план урока по физике на тему К?лбеу жазы?ты?. Механиканы? алтын ережесі. Механизмні? пайдалы ?рекет коэффициенті.


Күні: 6.05.2014 ж.
Сыныбы: 7 А
Пәні: физика
Мұғалімі:
Сабақ тақырыбы: §72.Көлбеу жазықтық. Механиканың алтын ережесі.
§73.Механизмнің пайдалы әрекет коэффициенті.
Сабақ мақсаты: Жаңа пед.технологиялардың әдіс - тәсілдерін пайдалана отыра курс материалын жадында сақтау және жүйеге келтіріп қорытындылау
Сабақ міндеттері:
Білімділік. Оқушыларға көлбеу жазықтық, механиканың алтын ережесі, толық
жұмыс, пайдалы жұмыс, ПӘК-і туралы білім, білік дағдыларын қалыптастыруға бағыт беру .
Дамытушылық. Оқушыларды ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге
дағдыландыру.
Тәрбиелік. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа және ұжымдық
жұмыс істеуге тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап, практикалық
Сабаққа қажетті құралдар: рычаг, блок, көлбеу жазықтық, динамометр, слайд, видеопроектор, компьютер, интерактивті тақта, стиктер 
Қолданылатын технология:Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, ақпараттық технология, Блум таксономиясы, деңгейлік тапсырмаларды орындау
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.

А) Психологиялық ахуал. «Жақсы жеке қасиеттерін айту» тренингін өткізу.
Ә) Оқушыларды мозайка арқылы 2 топқа бөлу.
Б) Оқушыларға сабақ жоспарын түсіндіріп, тапсырмаларды беру.
«Оқушылардың үй тапсырмасын қалай меңгергендерін тексеру.»
Төмен дәрежелі сұрақтар арқылы диалог жүргізу
Мұғалім- оқушы Әр дұрыс жауап үшін 1 ұпай беріледі
Теңиінді таразының тепе-теңдік шарты қалай оқылады?2.Теңиінді және ондық таразылардың жұмыс істеу принциптерінің өзгешелігі неде?3. Таразының Ай бетіндегі көрсетуі мен Жер бетіндегі көрсетуі бірдей бола ма?
4. Салмақсыздық жағдайында таразы жұмыс ісьей ала ма?5. Бір ғана кір тасымен жұмыс істейтін таразы түрі бар ма? Бар болса, оның жұмыс істеу принципі қандай?6. Жай механизмдер дегеніміз не?
7. Жай механизмдердің түрлері қандай?8. Жай механизмдер жұмыстан ұтыс бере ме?9. Иіндікті не үшін қолданады?
10. Блок деген не?11. Жылжымайтын және жылжымалы блоктардың жұмыс әрекетінде қандай ерекшеліктер бар?
«Білу»
Жаңа тақырыпты зерделеу Бір оқушы ортаға шығып демонстрация жасайды(осыдан жаңа тақырыпты талқылаймыз)

дененің массасы,
көлбеу жазықтық ұзындығы,
көлбеу жазықтық биіктігі,
-ауырлық күші,
тарту күші.

яғни
немесе
Көлбеу жазықтықтың бойымен денеге әрекет ететін тарту күші оның ауырлық күшінен неше есе кем болса, көлбеу жазықтықтың ұзындығы оның биіктігінен сонша есе артық болады.
Механиканың алтын ережесі: күштен қанша есе ұтсақ, орын ауыстырудан сонша есе ұтыламыз.
Механиканың алтын ереесінің иіндіктер үшін орындалатынын көрсетейік.

Иіндік бұрылған кездегі күштердің істейтін жұмыстары: және
Иіндіктің сол жақ ұшінің потенциалдық энергиясы белгілі бір шамаға өссе, оң жағының потенциалдқ энергиясы сондай шамаға кемиді. Сондықтан
Ендеше


Механизмдердің өздерін қозғалысқа келтіретін жұмыс жалпы немесе толық жұмыс делінеді.
Механизмдердің басқа денелерді қозғалысқа келтіретін жұмысы пайдалы жұмыс деп аталады.
Механизмнің немесе машинаның пайдалы әрекет коэффициенті деп пайдалы жұмыстың толық жұмысына қатынасын айтады:


«Түсіну» Есептер жинағынан
есептер. A деңгейі
Массасы 24,58 кг құмы бар шелекті жылжымайтын блоктың көмегімен 250 Н күш жұмсап 10 м биіктікке көтерген. Қондырғының ПӘК қандай?
B деңгейі
Қуатын 25 кВт қа дейін арттыра отырып, насостың қозғалтқышы 100м3 мұнайды 6 м биіктікке 8 мин ішінде көтереді. Қондырғының ПӘК табыңдар?
C деңгейі
Домкрат бұрандасының қадамы 0,8 см, тұтқа иіні 50 см. 80 Н күш түсіре отырып, 25 кН жүкті көтеруге болады. Домкраттың ПӘК-ін табыңдар?
«Қолдану»
1. Көлбеу жазықтықты орнату.
2. h биіктігін және көлбеудің l ұзындығын өлшеу.
3. Динамометрмен білеушенің F1 ауырлық күшін есептеу
4. Динамометрді білеушеге қосып, көлбеу жазықтықпен бірқалыпты жоғары көтеру. Тартылыс F2 күшін анықтау5. А1 және А2 есептеңдер.
6. Көлбеу жазықтықтың ПӘК есептеңдер.
7. Өлшеудің нәтижесін және есептеулерін таблицаға толтыру.
Көлбеу жазықтықтықтың биіктігі, h, м Ауырлық күші F1,, Н Пайдалы жұмыс А1 , ДжКөлбеу жазықтықтың ұзындығы l, м Тартылыс күші F2,, Н Толық жұмыс
А2, Дж ПӘК, %
Есептеу.
A1=F1∙h=_______________________________________________
А2 = F2 ∙ l=______________________________________________
ПӘК= ( А1/А2)∙100%=______________________________________
«Талдау» тапсырмасы
Төмендегі суреттер салыстыра отыра қорытынды шығарып жаз.

«Жинақтау» тапсырмасы 1. 10 Н күшпен жіпті тартып қандай жүкті көтеруге болады? Блок массасы 250 г.
Берілгені: Шешуі:
m =
F=
M1-?
Жауабы:________________________________________________________________
2. Механиканың алтын ережесі: ____________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Анықтаманы толықтыр.
1. Толық жұмыс дегеніміз__________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Механизмнің ПӘК-і дегеніміз ____________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. ПӘК-ті есептеу формуласы:
5. ПӘК үнемі ___________________________болады, себебі_________
________________________________________________________________________
6. ПӘК-ті арттыруға болады, егер __________________________________________
________________________________________________________________________
«Баға беру» «Жай механизмдердің сұлбасын презентациямен көрсету»
Үйге тапсырма 1. §72, §73. Оқу, мазмұндау
2. Есеп.жин.№ 11 27-бет
«Кері байланыс»

Бағалау критерийі
Оқушы
аты - жөні Үй жұмысы Деңгейлік тап. Зерт. ж. Суретпен жұмыс Жинақтау презентация