Информатиканы о?ытуда о?у процесін тьюторлы? ?амтамасыз ету (баяндама)

Информатиканы оKытуда оKу процесін тьюторлыK Kамтамасыз ету

Ел ПрезидентініS пайымды саясатыныS арKасында білім KызметкерлерініS кешегіден б_гіні к™ш ілгері. АлдаCы 2020 жылы еліміздіS барлыK мектептері толыCымен 12 жылдыK білім беру ж_йесіне к™шіп, жаSа технологиямен ж_ргізілетін жaмыс сапасы жоCарылайды. ЕліміздіS алдаCы онжылдыKтаCы экономикалыK ™рлеуін Kамтамасыз етуге баCытталCан. Президент Жолдауында да білім беру мен білікті маман даярлау ж_йесін дамытуCа байланысты с™з болды. СондыKтан оKу т‰рбие _рдісініS алдында тaрCан негізгі міндет табысты ж‰не тиімді ‰рекетке дайын ™зініS пікірін білдіруге ж‰не ™зініS іс-‰рекетін ™мір с_ріп отырCан KоCам _шін жауапкершілігін т_сінуге Kабілетті отбасындаCы, KоCамдаCы, aжымдаCы ‰леуметтік ролін сезінетін Kaзырлы тaлCаны Kалыптастыру. ОKушылардыS бойында шыCармашылыK іс-‰рекетті, іздемпаздыKты Kалыптастыру, ж_йелі Kортынды жасай білу, д‰лелді пікір айту іскерлігін арттыру, оKу материалдарын сараптау, талдап салыстыру іскерліктерін _йрету Kажеттілігі туындайды.
Мектептегі білім мазмaнын ізгілендіру негізінде Kайта Kaру, оныS ішінде мектептіS оKу _рдісіне компьютерлік технологияны енгізу болып отыр. Ал оныS ™зі оKушыныS ™зіндік баCдарлай ж‰не дами алатын субъект д‰режесіне к™терілуін, сонымен Kатар арнайы оKу ортасын жасау арKылы оныS ™зіндік танымдыK іс- ‰рекетін Kалыптастыруды талап етеді. АталCан міндетті шешу _шін негізгі мектептердіS 7 сыныбынан бастап информатиканы п‰н ретінде енгізудіS орны ерекше. Жаппай компьютерлендіру кезеSінде компьютерлік технологияны оKу _рдісінде пайдалану арKылы оKушылардыS танымдыK іс-‰рекетін Kалыптастырып, дамытуда _лкен жетістіктерге жетуге болатындыCы практика ж_зінде д‰лелденіп отыр.
МaCалімдердіS маKсаты - оKытудыS барлыK компоненттерін пайдалана отырып, оKушыCа жалпы орта білім деSгейінде тереS білім беру. €рбір оKушыны жан-жаKты білімді етіп т‰рбиелеу - ‰р мaCалімніS негізгі міндеті. ОKушыныS ™зіндік танымдыK іс-‰рекеті танымдыK KызыCушылыKтан туындайды. Олай болса, Г.И.ЩукинаныS пікірінше, танымдыK KызыCушылыK оKудыS еS негізгі мотивтерініS бірі бола отырып, оныS белгілі бір жаCдайларCа байланысты «жеке тaлCаныS іс-‰рекеті мен жекелеген ‰рекеттерініS дамуына Kуатты т_рткі к_шіне айналады». Сонымен, бaл жаCдайлардан оKушы ™здігінен жорамалдауына, баKылауына, ізденуіне м_мкіндік беруге мaCалім тарапынан жаCдай жасалуы Kажет. €рине мaCалім оKу процесінде тьюторлыK Kамтамсыз етуі керек.
Тьютор деген кім?
Тьютор - (аCылш.tutor) оKушылар мен студенттердіS жеке оKу баCдарламаларын жасауын Kамтамасыз ететін ж‰не Kосымша ж‰не _здіксіз білім беру ж_йесінде мектепте ж‰не жоCары оKу орнында жеке оKыту _рдісін Kоса алып ж_ретін тарихи пайда болCан ерекше педагогикалыK позиция. Бaл белгілі бір п‰н бойынша практикалыK (семинар) сабаKтар ж_ргізу, оKу процесін жетілдіріп, оны оSтайлы aйымдастыру мен орындау бойынша кеSес беретін, семестрлік ж‰не курстыK жaмысKа басшылыK ететін, практиканы aйымдастыратын п‰н оKытушысы болып табылады. Тьютор бойында оKытушыныS, кеSес берушініS ж‰не менеджердіS Kасиеттері болуы керек.
ТьютордыS маKсаты: оKушыныS жеке білім алу жолын Kaруына к™мек к™рсету, мектеп оKушыларына білім алу маKсатында жеке ресурстарын, мектеп ж‰не басKа да мекемелердіS ресурстарын пайдалану м_мкіншіліктерін т_сінуге, оKыту н‰тижелерін пайдалануда к™мек к™рсету. ЯCни тьютор ™зіне жетілген, Kазіргі ™мірде іске жарауCа Kабілетті тaлCаны KалыптастыруCа к™мек к™рсетуді маKсат етеді, сол _шін тьютор адамCа ™зін тереS танитындай жаCдай жасайды.
ТьютордыS міндеттері:
– білім алушыCа мейлінше к™бірек к™мек беру;
– білім алушыныS _лгерімін ж_йелі т_рде баKылап отыру;
– орындалCан тапсырмалар бойынша Kайта дайындыK сабаKтарын aйымдастыру;
– топKа немесе жеке студентке кеSес беру;
– ынталы оKушылардыS ж‰не студенттердіS белсенділігін арттырып, оларCа Kолдау
к™рсету.
ТьюторлыK феномені еуропалыK университеттермен тыCыз байланысты ж‰не `лыбританиядан бастау алCан. Ол XIV Cасырда Оксфорд аCылшын классикалыK университетінде ж‰не кейін Кембридж университетінде р‰сімделді. Осы уаKыттан бастап тьюторлыK KалыптасKан университеттік т‰лімгерлік формасы деп т_сіндірілген.
Jазіргі кезде Cалымдар келесі процестерді: дербес педагогикалыK процесс ретінде шамалай отырып оKыту,білім беру ж‰не дайындау деп ерекшелейді. Білім берудіS д‰ст_рлі кеSістігінде оKытуCа акцент жасалады, ал білім беру рефлексиясы ж‰не ‰леуметтік практика процестері Kарастырылмайды. ТьюторлыK _лгіде д‰ст_рліге KараCанда білім беру рефлексиясы ж‰не ‰леуметтік практика міндетті т_рде Kарастырылады.
Тьютор жaмысыныS кезеSдері:
БолашаK бейнемен жaмыс (білім беру – к‰сіби aKсастыKтыS _лгі пішінін
сызу)
2. Білім беру кеSістігі KорыныS aсынысы.
3. БолашаK оKушы бейнесі мен білім беру кеSістігі KорыныS KатыстылыCы.
4. Жеке білім беру кеSістігін Kaру.
5. СынаK ж_ргізуді ж‰не н‰тижелілік пен сынаK ісініS тиімділігі бойынша кері
байланысты aйымдастыру.
6. Шынайы жетістіктерді болашаK бейнесімен салыстыру, жеке білім беру
кеSістігін т_зету жaмыстары, келесі Kадамды Kaру.
ТьюторлыK с_йемелдеу– бaл оKушы Kызметін с_йемелдеу. ОKушы мен тьютор бірлескен таKырыбы аныKталCан, маKсат, міндеттері KойылCан жеке білім алу баCдарламасы жасалады. ТьюторлыK с_йемелдеу оKушыныS тьютормен ™зара ‰рекетініS негізгі формасыныS білім беру технологиясы ретінде жиі жеке кездесулері ретіндегі aзаK жеке жaмысын Kарастырады.
ТьюторлыK Kамтамасыз етудіS ж_йелерін ойдаCыдай пайдалана білудіS н‰тижесінде білімніS базалыK м‰ліметтеріне еркін Kол жеткізуге болады.
Jорыта келе айтарымыз, тьюторлыK оKыту ж_йесініS р™лі білім саласы _шін ™те жоCары, себебі тьюторлыK KызметтіS н‰тижесі: білім беру кезеSдерін зерттеуге к™мектесетін, ™зін - ™зі баCалау инструменті болып табылатын KалыптастырылCан «Портфолио» папкасы. ОKушыларымыз ™здерініS білімдерін шындауга зор м_мкіндік алады.

МаSCыстау облысы, JараKия ауданы, Мaнайшы селосы, №5 орта мектептіS
информатика п‰ні мaCалімі Джангалиева Махаббат ДжолдыбайKызы

15