80 харлаан чогаалчывыс Чооду Кунзекович Кара- Куске


Чооду Кунзекович Кара-Куске Чооду Кара-куске 1936 чылдын май 5-те Самагалдайга тѳруттунген.Ооӊ чаш болгаш элээди назыны амыдыралдын чаа агымы-биле (1930-1940) холбашкан, ынчангаш кѳзулбээн чаартылгалар , сеткил –хѳѳннуӊ тевии ыры- Кожамык-биле илереттинип турган. Ыяштап, суглап, мал кадарып азы анаа-ла шапкылажып чораан улустуӊ ырыларын Кара-Куске бичиизинден-не бижип ап, немеп-кожуп, боду шорбажылап эгелээн. Сѳѳлунде ооӊ Россияныӊ чогаалчылар эвилелиниӊ кежигуну болу бергениниӊ ундезини ында.Чооду Кара-Кускениӊ шулуктеринге хѳй ыры бижиттинген. Сеткилди ыры-биле ажыдар, хѳѳнну ыры-биле чазаар. Чооду Кара-Кускениӊ сѳзунге бижиттинген ырылар ному « Ырлажыылыӊарам, че!». Ырлай албас , нота билбес Ырма сынчыг мелегей мен. Композитор болбаанымга,Хомудалым оон ѳѳскээн. Ынчалзажок « ыры номнуг Шулукчу » деп атка кирдим,Ында багай чуве чуу деп Шугумчулей бербес боор оӊЫрыдан-на чарылбаза Ыӊайлаар хун ырак-ырак! Ыры бажы каткан эвес,Ырлажыылыӊарам,че! Чооду Кара-Куске - кадык амыдыралды болгаш кадыкшылды, арагалаашкынга, накоманияга, халдавырлыг аарыгларга удур турушту чечен чогаал дамчыштыр суртаалдаар оралдажыышкыннарны бо номда кылган. Чаш, садик назылыг болгаш школакчы уругларга шулуктер ному : « Амыдырап ѳѳрениилем!» Идиктерим бодум чааскаанИелдиризин кедип аар менСолагай-даа, оӊ-даа идиимСолуштурбас кижи боор мен. Дуӊмам идиин кедип турдаДузалажып чеде бээр менБо-ла чылын кѳргей силерБопуун кедип ѳѳрени бээр. Кичээнгейлиг кѳргениӊер дээш , четтирдивис!