План-конспект урока по чувашскому языку 8 класс на тему Хурaн

МБОУ «Основная общеобразовательная школа №2»




УРОК НА ТЕМУ:


Ч
·ваш в
·рман
·.
Хур
·н.



Урок провела учитель
чувашского языка
Ильина Оксана
Разиновна
20.03.12
в 8б классе




г.НОВОЧЕБОКСАРСК,2012г.

ТЕМА: Ч
·ваш в
·рман
·. Хур
·н
Т
·ЛЛЕВ
·СЕМ:1.Ачасен пуплевне, калазу х
·н
·х
·вне аталантарасси, пуплеве синонимсемпе пуянлатасси, хур
·н зинчен калав й
·ркелесси;
2. Йыв
·з яч
·сене аса илесси, зир
·плетесси;
3. Ачасен тавракур
·мне пуянлатасси, зут зантал
·ка юратас, упрас туй
·ма в
·йл
·латасси.
УРОК Т
·С
·: калазу.
З
·Н
· С
·МАХСЕМ: й
·р
·с (стройная), хях
·м (красивая), пайта (польза).

Физкультура саманч
· Урок юх
·м
·
1.Сывл
·х сунни
2. Зантал
·к зинчен калазни
Шур
· юр ир
·лет
Зезен хир ч
·р
·лет.
Еш
·л кур
·к ясет,
В
·л х
·зан пулать – ши?
3.Килти
·зе т
·р
·слени
1)Йыв
·з яч
·сене аса илни;
- Ачасем в
·рмана кайса килер-ха. В
·рманти йыв
·з яч
·сене ч
·вашла аса илер-ха. Ч
·ваш в
·рман
·сенче м
·нле йыв
·зсем курма пулать-ши?
(Слайдпа йыв
·з якерч
·к
·сене с
·нласси, яч
·сене ч
·вашла каласси –презентаци «Йыв
·зсем выр
·сла-ч
·вашла»).
2) Схем
·сем ус
· курса в
·ренн
· йыв
·з яч
·сене п
·лесси, в
·сем зинчен каласа парасси

4.Урок темипе тата т
·ллев
·семпе паллаштарни
1). Тема, т
·ллев
·сем
- Паян урокра ч
·ваш в
·рман
·нчи теп
·р йыв
·зпа т
·пл
·нрех паллаш
·п
·р, вул
·п
·р, ыйтусем зине хуравл
·п
·р, кластер й
·ркел
·п
·р, зав йыв
·з зинчен каласа пар
·п
·р.
- Яштака та илемл
· в
·л, хях
·м те зялл
·, й
·р
·с та кап
·р. М
·нле йыв
·з зинчен с
·мах пырать-ши? (Хур
·н)
2). Тетрадь зине число, тема зырни
5. Тем
·на узса пани
Словарь
·з
·
Яштака, илемл
·, хях
·м, зялл
·, й
·р
·с, кап
·р с
·махсем выр
·сла менле пулазз
·-ши? Кам п
·лет?

·р ача словарьпе
·злет, кайран доска зине зырса хурать).
1.- Ачасем, м
·нле шутлат
·р: 1)Хур
·н
·зта-
·зта ясет?
2)В
·л илемл
· йыв
·з-и?
3) Зак йыв
·за кампа танлаштарма пулать?(х
·рпе)
4)М
·нш
·н? М
·нле с
·махсем хур
·н с
·мах патне те,
х
·р с
·мах патне те калама пулать?

х
·р хур
·н



илемл
·
хитре
чипер
кап
·р
хях
·м
яштака
й
·р
·с
тяр
·
зялл
·
- Зак с
·махсем хушшинче синонимсем пур-и?
- В
·сем выр
·сла м
·нле кузазз
·?
- Зак с
·махсемпе с
·мах майлаш
·в
·сем, предложенисем й
·ркел
·р.

Текстпа
·злени
- Епле илемл
· йыв
·з зинчен калазатп
·р эпир паян. Т
·пл
·нрех ун зинчен текста вуласа п
·л
·п
·р (170 стр.).
- Кашни йыв
·з этеме, зут зантал
·ка х
·йне май ус
· (пайта) парать. Хур
·н
·н
пайти м
·нре-ши?
- Сир
·н тимл
·хе тестпа т
·р
·сл
·п. Урок в
·з
·нче зак йыв
·з зинчен схема т
·в
·п
·р.
(Ачасем зурма сас
·па вулазз
·, кузаразз
·).


3.Ачасен тимл
·хне т
·р
·слени
-Ачасем, хур
·н ус
·лл
· йыв
·з-и? Ун
·н пайти м
·нре-ши?

Хур
·н
·н пайти(усси):
*хур
·н шыв
· – сипл
· эмел (ангин
·ран, з
·панран, ят илмен сурансенчен сипленезз
·);
*таврал
·ха илем кярет;
*сывл
·ша тасатать;
* хур
·н хуппинчен к
·шкар(колодка для наматывания ниток);
* хур
·нран с
·тел-пукан, фанера, паркет т
·вазз
·;
*вут
· выр
·нне ус
· куразз
·;
*мил
·к т
·вазз
· – земзе те ачаш;
* хур
·н – юмахпа хал
·х юррисен герой
·.


4.Кану в
·х
·ч
·
Магнитофонпа «Хур
·н зулзи» юрра итлесси
-
·л
·к-авал хур
·н тавра в
·й
· карти(хоровод) пузтар
·нн
·. Зак йыв
·за кил
·штерсе юр
· юрлан
·.
- Ку юр
·ра хур
·н м
·не илем кярет?(Таврал
·ха)
(Юр
· итлени).

5. Схема туни
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415


6. Схема т
·р
·х хур
·н зинчен калав й
·ркелени.
7. Текста вуласа предложенисем суйласа илсе «Хур
·н» зинчен калав й
·ркелени. (В
·йл
· ачасем валли)
1.Вуласа тух.
2. Кирл
· предложенисене маркерпа палла
· туса калав й
·ркеле
3. Калава ят пар.
Ман шух
·шпа хур
·н т
·р
·хри чи илемл
· йыв
·з в
·л.
Илемл
· к
·на мар, пархатарл
· та.
Ахальтен мар
·нт
· хахра хур
·на мухтаса, халалласа зырн
· визес
·р нумай с
·в
·-к
·в
· зярет. Зынсем зак йыв
·за зав тери кил
·штерн
·, унпа яланах зых
·ну тытн
·.
·зта к
·на зит
·нмест пуль в
·л! З
·р-шыв
·н чи сив
· выр
·н
·сенчен пузласа
·ш
· к
·нт
·ра зитичченех х
·йне аталанма мехел тупать. Хур
·н в
·рри тазта яксен те чиперех ш
·тса тухать. Ним
·нле т
·прана та тиркемест. Ку т
·л
·шпе америка в
·рени те хур
·нран чылай кайра т
·рать. Х
·в
·рт зит
·ннине пула ытти йыв
·зсене валли хятл
·х хат
·рлет в
·л. Зынсем зак йыв
·з
·н т
·л
·нмелле уйр
·мл
·хне ас
·рхан
·: ытти йыв
·зсемпе танлаштарсан
·на них
·зан та аза запмасть. Хур
·нл
·х т
·кс
·м те п
·л
·тл
· зантал
·кра та зуталса ларать. Зуркунне пузланн
· чухне йыв
·з
·н вулли зинчи к
·штах т
·кс
·мленн
· зяхе хуп
·сем зилпе х
·йп
·нса якезз
·. Ку чухне йыв
·з тата шур
·рах, илемл
·рех кур
·нать. Шур
· хур
·н. Хитре те, ус
·лл
· та в
·л. Зултал
·к
·н кашни в
·х
·т
·нчех зынсене х
·й
·н патне туртать. Зак йыв
·з
·н ыр
· ен
·сене каласа п
·терме те йыв
·р.
Зуркунне зывхарн
· май в
·л зынсене х
·й
·н тутл
· шерпеч
·пе х
·налать. Пир
·н т
·р
·хра зит
·некен ш
·в
·р зулз
·лл
· в
·ренепе икк
·ш
· к
·на питех те пылак шыв к
·ларма пултаразз
·. Хур
·н шыв
·нчи сах
·р
·н хисеп
· 2, в
·ренен 5 процента зитиччен пулать.
·л
·кхи в
·х
·тра зынсем хур
·н шывне юхтарса,
·на в
·ретсе, п
·слантарса з
·ра пылак ш
·век хат
·рлен
·. Хур
·н вулли питех те зир
·п, х
·рялл
·. Урапа т
·н
·л
·сене
·л
·кренех хур
·н тик
·ч
·пе с
·рсе земзетн
·. Зак йыв
·з
·н хуппипе те ус
· курма п
·лн
·
·л
·кхи зынсем. Унран апат-зим
·з тытмалли ч
·рессем хат
·рлен
·.
Зуллахи в
·х
·тра зынсем хур
·н мил
·к
· нумай хат
·рлезз
·. В
·л пиз
·, ыр
· ш
·рш
·лл
·. В
·ри мунчара унпа зап
·нн
· хызз
·н ят-тир земзелет, з
·н
· в
·й хуш
·нать. Зуркунне хур
·н к
·чкине эмел выр
·нне пузтаразз
·. В
·семпе т
·рл
· чир-ч
·ртен сывалма ус
· куразз
·. В
·рмансенче, уйр
·мах зулз
· т
·к
·нсан, шур
· вул
·сем зинче хура т
·сл
· пыс
·к шыз
·сем х
·парса т
·нине час-часах ас
·рхама пулать. Хал
·хра
·на хур
·н
·н хура к
·мпи чага тезз
·. Хал
· унпа т
·рл
· чирсенчен сипленн
· чухне ус
· куразз
·.
М
·н к
·на парнелемест иккен пире шур
· хур
·н. Зав в
·х
·трах зак йыв
·з зине эпир питех те сахал тимл
·х уй
·ратп
·р. Т
·р
·ссипе каласан, хур
·н в
·рман йыв
·з
·. Те ун
·н в
·р
·м, пиз
· турач
·сем шерепе ев
·р ус
·нса т
·н
·ран хал
·хра
·на савни с
·нар
·пе танлаштаразз
·. Ял варринчи тар
·н зырмасенче зит
·нтерме питех те мелл
·
·на. Кунта в
·л т
·прана к
·рхи-зурхи шывсем юхтарасран та лай
·х сыхлать, таврана та илем кярет. Чылай йыв
·зпа танлаштарсан, хур
·н
·н
·мри пал
·рмаллах к
·ске. П
·в
·пе в
·л в
·т
·р метртан ытла з
·кленме пултарать пулсан,
·мри вара 150 зул к
·на.

7.Тест (презентацире)
1.Пир
·н т
·р
·хра хур
·н
·зта т
·л пулать?
а)пур з
·рте те

·)зырмара к
·на
2.Хур
·н мизе метра зити ясет?
а)15 м

·) 25 м
3.Вуллин диаметр
· мизе сантиметр таран пулать?
а)80 см

·)10 см
4. Хур
·н мизе зул пур
·нать?
а) 150 зул е ытларах

·) 80 зул е ытларах
5. Хур
·н м
·нле ус
· парать?
а)хур
·н шыв
· - сипл
· эмел

·)зырла т
·вать



8.Т
·р
·с хуравсем (презентацире)


2
·






6.П
·т
·млетя
-Урокра м
·нле йыв
·з зинчен калазр
·м
·р?
-Зак йыв
·з
·н усси(пайти) м
·нре?
-Йыв
·зсене пир
·н упрамалла-и? М
·нш
·н?
-Урокра м
·нле синонимсем т
·л пулч
·з?


7.Киле
·з пани
1 ушк
·н: Хур
·н йыв
·з зинчен каласа пама хат
·рлен.
2 ушк
·н: Хур
·н зинчен зырн
· с
·в
· е юр
· тупса кил.
3 ушк
·н:В
·рман зинчен ваттисен с
·мах
·сем тупса кил.
8.Ачасен
·зне хаклани
юмахпа хал
·х юррисен герой
·
п
·р метр

Таврал
·ха илем кярет
п
·р метр

150зул ытларах

п
·р метр

Фанера,ми-л
·к т
·вазз
·


Шыв
·-сипл
· эмел
п
·р метр

25м зялл
·ш


Сывл
·ша тасатать


Вуллин диаметр
· 80см

С
·тел-пукан,паркет,
п
·р метр

Вулли шур
·

п
·р метр

Хут
·ш в
·рманта

Зулз
·лл
·,яштака,илемл
·
йыв
·з



Хур
·н