Біржан сал ?ожа??л?лы


Сабақтың тақырыбы: Біржан сал – қазақ ән-жырының шамшырағы Сабақтың мақсаты:Біржан сал шығармашылығы туралы білімдерін тереңдету, Біржанның өзіне тән қасиеттерін, өнерін, әндерін бүгінгі өнер саласымен байланыстыра отырып ашу Міндеттері: Білімділік: Біржан сал шығармашылығымен таныстыру, өлеңдерінің өзіндік табиғатын даралай, саралай отырып өзгешелігіне көңіл бөлу. Дамытушылық: тіл шеберлігін, ізденіс жолдарын айқындау, қосымша зерттеумен шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыландыру. Тәрбиелілік: мәнерлеп оқуға, өнерді сүюге, адамгершілікке, азаматтыққа, отансүйгіштік қасиетке тәрбиелеу. “Баласы Қожағұлдың Біржан салмын...” Біржанның арғы атасы - Бертіс Ақшуақ Айшуақ Жаншуақ Қожамқұл Қожағұл Тұрлыбай Нұралы Ералы Біржан “Біржан деп атым шықты алты алашқа...” “Жанбота” Өлеңдері “Адасқақ” “Ақтентек” “Ғашығым” “Ләйлім шырақ” “Айтбай” “Бурылтай” “Шідер” “Көлбай-Жанбай” “Жайма-шуақ” “Теміртас” “Ақтентек” өлеңі Қызы едің Ақтентектің Шұға, Мақпал,Әр жерде сабырлы ерді тәңірім сақтар.Көңілің бір-біріңмен болса ғасыл,Ауылын сұлу қыздың жігіт жақтар.Қызы едің Ақтентектің, Ажар – атың,Ешкімнен кейін емес салтанатың.Кез келіп ұшырастық сәті түсіп, Аман бол, жолыққанша, перизатым. “Жайма-шуақ” өлеңі Көл жағалай бітеді көкше құрақ,Ән салмағың қайда еді-ау, шырақ.Қозыбайдың үйінде мәжіліс боп,Ән еді Біржан салған “Жайма-шуақ” “Жанбота” өлеңі Жанбота, осы ма еді өлген жерім,Көкшетау боқтығына көмген жерің.Кісісін бір болыстың біреу сабап,Бар ма еді статьяда көрген жерің...Созады Біржан даусын қоңыр қаздай,Басқаға бір өзіңнен жүрмін жазбай.Бас қосқан мәжілісіміз болады деп,Жанбота мазамды алдың ала жаздай. Біржанның ақындық дарын-қабілетінің бірі – айтыскерлілігі Біржан айтысқан ақындар Нұрғайша қыз Сара Бабақ Орынбай Мағынаны тану “Өзім сал, өзім сылқым кімге зармын!” “Сайраған орта жүздің бұлбұлымын” “Біржан-Сара” операсыСара рөлінде – К.БайсейітоваБіржан рөлінде – Ә.ДосымжановОпераға либретто жазған – М.Төлебаев “Біржан және қазақ өнері” Біржан бейнесі – кино өнерінде Біржан рөлін ойнаған – Досхан Жолжақсынов Біржан сал өлеңін орындаушы,халық арасына таратушы, дәстүрлі ән айтушы – әнші Қайрат Байбосынов. “Топтастыру” стратегиясы Біржан сал әнші парасатты талғампаз күйкі тірлікпен күн кешкен ел сүйіктісі төңірегінде өнерлі адамдар көп дүние құмар емес сазгер сұлулықты сүйеді сәнқой ақын - “Теміртас” өлеңі “Ал, дүние өтеріңді біліп едім” Үйге тапсырма: “Ер жігіт дүниені көргені артық” атты тақырыпқа шығарма жазу