Презентация по чувашской литературе Жизнь и творчество К.В.Иванова


Эс – пирĕн аслă зĕнтеря:Эс – пĕтĕм зутзанталăк панăАсамлă вăй, тĕлĕнтеря.Зĕршыв хăйне санра упранă.Эс, зяллĕ пăнчă пек, - пĕрре.Зĕршер зĕрте асра тытмаллăхСан сасупа историреЯлан калазĕ пирĕн халăх.Генадий Айхи. Константин Иванов 1890 зулта, зу уйăхĕн 13-мĕшенче Слакпуз ялĕнче зуралнă Аннĕшĕ каланă тăрăх: пулас поэт пĕчĕкренпе ашшĕпе-амăшне итлекен ача пулнă. Ачасемпе выляс вырăнне вăл кил-картишĕнче тăмран теттесем туса ларнă, ун патĕнче ачасем пузтарăнсан вĕсене вĕрентнĕ. Сакăр зула зитсен хăйĕн ялĕнчи шкула вĕренме каять. Унта визĕ зул вĕренсен Кекен ялнĕнчи шкулта ăс пухать. Зав тер ырă ачана Турă чуне панă зав,Кулса сиксе вылямаКайăк чунĕ янă зав. Поэтăн амăшĕ Е.В. Иванова Поэтăн ашшĕ В.Н. Иванов. К.В. Иванов кăмрăкпа тунă якерчĕк. Поэтăн йăмăке – Валентина. Поэт тăван-пĕтенĕсемпе тăхăмсем. К.В. Ивановăн амăшĕ – Евдокия Васильевна, йăмăкĕсем – Валентинăпа Перасковья тата кĕряшĕ. Е. Н. Иванова поэтăн пĕртăван аккăшеве. Кекен ялĕнчи шкулта 1901-1903 зулсенче Кĕзтенттинĕн вĕрентекĕнĕ пулнă. 1902 зулта аккăшĕ Кĕзтенттине Чĕмпĕр чăваш шкулне илсе кайнă анчах вăл зул шкула вĕренме илмен. Вара вăл Пелепейри хула училищине вĕренме кĕнĕ. Слакпуз яле … вăл ытарма зук илемлĕ вырăнта ларать. Ял зумĕченех Слак шывĕ пузланса каять. Ту тăрринчи шурă чулсем хушшинчен сип-сивĕ зăлсем тапса тухаззĕ, зяллĕ валаксем тăрăх юхаззĕ. 1907 – 1908 зулсем – 17 зулхи замрăкăн чи хĕря тапхăр. Ку вăхатра К. Иванов хăйĕн чи ăста, пур енчен те пулса зитнĕ хайлавĕсене – «Икĕ хĕр» сăвăллă юмахне, «Тимĕр тылă» тата «Тăлăх арăм» балладисене, «Нарспи» поэмине зырать. И.Я. Яковлев тăрăшнипе ку хайлавсем «Чăваш халапĕсем» ятлă кĕнекере пичетленсе тухаззĕ. Халăх вĕсене хапăллса йышăнать. «Чăваш зырăвне вĕренмелли кĕнеке» валли К.В.Иванов тунă якерчĕксем. Чĕмпĕрти учитĕльсемхатĕрлекен чăваш шкулĕ Чăтаззĕ – ха чăвашсем,Вĕзнех зитмен – ха вĕсем.Юррисене юрлаззĕ,Куззулĕпе кулаззĕ. Ешĕл курăк хушшинчеСап – сап сарă чечек ясет.Аслслă Силпи ялĕнчеНарспи ятлă хĕр ясет. Поэт юман пулса шавланăАсаплă чуллă зĕр зинче, -Кашни зулзи пĕр юрă панă,Юман юрланă пĕр-пĕччен.Мухтавлă йывăза кам манĕ?Пуз тайрĕ халăх кăмăлтан.