Паскаль программалау тіліні? алфавиті. Тілді? ?арапайым объектілері. М?лімет типтері. Стандартты функциялар. ?рнектер ж?не оларды? жазылуы.

Паскаль программалау тілінің алфавиті. Тілдің қарапайым объектілері. Мәлімет типтері. Стандартты функциялар. Өрнектер және олардың жазылуы. Алгоритмді компьютерде орындау үшін онымашинаға түсінікті тілде жазамыз. Ондай тілдер өтекөп. Солардың кең тараған бір түрі Паскаль. Оданбасқа АЛГОЛ, ФОРТРАН, БЕЙСИК, ДЕЛФИ…т.с.с болып кете береді. Паскаль тілін 1968-1970жылдары швейцариялық ғалым Никалус Вритоқып-үйренуге қолайлы тіл ретінде ұсыған. Паскал тілінде программа үш бөліктен тұрады:1. тақырып 2. сипаттау бөлімі3. операторлар бөлімі Барлық латын әріптері – A … z;Сандар: 0…9, 2-лік, 16-лық; (16-лық санды шатастырмау үшін оның идентификаторына $ белгісі тіркеліп жазылады, $1F);Арифметикалық амалдар: +, -, *, /Паскалда бұлардан басқа мынадай да амалдар қолданылады:div — бүтін бөлу (бүтін санды бүтін санға бөлгендегі бөлiндінің бүтін бөлігін табу), мысалы, 10 div 3 = 3.10 div 3 = 3mod — қалдықты табу (бүтін сандарды бөлген кездегі бүтін қалдықты табу), мысалы, 10 mod 3 — нәтижесі 1.Логикалық амал белгілері:and— және (логикалық көбейту) операциясы;or — немесе (логикалык косу) операциясы; x and y > 0not — емес (терістеу немесе жоққа шығару) операциясы;true – ақиқатfalse – жалған div – бүтін бөлу. Мыс: 10 div 3 =3 қалдығы еленбейді.mod – қалдықты табу. Мыс: 10 mod 3 =1 бүтін бөлігі еленбейді.And – және (логикалық көбейту);or – немесе (логикалық қосу);not – емес (терістеу).‘ (апостроп) – символдық немесе жолдық шамаларды қоршау (тырнақшаға алу) белгісі:= – меншіктеу белгісі; – операторлар арасын бөлектеу үшін қолданылады.Бұдан басқа да көптеген таңбалар бар. Қатыс таңбалары : >, <, >=, <= Мәлімет типтері Мәліметтердің немесе шамалардың типі деп, олардың қабылдай алатын мәндерінің және олармен орындауға болатын амалдардың жиынын анықтауды айтады, яғни тип дегеніміз – шамалардың қабылдайтын мәндеріне берілетін сипаттама.       Паскаль тілінде пайдаланатын барлық типтер скалярлық (қарапайым) және құрылымдық (структуралық) болып үлкен екі топқа бөлінеді. Скалярлық типке шамалардың стандартты типі және жасанды тип (тағайындалған) жатады. Стандартты типтерге: ·        бүтін – INTEGER                 нақты – REAL              логикалық – BOOLEAN ·        тіркестік – STRING             мәтіндік  - TEXT типтер жатады. Құрылымдық типтегі жиымдар – ARRAY, жазбалар – RECORD, жиындар – SET және файлдар – FILE түрлеріне бөлінеді. Математикада жазылуы Паскаль тілінде жазылуы Атқаратын қызметі Функция типі |x| arctg x cos x sin x e x [x]   Inx П х 2 х   Аргументтің абсолюттік шамасы Аргументтің арктангенсі Аргументтің косинусы Аргументтің синусы е-нің х дәрежесі х-санының бөлшек бөлігі х-санының бүтін бөлігі х-санының натурал логарифмі п-дің мәні х-тің квадраты х-тің квадрат түбірі   х-тің типіндей нақты нақты нақты нақты нақты нақты (бүтін) нақты   х-тің типіндей нақты Төмендегі стандартты функциялар бүтін аргументтер үшін бүтін мән береді: Abs(x) – бүтін х санының абсолют шамасы Sqr(x) –  бүтін х анының квадраты Trunc(x) – нақты х санының бүтін бөлігі Round (x) – нақты х саны дөңгелектеніп бүтін нәтиже береді. Succ(x) - х-тан кейінгі бүтін санды береді. Pred(x) – х-тың алдындағы бүтін санды береді.