Доклад для семинара учителей химии и биологии
3
I. ТеориялыK б™лім.
1.1. ЖаSа аKпараттыK технологияны (ЖАТ) KолданудыS психологиялыK -педагогикалыK м_мкіндіктері ж‰не негізгі баCыттары4-5
1.2. ЖАТ KолданудыS тиімді-тиімсіз жаKтары.........................................................6-7
1.3. Химияны оKытуда компьютерді KолданудыS ерекшеліктері..........................8
1.4. Химия сабаCында динамикалыK компьютерлік модельдерді (ДКМ) пайдалану.9
1.5. ХимиялыK сайттар.............................................................................................10-13
ІІ. Т‰жірибелік б™лім..................................................................................................14-15
Jорытынды16
ПайдаланылCан ‰дебиеттер тізімі17
Кіріспе
Елбасы Нaрсaлтан €бішaлы Назарбаев «€леуметтік – экономикалыK жаSCырту - JазаKстан дамуыныS басты баCыты» атты JазаKстан халKына Жолдауында мектеп оKушыларыныS функционалдыK сауаттылыCын дамыту бойынша 5 жылдыK aлттыK жоспарды Kабылдау ж™нінде наKты міндет Kойды. Ол JазаKстан РеспубликасындаCы білім сапасын жетілдірудіS негізгі баCдары ретінде мектеп оKушыларыныS функционалдыK сауаттылыCын дамыту іс – KимылдарыныS маKсаттылыCын, біртaтастыCы мен ж_йелігін Kамтамасыз етуге арналCан. Еліміз _шін маSызы зор стратегиялыK міндетті шешу жаCдайында тaлCаныS еS басты функцияналдыK сапаларына белсенділік, шыCармашылыK ойлау, шешім Kабылдай алу, к‰сіби жолын таSдау Kабілеттілігі, ™мір бойы білім алуCа дайын тaруы жатады.
ОKушылардыS функционалдыK сауаттылыCын Kалыптастырудын тиімді ‰дістері:
дара тaлCаCа баCдарланCан оKыту ‰дісі,сaраK -жауап ‰дісі, жаCдаяттыK тапсырмалар, р™лдік ойындар, сaхбаттыK тапсырмалар, кaзыреттіліктерін Kалыптастыратын тапсырмалар, интербелсенді ‰діс – т‰сілдер.
Интербелсенді (inter - ™зара. akt - ‰рекеттесу) сабаK кезінде оKушылардыS ™зара ж‰не оKушы мен мaCалім арасында KатынастыS мейлінше к™п болуы.
Jазіргі таSда д‰ст_рлі оKыту ‰дістемесініS заман талабына сай толыK білім беруге, меSгертуге кепілдік бермейтіндігін мектеп т‰жірибесі к™рсетіп отыр. СондыKтан жаSартылCан ‰дістемелік ж_йеніS оKыту процесінде іске асуы _шін оны технологияландыру Kажеттілігі туады.
Білім беру _рдісін аKпараттандыру – жаSа аKпараттыK технологияларды пайдалану арKылы дамыта оKыту, дара тaлCаCа баCыттап оKыту маKсаттарын ж_зеге асыра отырып, оKу т‰рбие _рдісініS барлыK деSгейлерініS тиімділігі мен сапасын жоCарылатуды к™здейді.
Jазіргі педагогика теориясы жаSашылдыKKа бет бaрып, білім беру мазмaны жаSарып, жаSа к™зKарас пайда болумен жаSа технологиялар ™мірге келді.
І. ТеориялыK б™лім.
1.1. ЖаSа аKпараттыK технологияны KолданудыS психологиялыK – педагогикалыK м_мкіндіктері мен негізгі баCыттары.
ОKу _рдісін жандандыруды Kамтамасыз ететін ‰дістіS бірі – техникалыK оKу Kaралдарын Kолдану. ТехникалыK оKу KaралдарыныS пайдасын психологиялыK жаCынан негіздеуде психолог CалымдарCа ж_гінсек к™рнекілікті Kолдану мидыS KабыCында Kосымша тітіркендіргіштердіS пайда болуына ыKпал етеді. Н‰тижесінде оныS KабылдаCыштыCы артады да, мaныS ™зі тереS, берік білімніS игерілуіне жаKсы ‰сер етеді. ТехникалыK KaралдардыS ішінде компьютермен оKыту термині ‰дістемеде наKты KалыптасKан. Компьютер – оKу ісін жекелендіретін, оKушыныS жaмыс жасауын Kамтамасыз ететін маSызды Kaрал ретінде KабылданCан. Компьютерлік технологияныS оKушыныS танымдыK белсенділігін артырудаCы педагогикалыK м_мкіндіктеріне Cалымдар т™мендегілерді жатKызады:
Компьютерлік технология хабарды шексіз к™лемде игеруге ж‰не аналитикалыK ™Sдеуге мумкіндік береді.
Компьютерлік технология танымдыK белсенділікті арттыратын компьютерлік ойындар т_ріндегі танымдыK _рдісті aйымдастыруCа жаCдай жасайды.
Jазіргі к™здері – компакт дискілер мен Kуатты процессорлар Kaрамына м‰тіндік аKпарат, мультипликация, фото, бейне, модельдеу, дыбыстыK с_йемел ететін, оKушылардыS танымдыK белсенділігін арттыратын жаSа сапалы баCдарлама жасауCа м_мкіндік береді.
ЭлектрондыK оKулыKты Kолдану оKушыныS жоCары белсенді д_ниетанымын ж‰не ™зіндік жaмыс аясын кеSейтеді,оKыту _рдісін саралауCа, жан – жаKты аKпараттандыруCа, білім мазмaнын ізгілендіруге к™мектеседі.
Компьютерлер оKушылардыS бойында іс-‰рекет рефлексиясын KалыптастыруCа септігін тигізеді, Алдымен компьютер оKушыларCа ™з іс -‰рекетініS н‰тижесін к™рнекі т_рде к™рсетуге, ™зін - ™зі баKылау мен т_зетуді іске асыруCа м_мкіндік береді.
Арнайы баCдарламалар арKылы оKушылардыS п‰нге деген KызыCушылыCын туCызады.
Компьютерлік технология – адамныS танымдыK зерттеу KызметініS жан жаKты т‰сілі, к™пфункционалдыK Kaралы (тексеру, есептеу, музыкалыK, графикалыK, кеS к™лемді аKпаратты саKтау ж‰не ™Sдеу, т.б.).
Компьютерлік технологияныS аталCан м_мкіндіктері оны пайдаланудыS педагогикалыK маKсаттарын аныKтайды. ТехникалыK оKу Kaралдарын KолданудыS тиімділігін растайтын еSбектер авторларыныS бірі Г.В.Габай техникалыK KaралдардыS оKушылардыS жеке бас ерекшеліктерін аныKтауCа м_мкіндік беретін (есте саKтау, ойлау, м‰ліметтерді тез Kабылдау Kабілеті, басKа да жaмыс т_рлеріне ауысу Kабілеті) айта келе, оKу _рдісіндегі оKушылар іске асыратын ‰рекетті танымдыK ж‰не Kосымша деп екіге б™леді. ТанымдыK ‰рекет – сабаKта алынатын білім, ал Kосымша ‰рекет – сол танымдыK жaмыстыS ойдаCыдай ™туіне жаCдай жасайтын іс - ‰рекеттер. Осы Kосымша ‰рекет сабаKта оKушы уаKытыныS к™п б™лшгшн алады. М_мкіндігінше мaндай жаCдайды болдырмауCа техникалыK оKу KaралдарыныS маSызды р™л атKаратындыCын атап кетеді. Jазіргі таSда компьютер оKушыныS ™з бетімен жaмыс істеуін, білім, білік деSгейлерін к™теруге жаCдай жасайтын, тереSдететін, шыCармашылыK ізденіске баулитын Kуатты Kaрал ретінде Kабылданады. Компьютермен оKыту жаCдайындаCы оKушыныS іс - ‰рекетін басKару _лгісі толыK ж_зеге асырылады. ОKыту _рдісініS маKсат, шарт, Kaрал, іс - ‰рекет операциялар т_йіндеріндегі Kызметті осы техникалыK оKыту Kaралы атKара алады. ОKушы белсенділігініS жоCарлауына ыKпал ететін «Kабілетті» компьютердіS белсенді ‰ріптестік р™ліндегі, к™мекті динамикалыK _йлестіре алатын Kасиетіне байланысты. Компьютер жaмысыныS программаланушылыCы оныS динамикалыK бейімделгіштігімен _йлесіп, б_тіндікті саKтай отырып, жекелей оKытуCа жаCдай жасайды.
1.2 ЖАТ KолданудыS тиімді-тиімсіз жаKтары.
Енді аKпараттыK ЖАТ технологияларды пайдаланудыS тиімді ж‰не тимісіз жаKтарына тоKталайыK.
Тиімді жаKтары
Тиімсіз жаKтары
· К™зге к™рінбейтін химиялыK Kaбылыстарды компьютер арKылы бейнелеп к™рсетуге болады;
· ЗаттыS ішінде болып жататын химиялыK Kaбылыстарды модельдеп к™рсетуге болады;
· ХимиялыK KaралдарCа мaKтаждыKты азайтады;
· АлCан білімді т‰жірибеде KолдануCа _йренеді;
· ЖаSа материалды игеруге уаKыт KысKарады;
· Зерттеушілік Kабілеті KалыптасKан тaлCа Kалыптасады;
· МaCалім ‰р оKушымен дербес жеке жaмыс ж_ргізуіне м_мкіндік туCызады;
· ОKушыныS ой-™рісін , д_ниетанымын кеSейтуге, тану процесіне KызыCушылыCын арттыруда зор;
· ОKыту ж_йесініS к™пдеSгейлігі жетілдіруі олардыS таралу мен сапасын артырады;
· ОKушыCа таKырып шеSберінде ж‰не белгілі бір уаKыт аралыCында айтылуCа тиіс м‰ліметтіS к™лемін aлCайтады;
· ОKушыныS баCыттылыK (баCытталу) рефлексініS т™мендеуі (ориентировочный рефлекс);
· ТанымдыK эмоцияларыныS м‰нініS т™мендеуі, оKушы KызыCушылыCы білім мазмaнына емес, экрандаCы ™згеріске Cана ауып отырады;
· К™рнекілік принципініS гипербализациясы, яCни тым артыK болуы;
· ОKушыныS тіл м‰дениетініS т™мендеуі «тірі» Kарым-KатынасKа т_се алмауы;
· АKыл-ой дамуын KадаCаламай, есте саKтау ойлау жaмысын т™мендетеді;
· ОKытуCа айKын сипат беріп, оKу материалын меSгеруді кемітеді;
· Шынай ™мірден кетушілік, оны аныK байKамау немесе аутизация;
· Жаппай химиялыK Kaбылыстарды модельдеу – химиялыK (классикалыK) экспериментке зияныS тигізеді.
ЖоCарыда айтылCан тиімсіз жаKтарды болдырмау _шін т™мендегідей aсыныс бергім келеді: 1. Компьютерді сабаKтыS белгілі бір кезеSдерінде Cана пайдалану. 2. Компьютерді пайдалану уаKытын саKтау. 3. Компьютерді пайдалану Kауіпсіздік техника ережесін саKтау. 4. Кітаппен жaмыс. 5. КлассикалыK «тірі» т‰жірибелерді орындау Kажет.
ОKушылардыS болашаK педагогикалыK Kызметтеріне Kажетті болатын білімділігі мен іскерлікті игеруге _йрету керек. Т.А.СергееваныS ж‰не т.б. ойларынша, наKты жаCдайда химия, физика п‰ндерініS келешек мaCалімдері біріншіден - компьютерді Kажетті жаCдайларда Kолдану, яCни т‰жірибе ж_ргізгенде есептеуге Kажетті уаKытты азайтуCа, есептерді тексеруді, н‰тижесін баCалауCа м_мкіндік береді; екіншіден – оларды типтік біліктіліктерді ™Sдеуде Kолдану, яCни валенттілік бойынша формула Kaру, к_рделі заттарды иіскеу, химиялыK элементтер электрондарын атомдарCа тарату, ‰р т_рлі типтегі химиялыK теSдеулерді Kaру, к™міртектік KаSKасы бойынша теSдеулер Kaру т.б. физикадан типтік біліктіліктерді дамыту. Мaндай жaмыстарды біз оKушыларды жаSа аKпараттыK технологияны оKу саласында KолдануCа дайындау процесінде ж_ргіздік.
1.3 Химияны оKытуда компьютерді KолданудыS ерекшеліктері
Дербес компьютерді химия сабаCында пайдалану – химияны оKыту ж_йесін ™згертеді. Компьютерлік оKытудыS баCалау _шін, компьютерлендіру жаCдайындаCы химияны оKыту ‰дістерімен aйымдастыру формасына тоKталайыK.
Химия сабаCында компьютерлік оKытудыS ерекшеліктерін аныKтау _шін, біріншіден, химияны оKыту ‰дістерініS жалпы теориялыK ерекшеліктерін, екіншіден, оKыту Kaралы ретінде ЭЕМ Kaрылымы мен ерекшеліктерін негіздеу Kажет. Компьютерлік оKыту процесініS KaрылымдыK схемасын KарастырайыK.
ОныS Kaраушы элементтері мaCалім, оKушы, дидактикалыK материалдар мен дербес компьютер (сурет). Осы элементтердіS барлыCы да бір-біріне
™зара ‰сер ететін аKпараттар
аCынымен байланысKан.
Осы Kaрылымда алCашKы маSызды аспект р™лін мaCалім мен оKушыныS компьютерлік сауаттылыCын Kамтамасыз етуі, яCни олардыS компьютермен ж‰не оныS сыртKы Kaрылымдарымен жaмыс істей білу деSгейлері, компьютердіS жалпы Kызмет ету принциптерін т_сінуі, осы ж_йеніS жалпы м_мкіндіктерін aCынуы саналады.
Химияны оKытуда компьютерді Kолдану баCыттары
1.4 Хим
1.4 Химия сабаCында динамикалыK компьютерлік модельдерді (ДКМ) пайдалану.
СабаKты тиімді aйымдастырудыS aтымды жолдарыныS бірі – динамикалыK компьютерлік модельдерді (ДКМ) Kолдану. ХимиялыK процестер мен Kaбылыстарды оKыту процесін дамыту мен жетілдірудіS болашаCы болып табылады. €сіресе, оKушылардыS шыCармашылыK белсенділігін арттыруда, зерттеу жaмыстарын дамыта білуде оныS ролі ерекше. БіраK химиялыK KaбылыстардыS барлыCы жаппай ДЭЕМ-де модельдеу – химиялыK экспериментке зиянын тигізуі м_мкін. Сір‰, классикалыK химиялыK экспериментті ДЭЕМ-де модельдеу ‰дісін Kолданып, Kaбылыстар мен эксперименттік н‰тижелерді ™Sдеумен _йлестіру Kажет. ДКМ-ді пайдалану кейбір KaбылыстардыS оKушылар _шін к™рінбейтін жаCдайда, сондай-аK тікелей баKылау кезінде к™зге к™рінбейтін немесе жалпы м_мкін емес KaбылыстыS н‰зік жерлерін елестетуге м_мкіндік береді. Мысалы: «АтомныS Kaрылысы», «Спирттер» таKырыптарында ДКМ-ді пайдаланып ™ткізу тиімдірек. Модельді басKару наKты объектініS к_рделілігіне Kатыссыз, оKушы ЭЕМ клавиатурасы арKылы модельдіS ‰рт_рлі параметрлерін енгізу жолымен ж_зеге асырады.
МaCалім ДКМ-ді пайдаланCан кезде білу керек
1.5. ХимиялыK сайттар
ХалыKаралыK сайттарда (электронды беттерде) химия п‰ні м_Cалімі оKушылармен жaмыс істеуге колданылатын м‰ліметтерді пайдаланып, ™зін-™зі жетілдіруіне м_мкіндігі мол. Бaл желілік ресурстардаCы маCлaматтардыS наKылыCы, сапасы, Kолдану жаCдайлары ‰ркелкі ж‰не Интернеттегі м‰лімет ‰рдайым жаSаланып тaрады. Сіз ™зіSізге Kажет м‰ліметті тергенде интернеттегі іздеуші машина енгізген с™зіSіз бойынша к™птеген ‰р т_рлі м‰ліметті береді. Бaл кезде белгілі бір ережеге баCынуымыз Kажет.
ЕS сенімді интернет-ресурстар ірі aйымдарCа Kарасты. “СhemNet” желілік ресурсындаCы м‰ліметке М.В. Ломоносов атындаCы МГУ-діS химия факультеті деканы, РBА академигі В.В. Лунин жауапты. Ал жекеменшік желілік ресурстар ішінде олардыS негізін KалаушылардыS есімдері, фотосуреттері беріледі. €деби шыCармалардыS авторлары лаKап атымен жазылса, химиялыK м‰лімет таныс емес немесе кез-келген есіммен жазылCан болса, оныS берілген м‰ліметіне толыK сенім арттыруCа болмайды. Jазіргі мектептерде мaCалімге KараCанда оKушылар интернет м‰ліметтерін жаKсы меSгерген. Егер мaCалім интернет желісіндегі м‰ліметті сабаKта пайдаланCысы келсе, мaCалім оны оKушыларCа aсынбай, алдымен ™зі тексеруі тиіс. Сонымен Kатар М‰скеудегі Д.И. Менделеев атындаCы химия-технологиялыK институттыS “www.alchimik.ru” сайты сіздерге aнауы керек. Орта мектеп мaCалімі химия п‰ніне мектеп баCдарламаларын, ‰дістемелік Kaжаттарды, KашыKтан оKыту жаSалыKтарын, «ХимияныS бастапKы курсы» т.б. Kажетті ж‰не KызыKты м‰лімет таба алады. Бaл сайтта мынадай айдарлар бар: «Абитуриентке кеSес», «Химия п‰ні мaCаліміне», «АныKтамалыK Kaралдар», «JызыKты химия», «ЖаSалыKтар», «Олимпиадалар», «Кунсткамера» (тарихи м‰ліметтер) ж‰не т.б. alchimik.ru оKу залында Э.Гроссе, X.ВайсментальдардыS неміс тілінен аударылCан «JызыKты т‰жірибелер» еSбегімен ж‰не басKа к™птеген оKу KaралдарыныS мазмaны к™рсетілген.
Сайтта “www.som.flio.ru” айдарына сілтеме бар. Бaл айдардыS «Химия» б™лімінде мaCалімдерге пайдалы к™птеген м‰лімет алуCа болады: химия п‰нініS баCдарламалары, зертханалыK жaмыстар, химиялыK есептер, тесттер, баKылау жaмыстары, химиялык. кабинет, химиялыK элементтердіS периодтыK кестесі, химиялыK олимпиадалар, химия п‰ніне арналCан Интернет-оKулыKтар, химия п‰ні мaCалімініS аныKтамалыK Kaралдары, химия тарихы, педагогикалыK кеSес, баCдарлы мектеп химиясы, Интернет-технологиялар, химияны оKыту ‰дістемесі ж‰не т.б.
Пайдалы химиялык м‰ліметті [ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] сайтынан табуCа болады. Бaл сайт Cылымда, ™нерк‰сіпте жaмыс істейтін химиктер _шін ыSCайлы болCанымен, мaCалімдер де к™птеген кажетті м‰леметтер таба алады. Мысалы, «Абитуриентке», «МaCалімдер б™лмесі», «Кітап д_кені», «Электронды аныKтамалыK Kaрал», «JызыKты химия» ж‰не т.б.
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] ОKушыларCа арналCан, мaнда кез-келген м‰ліметті табуCа болады. Мынадай б™лімшелер бар: «Білім ж‰не билік», «Бaны кім ойлап тапкан», «К_рделі м‰селелерді бірге шешеміз».
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] «Интернет-Білім» бaл портал мaCалімдерге пайдалы. Интернеттегі білім м‰селелері, химия п‰ні бойынша сабаKты aйымдастыру, KашыKтан оKыту ж‰не т.б. б™лімдері бар.
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ] «Jосылыстар жайлы м‰ліметтер» мектептіS органикалыK химия б™ліміндегі Kосылыстар жайлы барлыK м‰ліметтер бар. Мaнда органикалыK химия саласына ™з _лесін KосKан ‰йгілі CалымдардыS еSбектері ж‰не ™мірбаяндары бар.
www.chemistry.narod.ru. «Химия ‰лемі» сайтгыS маKсаты химияныS теориялыK білімін игеруге к™мектесу, шыCармашыл ойлау Kабілеттерін Kалыптастыру. Б™лімдері: «€йгілі химиктер», «Кестелер», «МаKалалар», «Т‰жірибелер», «^йде жасайтын т‰жірибелер», «ЖаSалыKтар» ж‰не т.б.
[ Cкачайте файл, чтобы посмотреть ссылку ]. «Химия п‰ні бойынша электрондык кітапхана» - сайт жаSалыKKа KаныK болCандыKтан, Cылыми ж‰нс ‰дістемелік басылымдардыS электрондыK нaсKаларын, оKушыларCа м‰ліметтер, химия п‰ні бойынша берілгендер базасы ж‰не аныKтамалыK м‰ліметтерді табуCа болады.
www.hemi.nsu. ru. «Химия негіздері» электрондыK оKулыK. Іnternet-басылымы, ™згертілген ж‰не толыKтырылCан. Новосибирск: НМУ, 2001 2006. НМУ доценті А.В. Мануйлов, В.И. Родионов. 8-11 сыныптарCа арналCан жалпы ж‰не бейорганикалык химияныS эксперименттік оKулыCы.
www.chemistry.ssu.samara.ru. «ОрганикалыK химия» - орта мектепке арналCан электрондыK оKулыK (авторлары - Дерябина, Кантария, Соловов, Самара университеті, орг. химия каф). К™лемді электрондыK оKулыK. Самара университетініS сайтында орналастырылCан. (=enit.ssau.ru).
www.schoolchemistry.by.ru. «БарлыCына арналCан химия» »Білім беруші энциклопедиялар» сериясынан. Сайтта текстік ж‰не графикалыK м‰ліметтер бар: (sсkоо1-sесtоr.ru.relarn.ru) Б_л химия п‰нінс арнал-Cан оKулыK. Б™лімдер: Жалпы химия. БейорганикалыK химия. Органи-калыK химия. «Білім беруші химия» б™лімшесінде зсkооі-Бесіог.геіагп.ш -нен барлыK м‰ліметті тегін кошіріп алуCа болады.
www.schoolchemistry.by.ru. «Мектеп химиясы» порталда ™те к™п танымдыK м‰ліметтер бар, м_нда химияныS адам аCзасына ‰сері кеS KарастырылCан. Ал бaл сабатыS KызыKты ‰рі ‰серлі етуіне к™мектеседі. МультимедиялыK KосымшаларCа жалCанCан мынандай б™лімдер бар: «ХимияныS зияны мен пайдасы», «Химия тари-хы», «Химия т_рлері», «ОKу-‰дістемелік Kaралдар», «Химия п‰ні бойынша аныKтамалыK с™здік», «Химия CалымдарыныS ™мірбаяны», «Химия ж‰не ™мір» ж‰не т.б.[22]
Интернетте химиктердіS к™пшілігі пиротехникаCа байланысты жaмыстар жасайды. Желіде «ЖарылCыш заттарды Kалай жасауCа болады» атты б™лімніS еS жас авторы 11 жасар. Мaндай м‰ліметтер оKушылардыS ™зіндік ізденіске aмтылуын к™рсетеді. Бaл тек теориялыK жaмыс емес, ™те aKыпты, зерттеу арKылы д‰лелденген.
ЕS KызыCы, мектеп оKушылары мен студенттердіS к™пшілігі ™з сайттарында аты-ж™нін, тегін к™рсеткен. Олар к™бінесе былай жазады: «Автор берілген аKпаратKа кепілдік бермейді», «Автор баKытсыз оKиCаCа жауапсыз». Ресей терроризм актілерінен кейін мaндай сайттар тізімі азайды.
Jазіргі таSда компьютер - ™міріміздіS Kайталанбас атрибуты, онда алынатын маCлaматтар KоCамныS дамуына к™мектеседі. МaCалімге компьютерлік технологиялыK сабаK ™ткізумен Kатар сабаKтан тыс жaмыстар ™ткізуге м_мкіндік береді. Химия п‰нін меSгеру барысында оKушылар заттыS KеSістікгегі Kaрылысын, химиялыK реакциясыныS ж_ру механизмін Kиын Kабылдайды, ал мультипликациялардыS к™мегімен Kиын материалды игеруін жеSілдетеді.
ХимиялыK білімді интернет желісінде игерудіS тиімділігі оKушыны сабаKKа KызыKтыра білу. €рине сабаKKа KызыKтырудыS бір т_рі химиялыK т‰жірибе, ол химияныS барлыK тарауларына Kатысты. Дегенмен, демонстрацияCа арналCан т‰жірибелер шектеулі, ™йткені, кейбір химиялыK Kосылыстар оKушы ™міріне Kауіпті. СондыKтан ™те ‰серлі, танымды ж‰не KызыKты т‰жірибелерді мектеп баCдарламасына енгізбейді. Компьютерлік модельдеудіS негізгі жетістігі Kауіпті ж‰не ‰серлі химиялыK т‰жірибелерді к™рсету м_мкіндігі
ІІ. Т‰жірибелік б™лім.
ЖаSа аKпараттыK технологияны атап айтKанда, дербес компьютерді ™з сабаCымда пайдалануCа екі сынып алынды. 9 «Б» сыныбында сабаK жаSа аKпараттыK технологиямен ™ткізілді, ал 9 «А» сыныбында д‰ст_рлі жолмен ™ткізілді. ТаKырыпты Kорытындылау _шін екі сыныптан да бірдей таKырыпта тест жaмыстары компьютер арKылы алынды. Jорытындысы шыCарылды. Екі сыныптыS білім сапасы т™мендегідей болды. Н‰тижеге Kарап, Kазіргі таSда жаSа аKпараттыK технологияны пайдалану тиімді екені к™рсетілді.
9 “Б” ж‰не 9“A” сыныптарыныS компьютер арKылы тапсырCан тест жaмыстарыныS Kорытынды диаграммасы:
13 SHAPE \* MERGEFORMAT 1415
Зерттеу н‰тижесініS Kорытындысы.
9 «б» ж‰не 9 «а» сыныптарыныS тест жaмыстары бойынша білім деSгейлерініS к™рсеткіші
Сынып
ОKушылар саны
«5»
«4»
«3»
«2»
Абсол.
_лгерімі
Білім сапасы
9 «б»
БаKылау сыныбы
12 оKушы
2 оKушы сабаKта жоK
4 оKушы
40 %
3 оKушы
30 %
3 оKушы
30 %
-
100 %
70 %
9 «а» т‰жірибелік сынып
10 оKушы
3 оKушы
30 %
2 оKушы
20 %
5 оKушы
50%
-
100 %
50%
Jорытынды.
Білім беруде оKушыны білім аKпаратымен Kамтамасыз етіп Kана Kоймай, олардын бойында баCдарламалыK даCдылар мен икемдерді де Kалыптастырып, шыCармашылыKпен жaмыс істеуге _йретуіміз керек. Сондай тиімді ‰дістердіS бірі- электрондыK оKулыKтармен жaмыс істеу. МaCалім мен aстаздыS аKпараттыK м‰дениетін к™теру м_мкіндіктері-мектеп мaCалімініS компьютерлік сауаттылыKтарын ашуCа баCытталCан. Компьютермен ™ткізілген ‰рбір сабаKтан соS оKушы тест, баKылау жaмысы арKылы ™з білімдерін бекітеді. Бала ™з білімін ™зі тексере алады, оKушы ™з бетінше оKуCа KызыCады, ™з білімін к™теруге aмтылады. Компьютерге тест, баKылау жaмыстарын, т‰жірибелік тапсырмалар ‰зірлеу д‰ст_рге айналып отыр.
Осымен байланысты Kазіргі заманда оKыту _рдісінде компьютерлік баCдарламаларды KолданудыS тиімділігі артып отыр. ОCан д‰лел- электронды оKулыKтар мен оKу KaралдарыныS, Интернет желісіне KосылCан компьютерлік баCдарламалардыS кеS таралуы.
Jазіргі кездегі к™рнекі KaралдыS жаSа жанрларыныS бірі- мультимедиялыK энциклопедия, электронды оKулыKтар. Интернеттегі материалдар, электронды оKулыKтар оKушыныS шыCармашылыKпен жaмыс жасауына ж‰не оKытудыS сарамандыK aстанымыныS ж_зеге асуына м_мкіндік береді. Электронды оKу материалыныS ішкі мазмaны _немі Интернет желісі ж‰не басKа электронды кітапханалар арKылы толыKтырылып отыратыны белгілі, сондыKтан ол аKпарат жинаKтаудыS Kайнар к™зі. Электронды оKулыK оKушы _шін ™з бетімен жaмыс істеуіне м_мкіндік беруімен Kатар, Cылыми курс бойынша жан-жаKты, толыK м‰лімет бере алады.
Егемен еліміздіS болашаCы жас aрпаKтын Kолында десек, неге оларды заман талабына сай т‰рбиелеп, білім н‰рімен сусындатпасKа.ОKытушы Kауым химияны оKыту ‰дістерінде жаSа аKпараттыK технологияныS тиімді жаCын пайдаланар деген маKсатпен баяндамамды аяKтаCым келіп отыр.
IV ПайдаланылCан ‰дебиеттер:
1. JазаKстан РеспубликасыныS «Білім туралы» ЗаSы
2. Ж.Кобдикова «ОKу процесін технологияландыру». 1992ж., Алматы.
3. Б™рібаев Б. «ЖаSа аKпараттыK технологиялар». 1999 ж., Алматы
4. С.М.КеSесбаев, А.Г.JазмаCамбетов, Г.И.СалCараева. БолашаK мaCалімдерді дайындаудаCы жаSа аKпараттыK технологияныS ролі. JазаKстан ТМД ж‰не ГерманиядаCы мектептер мен жоCарCы оKу орындарында жаратылыс-Cылыми п‰ндерді оKыту м‰селелері, халыKаралыK Cылыми-практикалыK конференция, 8-9 Kазан, 2004 ж. том 2, Алматы 353-355 беттер, Каз НПУ им. Абая.
5. С.М.КеSесбаев, Г.И.СалCараева. Білімді аKпараттандыру барысында болашаK педагогті дайындау. Международной конференций,-“развитие информационных технологий в высшей школе”, 11-12 сентября 2003 г, Алматы, стр. 70-74, КазНУ им. Аль-Фараби.
13PAGE 14115
13PAGE 15
13PAGE 14315
13PAGE \* MERGEFORMAT14215
МaCалім
ДидактикалыK материал
Компьютер
ОKушы
есептер жасау
информациялыK іздеу жaмыстарын aйымдастыру;
лабораториялыK эксперименттер жасау ж‰не эксперименттік деректі ™Sдеу;
‰рт_рлі Kaбылыстарды модельдеу, табиCат Kaбылыстарын ж‰не ыKпалды оKып _йрену маKсатында информация алу _шін эксперименттер
БаKылануші эксперимент моделін к™рсете білуі
СабаKта оKылатын Kaбылыстармен заSдылыKтарды Kолдануды наKты к™рсете білуі Kажет
ХимиялыK экспериментті демонстрациялай білуі
Экспермент кезінде параметрлерді ™згерту м_мкіндіктерін білуі
Дисплей экранда оныS н‰тижелерін шыCара білуі
9 "Б" 70%
9"А" 50 %
Заголовок 1 Заголовок 2 Заголовок 3 Заголовок 4 Заголовок 5 Заголовок 6 Заголовок 7 Заголовок 815