Презентация по крымскотатарской литературе Номан Челебиджихан

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение«Ромашкинская средняя школаСакского районаПРЕЗЕНТАЦИЯ «Шаирнинъ анты»Выполнила: учитель крымскотатарского языка и литературы Усеинова Н.Э.Ромашкино, 2016 г. Шаирнинъ антыНоман Челебиджиханнынъ Хатира кунюне багъышланаТекст слайда Номан Челебиджихан(1885 - 1918) Номан Челебиджихан Джанкой дживарларындаки Сонакъ коюнде 1885 сенеси дюньягъа кельди. Бабасы Ибраим Челеби, анасы Джиханшахдир. Кой мектебинде, сонъра Акъчора ве Зынджырлы медреселеринде тасиль алды. Медресе тасилинден къанатленмеген Номан, Истанбул дарульфунунынынъ укъукъ факультетинде девам эттире. Истанбулда тасиль алыркен, Тюркиеде кенъ къулач алгъан «Генч тюрклер» арекетининъ уриетчилик гъаелеринен меракълана, оларны теренден ве эр тарафлы огренмеге тырыша. 1912 сенеси тасилини битирген Челебиджихан Къырымгъа къайтып келе.Бир къач вакъыттан сонъ Русиени даа да якъындан огренмек ичюн Санкт-Петербурггъа кете. Джафер Сейдаметнен берабер Къырымда алынып барыладжакъ миллий къуртулыш арекетининъ программасыны азырлай. 1917 сенеси Къырым Мусульман Иджра Комитетининъ реиси сайлана. Къырымтатар халкъынынъ I Къурултайыны азырлав ве отькерюв ишлерине етекчилик япа, Къырым Миллий укюметининъ реиси ола, къырымтатар классик эдебиятынынъ айдын сималарындандыр. Онынъ «Карылгъачлар дуасы» адлы икяеси къырымтатар несирининъ алтын фондуны тешкиль эткен эсерлерден биридир.Номан Челебиджиханнынъ «Ант эткенмен» шиири исе къырымтатар халкъынынъ миллий гимнине чевирильди ве бугуньде-бугунь озь миллий мустакъиллиги ичюн амансыз куреш алып баргъан миллетимизнинъ рухуна рух, къуветине къувет къоша. Теэссюф ки, арадан деерли чокъ вакъыт кечмей, Челебиджихан большевиклер тарафындан якъаланылып, Акъяр апсханеси азбарында атылып ольдюриле. Бу фаджиа 1918 сенеси, февраль 23-те садыр ола. Антлы къурбанымыз, улу шеитимиз Номан Челебиджиханнынъ: «Къырымны къангъа богъа билирлер, юртны атешке бере билирлер, эр шейимизни махв эте билирлер… Челебиджихан Къырым Халкъ Республикасы укюмети Реиси ве айны заманда Къырым, Польша, Литва мусюльманлары Муфтиси вазифелеринде булунмакъ иле бир сырада иджад иле де огърашты. Онынъ къалеми астындан эм несир эм де назм жанрларында аджайип эсерлер догъды. «Къарылгъачлар дуасы», «Чобан къызы», «Бастырыкъ», «Татарлар юрду», «Ёлджу гъарип», «Сары тюльпан»… киби икяе ве шиирлер иште булар джумлесиндендир. САГЪ ОЛУНЪЫЗ!Номан ЧелебиджиханДогъды: 1885 сенесиДогъгъан ери: Сонакъ кою (Къырым)Шеит кетти: 1918 сенеси, февраль 23-те (Акъяр, Къырым)