында келеді.Білмей қалған жерлерінМықтап миға тоқидыБүгін “4”-ке оқысаЕртең “5”-ке оқидыАйтқанына ... Көңіліміз толмады… Сабаққа дайындалмай келіпті Онысы дұрыс болмады...

Көңіл қойып тыңдағандарыңызғарахмет!