?аза? ?дебиетінен презентация ?адыр Мырзалиевты? ?мірі мен шы?армашылы?ы
Қадыр Мырзалиевтың өмірі мен шығармашылығы Қадыр Мырзалиев Өмірбаяны 1935 жылы 5 қазанда Орал облысының Жымпиты кентінде туған. 1958 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін тамамдаған. Еңбек жолын сол кезде жаңадан ашылған балалар журналы "Балдырғаннан" бастаған. "Жұлдыз" журналы редакциясында поэзия және сын бөлімінің меңгерушісі, жауапты хатшы, бас редактордың орынбасары, 1968-1973 жж. "Жазушы" баспасында қазақ поэзиясы бөлімінің меңгерушісі, кейін Қазақстан Жазушылар одағында поэзия секциясының кеңесшісі болған.Тұңғыш туындысы 1954 жылы "Пионер" журналында жарияланды. Содан бергі уақыт ішінде 40-тан астам жыр жинақтары мен әдеби-сын, ән өлеңдері мен прозалық кітаптары: "Көктем" (1959), "Данышпан" (1961), "Сабақ", "Ой орманы" (1965), "Дала дидары" (1966), "Бұлбұл бағы" (1967), "Ақ отау" (1968), "Күміс қоңырау", (1970), "Домбыра" (екі кітап, 1971 және 1974), "Кеш" (1973), "Жерұйық" (1976), "Қорамсақ", "Көкпар", "Қызыл кітап", "Алақан" (1981), "Саз сиқыры" (1982), "Күндер-ай" (1984), сондай-ақ тоқсаныншы жылдары таңдамалы шығармаларының бес томдығы, ал 2001 жылы "Қазығұрт" баспасынан 15 томдығы шыққан. Бірнеше пьесасы сахнада қойылған. Шығармашылығы Өлеңдері көптеген шетел тілдерін аударылған. Ол Овийдің, Румидің, Гейненің, Гюгоның, Лермонтовтың, Есениннің, Расул Ғамзатовтың, Межелайтистің, Петифидің, т.б. жырларын қазақ тіліне аударған.1966 жылы "Ой орманы" жинағы үшін Қазақстан Ленин комсомолының сыйлығы берілді. 1980 жылы "Жерұйық" жыр кітабы үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Қазақстанның Халық жазушысы, Қазақстан Республикасының Әнұраны жаңа мәтіні авторларының бірі. 2001 жылы Тәуелсіз "Тарлан" сыйлығының иегері. Қадыр Мырзали атақты қазақ ақыны, халық жазушысы. Қаз МУ-дың филология факультетін бітірген. 1958-1993 жылы « Балдырған» журналында әдеби қызметкер, «Жұлдыз» журналында поэзия және сын бөлімінің меңгерушісі, жауапты хатшы болды. Мырзалиевтің алғашқы өлеңі 1954 «Пионер» журналында жарияланған. Ол «Ақ отау», «Домбыра», «Қорамсаң» т.б. шығармаларын жазды. Ол шетел елдері үшін ең атақты адам. Оның еңбектерін шеделдіктер өте жоғары бағалады. Өлең жинақтары “Көктем” /1959/ ”Жаңғалалықтар” /1960/ “Күміс қоңырау”/1970/ “Ақ отау”/1968/ “Бұлбыл бағы”/1967/ “Ой орманы”/1965/ “Данышпан”/1961/ “Алуан палуан”/1963/ Шығармалары ”Жерұйық”/1976/ “Алақан”/1981/ ”Сөз сиқыры”/1982/ “Қызыл кітап”/1983/ “Ноян қоян” /1962/ Қадыр Мырзалиевтей қадау талантқа ғана айтылар бағаның салмағын ешбір сөзбен жеткізе алмайсың. Біздің бұл сөзімізге шегі барлар балалар бақшасын кеше аттаған балдырған бөбегінің тіл ашар тақпақтарын тыңдасыншы. Сонда солардың аузыңдағы бала көкірегіне салмақтысы, оңай айтылып, қиынды ұқтырар ойнақысы , тал бойында бір мін жоқ көркемі мен жинақысы Қадыр қаламынан шыққан болып шығары даусыз. Оның қаламынан туған ертегілер мен балладалар , сюжетті өлеңдер мен пейзаждар, мысалдар мен мазақтамалар, жаңылтпаштар мен жұмбақтар, санамақтар мен диалогтар қазақ балалар әдебиетінің классикасына қосылып, сәби оқушының рухани тәбетін ашып, ой-санасын оятар хрестоматиялық үлгілерге айналды. Оның әнге арнап жазылған өлеңдерінің саны 200-ден астам. Олардың көбі халыққа кең тарап, “Үндер-ай”/1984/ атты жеке кітап ретінде басылып шықты. Талантты ақын қаламынан халық фольклорының атақты күлдіргі кейіпкері Алдар көсеге арналған сатиралық комедиялары: “Салақ саудасы” “Қасқыр қақпан ” Ол - Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимнінің жазуға қатысқан авторлардың бірі. Мырзалиев көркем аударма саласында да жемісті еңбек етіп келеді.Әлемдік әдебиет өкілдерінің шығармаларын қазақшалады. Жекелеген және топтама өлеңдері ағылшын, француз, неміс, фин тілдеріне аударылды.1996 жылы ҚР Президентінің Жарлығымен “Халық жазушысы” атағы берілді Махамбеттің ең соңғы азапты күндеріне арналғандрамалық шығармасы “Жаралы жолбарыс” Пайдаланылған әдебиеттер: Қазақ әдебиетінің тарихы. 9-том. Кеңес дәуірі. (1956-1990), Алматы, 2005. Мырзалиев Қадыр Ғинаятұлы: Өмірдерек // Алаштың ақ ордасы Батыс Қазақстан облысы Сырым ауданы .- Орал, 2004.-205-026 б. Мырзалиев Қадыр Ғинаятұлы: Өмірдерек // Батыс Қазақстан облысы: Алматы,2002.- 406 б. Сыдықов С Қ. Мырзалиев шығармаларының 3 томдығы // Орал өңірі.-1989.- 5 қазан. Тілеужанов М. Қадыр поэзиясының ерекшеліктері // Жайық үні.- 1995.- 1 қаңтар Бердібаев Р. Қазақ тарихи романы. Алматы, 1979.Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. Алматы, 1991.Ахметов З. Поэзия шыңы – даналық.Астана, 2002 Бисенғали З. ХХ ғасыр басындағы қазақ прозасы. Алматы, 1989.