?МЖ Отынны? энергиясы. Отынны? меншікті жану жылуы (8 сынып)

Бекітемін:
Пәні: Физика және астрономия
Қысқа мерзімді жоспар №8
Сабақтың тақырыбы : Отынның энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы. Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы №201 мектеп-лицей
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні: Шілдебаева Айгүл
Сынып: 8 «В» Сабақтағы оқушылар саны: 15 Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Сабақтағы оқыту мақсаттары: Оқушылар үйренеді:
1.Отынның энергиясы (жылу мөлшері), отынның меншікті жану жылуы шамалары туралы білуі, өлшем бірліктерін, формуласын білуі.
2. Отын жанғанда бөлініп шығатын жылу мөлшерінің, отынның меншікті жану жылуының физикалық мағынасын түсінуі, формуласын қолданып есептер шығара алуы.
3.Отын жанғанда энергияның бөлінуін түсінлдіре алуы, өз қортындыларын жасай алуы. Орташа, жоғары деңгейдегі есептерді шығаруы.
Күтілетін нәтиже: Барлық оқушылар:
Отынның энергиясы (жылу мөлшері), отынның меншікті жану жылуы шамалары туралы біледі, өлшем бірліктерін, формуласын біледі.
Оқушылардың көпшілігі:
Отын жанғанда бөлініп шығатын жылу мөлшерінің, отынның меншікті жану жылуының физикалық мағынасын түсінеді, формуласын қолданып есептер шығара алады.
Кейбір оқушылар:
Отын жанғанда энергияның бөлінуін түсінлдіре алады, өз қортындыларын жасай алады. Орташа, жоғары деңгейдегі есептерді шығара алады.
Тілдік мақсаттар Физикалық терминдердің дұрыс қолданылуына мән беру. Мысалы, жылу мөлшері, меншікті жылу сыйымдылығы, Джоуль, отынның меншікті жану жылуы
отын - fuel
қыздыру (тұтату) - ignition
жану- burning
жану – сгорание, горение - combustion
қазба отын - fossil fuel
жасанды отын - artificial fuel
бу - steam
бензин - gasoline
жану жылуы – теплота горения - heat of combustion
меншікті жылу – удельная теплота – spesific heat
меншікті – удельная - spesific
май, мұнай – нефть, масло – oil
Пәнаралық байланыстар Математика , химия, география
Алдыңғы білім Сәулелену. Табиғаттағы және техикадағы жылу берілудің мысалдары
Дерек көздер, ресурстар 1.Б.М. Дүйсембаев, т.б, Физика және астрономия. Алматы «Мектеп», 2015 ж
2.Мұғалімге арналған нұсқаулық. «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ, І деңгей
3. Электронды оқулық, 8 сынып
4.В.И.Кем, Б.А.Кронгарт Физика . Есептер жинағы
Жоспар
Жоспар-
ланған мерзім Жоспарланған іс-шаралар Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Бағалау түрі
Кіріспе
(3мин) Қима қағаздар арқылы
І топ. Отын
ІІ топ. Меншікті жану жылуы
ІІІ топ. Энергия Ынтымақтастық ортасын құру. Ережелерді еске түсіреді. Әлеуметтік орта, ынтымақтастық ортаға енеді Ынталанды-
ру
Үй тапсырма-сы (8 мин)
Үй тапсырмасымен жұмыс.
Жылу мөлшері. Меншікті жылу сыйымдылығы
Түрткі, сынама, қайта бағыттау сұрақтары
1.Жылу мөлшері деген не?
2.Жылу мөлшері қандай шамаларға тәуелді? Мысалдар келтіріңдер
3.Меншікті жылу сыйымдылығы деген не?
Мұғалім оқушыларға түрткі, сынама, қайта бағыттау сұрақтарын өткен тақырып бойынша береді.
Мұғалім әр оқушының жауаптарына мадақтау сөздерін айтады.
ойлану
талқылау, диалог
жауап беру
Мадақтау

3 мин
Қызығушылығын ояту
Миға шабуыл . Сұрақтар арқылы

Оқушылар сұрақтарға жауап береді, ой-пікірлерін білдіреді.
Сабақтың тақырыбын ашады. Негізгі бөлімі
(13 мин)
Мағынаны тану
Топтық бірлескен жұмыс. Кіші жоба қорғау.
І топ. Отынның энергиясы
ІІ топ. Отынның меншікті жану жылуы
ІІІ топ. Энергияның сақталу және айналу заңы
(«Аялдама» әдісі бойынша қорғайды.)
Зерттеу жұмысы
Отынның энергиясы (жылу мөлшері)
1-топ
1. Анықтамасы

2. Белгілеуі

3. Формуласы

5. Өлшем бірлігі

5.1 Негізгі өлшем бірлігі
5.2 Еселік өлшем бірліктері

Шағын топ ішіндегі оқушылардың жұмысын бақылау. Барлық оқушылардың белсен-ділігін, әрекет түрін, оның сапасын, өзара ынтымағын, нәтижеге жету ниеттерін бақылау. Арнайы рөлдерге бөліну арқылы шағын топта кіші жоба әзірлейді. Топтық жұмысты құрылымдауға үйренеді. Басшы рөлдерге бөледі, бақылайды,
Оқушылар жоба бойынша сұрақтар қояды-жауап береді,
Топ спикері қорғайды. Критерий арқылы бағалау
1.Қорғау тәртібін сақтау: Уақыт және әдептілік;
2. Мазмұнның толық ашылуы;
3. Өмірден мысалдар келтіруі.
5 мин Жұптық жұмыс. Формулалар сөйлейді
Шағын топтың ішіндегі белсенділігі төмен оқушыны белсенділігі жоғары оқушымен жұптастыруды стикерлер көмегімен ұйымдастыру.
Жаңа тақырып бойынша бойындағы білімдерін пысықтайды.
«Екі жұлдыз, бір тілек»
Оқушылар-дың танымы, сөйлеу, тыңдалым,жазылымы, оқылымы, ойлау қабілеті артады

Қорытын-
ды бөлімі
8 мин
Ой-толғаныс
Жеке жұмыс. Деңгейлік тапсырмалар Сынып ішіндегі барлық оқушылардың деңгейлік тапсырманы орындауын қадағалау. Әсіресе мұғалімнің назарында А, В, С деңгейіндегі оқушылардың оқу әрекетін бақылау. Оқушылар деңгейлік тапсырманы орындайды.
Жаңа тақырып бойынша өз білімдерін тексереді, сыни ойланады, ақпаратпен жұмыс жасау дағдылары дамиды
Кері байланыс.
5 мин
Маған ұнады, маған ұнамады.
Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша өз ойларын ауызша айтады.
Үйге
Отынның энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы. Механикалық және жылу процестеріндегі энергияның сақталу және айналу заңы
Оқушылар үйде өздерінің ойларын жаңа тақырып бойынша дәптерлеріне түсіріп келеді , тақырыпты оқып келеді.
7-жаттығу.
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз? Бағалау- Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлаймыз? Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс
Рефлексия. Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен? Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз?
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
Жұптық жұмыс. Формулалар сөйлейді
№ Тапсырмалар
Оқушы жауаптары
1 Отынның энергиясын (жылу мөлшерін ) есептеудің формуласын жазыңдар. 2 Негізгі формуладан массаның формуласын қорытып шығар. Меншікті жану жылуының формуласын қорытыңдар. Меншікті жану жылуының өлшемі бірлігі 3 Формула бойынша жылу мөлшерінің негізгі өлшем бірлігін қорытып шығарыңдар. Жеке жұмыс. Деңгейлік тапсырмалар
І деңгей
1.Энергияны қалай алуға болады
2.Отынның түрлерін атаңдар. 2- кестеде (оқулықтағы ) көрсетілген отындардың ішінен өте тиімділерін және өте нашарларын атаңдар. Жауаптарыңды негіздеңдер.
3.Суретте көміртегінің бір атомы мен оттегінің екі атомынан көмірқышқыл газдың молекулаларының жасалу процесі схема түрінде кескінделген. Қай жағдайда бөлшектердің жалпы энергиясы көп болатынын ойластырыңдар: олар бір –бірінен жеке тұрғанда ма әлде молекула болып қосылғанда ма? Осыған байланысты отын жанғанда энергияның бөлініп шығуын қалай түсіндіруге болады?

О О
С СО2
4. Қандай жағдайларда денелердің энергиясы бар деп айтуға болады ?
5. Энергияның сақталу заңы .
ІІ деңгей
1. Бір тал сіріңкемен ағаш жаңқасын тез тұтатуға болады, неге үлкен кеспекті тұттандыруға болмайды ?
2. Қайың кеспек толық жанғанда қанша жылу мөлшерін бөліп шығаратынын қалай есептеп табуға болады ? Ол үшін қандай шамалар белгілі болуы керек?
3. Массасы 15 кг тас көмір толық жанғанда , қанша энергия бөлінеді ?
ІІІ деңгей
1. Егер пеште көлемі 10 дм3 қайың отын және массасы 5 кг шымтезек жанған болса, онда одан қанша жылу бөлінеді ?
2.Қысқа 3м3 қайың отын мен 2 т тас көмір дайындалған. Осы дайындалған отындар толық пайдаланылған болса, онда пештен қанша жылу мөлшері бөлінген?