Разработка по казакскому языку на тему Д?румендер денсаулы? кепілі!
Дәрумендер денсаулық кепіліТақырыбы: «Дәрумендер денсаулық кепілі»
Мақсаты: Балаларғакөкөністер мен жемісжидектердіңадамденсаулығынапайдасыжайлытүсіндіру. Олардыңқұрамыдәрумендерге бай екендігін, тұмау мен суықтиюауруынашалдықпаудағыкүресудіңжолыекенінкөрсету. Ойлауқабілетіндамыту, сөйлеукезінде сөздіанықайтқызу, мәнерліайтыпжаттықтыружәнееңбекке баулу.
Ұйымдастырушылық кезеңі:
Тәрбиеші: «Білерқазақбаласы,
Сәлем сөздің анасы» — дегендей сәлемдесіп алайық.
Тәрбиеші: «Қайырлы таң, балалар!»
Балалар: Қайырлы таң,Балауса апай!
Қайырлы таң құрметті қонақтар!
Бақшамызға барамыз,
Досымызды табамыз.
Сәлеметпе, міне мен,
Доспын енді сенімен.
Тәрбиеші балаларға жыл мезгілі туралы сұрақ қояды.
Тәрбиеші:
— Балалар, қазірқ андай жылмезгілі?
_жазмезгілі
— жаз айларын атаңдаршы?
— маусым,щілде, тамыз.
_ жаз мезгілінде қандай өзгерістер болады?
_ жеміс –жидек,көк-өністер піседі
_ балалар деніміз сау болу үшін не істеуіміз керек?
— түрлі дене жаттығуларымен айналысып, дәрумендер жеу керек.
— Балалар сендер жаз мезгілі жайында жақсы біледі екенсіңдер. Ал дәрумендерді қайданаламыз?
— Көкөністерден, жеміс-жидектерден.
— Жемістерқайдаөседі?
— Жеміс-жидектерағаштардаөседі.
— Көкөністерқайдаөседі?
— Бақшадаөседі.
— Балалар бүгін біздің оқуіс-әрекетімізде, көкөніс пен жемістердің адам денсаулығына пайдасы жайлы біліп, қажеттілігін айтамыз.
— Балалар мына суреттердегі жемістерді атаңдаршы? /көрсету/
— Ал ендікөкөністердіатаңдар?
— Бұлжемістер мен көкөністердің біздің денсаулығымызға әсіресеөсіпкележатқансендерге өтеқажет, өйткені бұларда дәрумендер көп.
— Дәрумендердің А,В,С, Д, Е деген түрлері болады. Оларды біз күнделіктіішіп жүрген тағамдарымыздан кездестіреміз.
Мысалы:
«А» дәрумені: қызылбұрышта, сарымсақта, қызанақта бар.
«В» дәрумені: қиярда, қырыққабатта, сәбіздекездеседіекен.
«С» дәрумені қарақатта, лимонда, мандариндекездеседі.
«Д» дәрумені: алмада, алмұртта, пиязда, жүзімде .Осы дәрумендерді көпжесеңдер суыққа төзімді боласыңдар, сүйектерің қатаяды, бұлшықеттеріңе күш береді.
/Тұмаукеледі/
/Балалар бет пердекиеді./
Тұмау:
— Сәлеметсіңдерме, менің әлсіз де, кішкентай балаларым. Мен тұмау деген патшаларың боламын. Сендер мені тостыңдарма? Мен жеміс-жидектердіжумайжегендіжақсыкөретінбалалардыңқасындажүргендіұнатамын.
Бала: Біз сені күткен жоқпыз, әрішақырған да жоқпыз. Бізжемістерді жақсылапЖуып жейміз ғой балалар.
Барлықбалалар:
— Ия! – Ия!
Тұмау:
— Сендерменіменқалайкүресукерекекенінбіледіекенсіңдер! Мен сендермендосболғымкеледі. Досболмасаңдарсиқырлаптастаймын.
Бала: Бізсеніңсиқырыңасиқырланбаймыз, сеніменкүресудіңжолынбілеміз,
бетпердекиеміз, дәрумендікөпжейміз. Денсаулығымызкүшті.
Тәрбиеші: Тұмаужаман ауру. Егертұмауменауырыпқалсақ, қалімізқандайболады?
Басымызауырады, ыстығымызкөтеріледі, достарымызбенсеруенгешықпайқаламыз, мамамызжұмыстанқалады, біздідәрігергеапарады, балабақшаға бара алмайқаламыз.
Тәрбиеші: мінекөрдіңдерме, тұмаужүргенжержақсыемес. Біздерауырыпқалмасүшін не істеуімізкерек?
Балалар: Көкөністенжасалғантағамдаржеуімізкерек, жеміс-жидектенжасалғаншырындарішіуімізкерек, спортпенайналысуымызкерек, тазалықсақтаукерек.
Тұмау сен ондабіздіңкөкөністер мен жемістердіңбалалардыңденсаулығынақаншалықтыпайдалыекенінтыңда.
/Көкөністер мен жемістердіңайтысы/
Қызанақ: Мен өтедәмдімін, адамдардың ас қорытумүшелерінепайдалымын.
Әсемнәзік, көріктімін,
Көктейжеугеболмайды.
Салатқаменіқосқанда,
Қиярқасымнанқалмайды.
Қып-қызылболыппісемін,
Жәшіккелақтырыпсалмайды.
Жарылыпқаламөйткені.
Қияр: Сен неге қып-қызылболыпмақтаныптұрсың? Менің де адамденсаулығынапайдамкөп.
Сопақшакөкөнім бар,
Пайдалымөлдірсөлім бар.
Піскенкездежинайсың,
Меніңатымқиярмын.
Қазірұзынсабағым,
Жан-жағынатарайды.
Қолұстасқанбаладай,
Бақшаныалыпбарады.
Картоп: Әйқойыңдар! Адамныңекіншінанымын. Мен мақтаншақкартоппын. Ылғалдытопырақмекенім,
Солжердежақсыөсемін.
Жегендежақсытоясың,
Ұрағасалыпқоярсың.
Мен мақтаншақкартоппын
Меніжақсыкөреді
Үлкендер мен балалар.
Пияз: Егеркартопөзін-өзіпайдалымын, бәрінеқажетпіндесеондамендемақтанайын. Босқақараптұрамын ба!
Менсізастыңдәміжоқ,
Күлдіреалмаймын, жылайсың.
Ащыболсам да мені,
Базарданжиісұрайсың.
Түшкірсең, пысқырсаң
Мен шипа боламын.
Сәбіз: Мен де де бар дәрумен, салатқа да қосады, тағамға да қосады.
Сары дәмді, ұзынмын,
Жерастынатығылдым.
Тартсаңшығакелемін,
Өсіптұрғанбұрымнан.
Күздеқазыпаласың,
Тамаққа да саласың.
Егерменікөпжесең,
Биік, ұзынболасың.
Өрік: Мен жарықты, жылудыжақсыкөремін, меніңқұрамымдаиодкөп.
Мен өрікпін, өрікпін,
Бақшамызғакөрікпін.
Қарадегенатым,
Менен де дәмтатыңдар.
Дәріорнынажүретін,
Кейдеменіңқақым бар.
Алма: Меніңжершарындакөптүрлерім бар, меніңқұрамымда «А», «В», «С», «Д» дәрумендерім бар. Менікөпжесеңдерауырмайсыңдар.
Нарттайқызылалмамын.
Мәзболадыалғандар,
Жаздаәдемікиінем,
Тілдібалдайүйірем.
Апорт:
Меніжесеңдәрімін, бүйрек, асқазан, жүрекке,өзіметәнисім бар.
Апорт дегеналмамын,
Жержаратынатағын.
Мұндай алма кімде бар,
Алматы оныңотаны.
Қарбыз: Мен жаздыңыстығындаөтеқажетпін, денсаулыққапайдалымын.
Жинапдосты, бауырды,
Ортағаалдыққауынды.
Жарыпедікқауынды,
Қарыққылдыауылды.
Қауындегенқойсойдық,
Ой бәрімізбіртойдық.
Қаныпқалдышөліміз.
Барлығы: Жиналыпқаппызбәріміз,
Қайсымызеңдәмдіміз.
Ішімізденадамға
Тиедікөппайдамыз.
Тәрбиеші: Барлығыңдадәмдісіңдер,
Шырқапайтарәнімсіңдер.
Көзтоймайтынкереметке,
Дастарханныңсәнісіңдер.
Тәрбиеші: Балалар, бүгінбізгедәрігерапайкеліпті, балабақшадағытоптардыаралапденсаулығынтексеріпжүрекен.
Дәрігер: Сәлеметсіңдерме, балалар!
Балалар: Сәлеметсізбедәрігерапай!
Дәрігер: балаларқазіржазмезгілі, ыстық өтіп жатқанкез, өздеріңдіқалайсезінесіңдер?
Балалар: Жақсы.
Дәрігер: Балаларсендердіңтоптарыңдаауырыпқалғанбалаларжоқ па?
Балалар: Жоқ.
Дәрігер: Сендердіңкөңілкүйлерің, денсаулықтарың да жақсыекен. Сендер таза ауадакөпсеруендеп, түндежақсыұйықтағандарыңкөрініптұр.Денімізсау болу үшінтағы не істеуімізкерек?
Балалар: денешынықтыружаттығуларынжасаукерек.
Дәрігер: Сендерқандайсергітужаттығуларынбілесіңдер? Мағанкөрсетіңдерші?
Сергітужаттығуы:
Тәрбиеші:
Дәрігерсендерге жапсыруды аяқта деген тапсырмабергісікеліптұр, солтапсырманыорындайық.
Ал дәрігерапай, бізсізгежұмбақтаржасырайық.
------------: Қалыңкиінгендіұнатады,
шешіндірсеңжылатады. /пияз/
--------------: Біріншітуратады,
Екіншіжылатады /Пияз/
Тәрбиеші: Жесеңащы,
Көзіңненшығараржасты.
Ол не? /Пияз/
Дәрігер: Балалар, пиязтуралыкөпжұмбақтарбіледіекенсіңдер, пияздыазықретіндеқолданады. Пияздамедицинададәріретіндеқолданады. Пияздыжесеңдерауырмайсыңдар.
-------------: Мен бәрінестіптұрмын. Пиязденсаулыққапайдалыдейсіңдер , ал мен тәттініжақсыкөремін. /қолыңдағызаттардыкөрсетеді/
Менімендосболасыңдарма?
Тәрбиеші: Тәттінікөпжеугеболмайды, көпжесекбізгеқандайзияны бар?
Балалар: Бетімізқызарады, тісімізтүседі, жүрегімізайниды.
Тәрбиеші: Балалартәттінікөпжесеңдертамаққатәбеттеріңболмайды, тағамдытауысыпішпегенбаланыңденсаулығы да дұрысболмайды.
Ойын: «Кімжылдам?»
Еңбекәрекеті: «Пиязотырғызу»
Ембі қаласы «Достық»балабақшасы МКҚК
«Дәрумендер досымыз!»
Өткізген:Назык Б.Ж.
Мерзімі:13.08.2015ж.