Ана тилинден БРЕЙН — РИНГ

5 ве 6 сыныф арасында къырымтатар тили боюнджаБРЕЙН – РИНГ
Макъсатлар: Балаларнынъ къырымтатр тилинден алынгъан бильгилерни тешкирмек;
Оларнынъ мустакъиль чалышув къабилиетини, озь фикирини беян этюв алышкъанлыгъыны инкишаф эттирмек;
Агъзавий нутукъ инкишафыны девам этмекДонатмалар: суаллер, ресимлер, джедвеллер 5 сыныфДерстен эвель азырлыкъ:
Талебелер эки командагъа болюнелер, капитанлар сайланалар, капитанлар чыкъып команда ичюн серлева сечелер. Талебелер арифлерден сёз йыгъалар. (АРСЛАН ВЕ КЪАПЛАН)
1 тур Разминка
ВАЗИФЕ 1 эджалардан ата сёзлерини йыгъмакъАна-бабанъа сёз къайтарма!
Баарьдеки арекет – кузьдеки берекет.
Ватанъ – экинджи ананъ.
ВАЗИФЕ 2 Бар аджджы эм татлысы, Озю ешиль, томалакъ,
Ешиль, ал эм сарысы. Устю де ёлакъ – ёлакъ.
Тап адыны, эт хабер, Чёльде осе, арсыз,
Анъласанъ, айт бу……. (бибер) Адыдыр онынъ……. (къарпыз)

Ашханеде о даим, Мор мелевшедир тюсю,
Оны эр кунь ашайым. Ашасанъ, джан тюркюсю.
Томалачыкъ, санки топ, Ягъдыр онъа берген джан,
Лаф къыскъасы, о……. (къартоп) Тез-тез айт…… (мор патильджан)
ВАЗИФЕ 3 Сёзлерни бири-биринден айырынъз, джумлелерни догъру тизинъиз, токътав ишаретлерини къойып чыкъынъызКузь кельгенинен тереклернинъ япракълары сарарып тёкюльмеге башлайлар. Къушлар сыджакъ ерлерге учып кетмеге азырланалар. Табиатта эр шей къышкъа азырланмагъа башлай. Ялынъыз чам тереги озюнинъ ярашыкълы зенгин ешиль урбасыны денъиштирмей.О яз-къыш ешиль тура. Аджеба не себептен бойле ола экен?
2 тур Мен санъа сен манъаВАЗИФЕ 1 Сёзлериинъ терджимесини айтРучка – къалемНожницы – макъасМел – бор
Книга – китапДорога – ёл
Колесо – копчекПоезд – трен
Корабль –гемиОбезьяна – маймунТигр – къапланЗаяц – тавшанМедь – аювБегемот – сув айгъырыКрокодил – тимсахЧерепаха – къаплыбакъаГвоздь –мыхЦапка – чапаМолоток – чокучГрабли – тырнавучСерп – оракъКорзина – сепетВеник – сипиркизонтик – шемсиемыло – сабунзубная паста – тиш пастасыключ – анахтархлеб – отьмеккофе – къавеяицо –йымыртарыба – балыкъмёд – бал
молоко – сютсоль – туз
мороженное – дондурма (34 слов)
ВАЗИФЕ 2 Сёзлернинъ антонимини тап
Яхшы – ярамайБалабан – кичкенеСувукъ – сыджакъКъапатты – ачтыЯрыкъ – къаранлыкъУзакъ –якъынКъарт –яшАнда – мындаДжесюр – къоркъакъИшкир – тембельАна-бабаАгъыр – енгильСемиз – арыкъ (13 слов)
ВАЗИФЕ 3 Эр бир сёзге суаль беринъизЧапа ( не япа?)
Татлы (насыл?)
Окъуды (не япты? )Эрте (не вакъыт)
Томалакъ (насыл)
Болдурдым (не яптым)
Мустафа (ким)
Алтмыш беш (къач)
Дёрткоше (не)
Бешинджи (къачынджы)
Сары (насыл)
Анда (къайда)
Ярым (не къадар)
Кузьде ( не вакъыт)
3 тур Суаллерге толу джевап берКъырымтатар элифбесинде къач ариф бар? Биркъачмисалькетиринъиз( 37)
Исим сёз чешити нении бильдире ве насыл суаллерге джевап бере? Бир къач мисаль кетиринъизСозукъ сеслерни ифаделеген къач ариф бар?
Тек къырымтатар тилине аит олгъан арифлерини айтынъыз?
Къырымтатар элифбесинде къач ариф сес бильдирмей?
Сыфат сёз чешити нении билидире ве насыл суаллерге джевапбере? Бир къач мисаль кетиринъизАметхан Султан къаерде догъулды?
Ант эткенмен шиирининъ муэллифи ким?
Фииль сёз чешити къач заманда къулланылыр? БиркъачмисалькетиринъизАдий ве муреккеп джумлелернинъ фаркъларыны анълатынъыз.
4 ТУР Капитанлар ярышыВАЗИФЕ 1 Джумлелерни синтактик талиль этинъизЕль терекни йыкъты.
Чешит ренкли кузь кельди.
О, анасына ярдым этти.
ВАЗИФЕ 2 «бурав» сёзюнинъ фонетик талильни япВАЗИФЕ 3 Хатаны тап
5 ТУР Эстафета
ВАЗИФЕ 1 Ребусларда сакълангъан аталар сёзлерини тапынъызВАЗИФЕ 2 ЗынджырчыкъФес-сес-
ВАЗИФЕ 3 кросфордны толдур 6 сыныф1 тур Разминка
ВАЗИФЕ 1 эджалардан ата сёзлерини йыгъмакъАна ичюн бала балдан да татлылыдыр.
Баба –билек, ана – юрек.
Ватансыз адам – йырсыз бульбуль.
ВАЗИФЕ 2 Томалакъ, ешиль башы, Бурмасыны ашайсынъ,
Лезетли дейим ашы. Шифасыны аласынъ.
Анам чокъча къуллана, Софра устюне табакъ Къолай адлы…..(Къапыста) Бизге керек сёз….(Къабакъ)
Осе орманда, дагъда, Бу себзе къып-къырмызы,
Кимерде чайырларда. Ашагъан ола разы.
Ашагъан онъы макътар, Осюмлик олмаса – зор,
Бильсенъ, тез айт, бу…..( мантар) Тюшинип тап, бу ……( помидор)
ВАЗИФЕ 3 Сёзлерни бири-биринден айырынъз, джумлелерни догъру тизинъиз, токътав ишаретлерини къойып чыкъынъызСабырсызлыкънен бекленильген баарь кельди. Артыкъ энди авалар къызды. Тышта къышнынъ къулакъларыны кираз киби къызарткъан серт сувукъ боран ёкъ. Онынъ ерине юзьлерини охшагъан серин денъиз ельчиги эсе.
Ернинъ къышлыкъ памукъ ёргъаныны-мавы сары ве беяз къокъулы чечеклернен нагъышлангъан ешиль макъат денъиштирди. Багъчалар гульгули ве беяз чечеклернен орьтюнген кираз вишне тереклеринен ярашты.
2 тур Мен санъа сен манъаВАЗИФЕ 1 Сёзлериинъ терджимесини айтКарандаш – къарандашКраски – боя
Кисточка – фырчыУчебник - дерсликЖелезная дорога – демир ёл
Телега – араба
Санки – чана
Лодка – къайыкъБелка – сансар
Слон – филь
Лиса – тилькиЛев – арсланВолк – къашкъырЗмея – йыланНасорог – керкеданСовковая лопата - курекПила – пычкъыВедро – къопкъаЛейка – фиски
Вилы – сенекТопор – балтаРубанок – эрендеКалач – къалачБрынза – пенирСуп – шорбаВаренье –татлыМясо – этФарш – къыймаСахар – шекер
Крупа – курпеЛето – яз
Весна – баарь
Зима –къышОсень – кузь (34 слова)
ВАЗИФЕ 2 С ёзлернинъ антонимини тап
Кульмек – агъламакъЮксек – алчакъДжоймакъ – тапмакъДюльбер – чиркинЯз –къышЧыкъмакъ – кирмекФукъаре – бай
Аз – чокъУзун – къыскъаЯваш – тез
Токъ – ачБеяз – къара
Узун бойлю – алчакъ бойлю (13 слов)
ВАЗИФЕ 3 Эр бир сёзге суаль беринъиз Йырлай (не япа)
Тёгерек ( насыл)
Къычырды ( не япты)
Кеч (не вакъыт)
Экши ( насыл)
Чалыштым (не яптым)
Мавиле (ким)
Бинъ (къач)
Учкоше (не)
Докъузынджы (къачынджы)
Ешиль (насы)
Мында (къайда)
Черик (на къадар)
Баарьде (не вакъыт)
3 тур Суаллерге толу джевап берКъырымтатарэлифбесиндекъачариф бар? БиркъачмисалькетиринъизИсимсёзчешитиненибильдиревенасылсуаллергеджевапбере?
Созукъсеслерниифаделегенкъачариф бар?
Тек къырымтатартилинеаитолгъанарифлериниайтнъыз?
Къырымтатарэлифбесиндекъачарифсесбильдирмей?
Сыфатсёзчешити нении билидиревенасылсуаллергеджевапбере? БиркъачмисалькетиринъизАметхан Султан къаердедогъулды?
Ант эткенменшиирининъмуэллифи ким?
Фиильсёзчешитикъачзамандакъулланылыр? БиркъачмисалькетиринъизАдийвемуреккепджумлелернинъфаркъларыныанълатынъыз.
4 ТУР Капитанлар ярышыВАЗИФЕ 1 Джумлелерни синтактик талиль этинъизШевкет агъа мында яшай.
Сериндже бир ель эсе.
Шу йылы къар номай ягъды.
ВАЗИФЕ 2 « балта» сёзюнинъ фонетик талильни япВАЗИФЕ 3 Хатаны тап
5ТУР Эстафета
ВАЗИФЕ 1 Ребусларда сакълангъан аталар сёзлерини тапынъызВАЗИФЕ 2 ЗынджырчыкъФес-сес-
ВАЗИФЕ 3 кросфордны толдур