Классный час на тему: Конституция ??м Россияне? данлы символлары
Тема: Конституция k‰м РоссиянеS данлы символлары.
Максат: 1.“Н‰рс‰ ул Конституция?” – диг‰н сорауга
Gавап бир_.
2. РоссиянеS данлы символлары бел‰н
таныштыру.
3. Патриотик хисл‰р k‰м _з илеS бел‰н
горурлану хисл‰ре т‰рбиял‰_.
Fиkазлау: герб k‰м флаг р‰семн‰ре, гимн с_зл‰ре.
Д‰рес барышы:
1. Без Россияд‰ яшибез.
Без нинди илд‰ яшибез?
...
Без борынгы бабаларыбыздан искиткеч матур илне мирас итеп алдык.
Ватаныбыз тарихы меS ел бел‰н ис‰пл‰н‰. Илебез территориясе Россияд‰ яш‰_че барлык халыкларныS тырышлыгы бел‰н _зл‰штерелг‰н. Гасырлар буена бик к_п буын кешел‰ре Туган илебезне ныгытканнар k‰м саклаганнар,
аныS ку‰тен k‰м м‰д‰ниятен _стерг‰нн‰р.
“Россия” диг‰н исем бик борынгыдан кил‰. ИлебезнеS икенче т™рле исе-
ме – “Россия Федерациясе”. “Федерация” с_зенеS латинчадан т‰рGем‰се “союз, берл‰ш_” диг‰н м‰гън‰не аSлата.
Россия территориясенд‰ 100д‰н артык милл‰т яши. Алар – руслар, татарлар, бурятлар, якутлар, башкортлар, калмыклар, аварлар, ингушлар, кабардылар, балкарлар, кареллар, удмуртлар, ненецлар, эвенклар k‰м башка бик к_п халыклар. Барысын да санап бетерер ™чен бик к_п вакыт кир‰к булыр иде!
2. Конституция – илебезнеS т™п законы.
Кешел‰р k‰рвакыт гадел д‰_л‰т т™з_, бер кеше м‰нф‰гатьл‰рен гомум- халык м‰нф‰гатьл‰рен‰ туры китер_ дип уйлаганнар.
БезнеS д‰_л‰т т™зелешен илебезнеS Т™п Законы – Конституция билгели.
Х‰зер гам‰лд‰ булган Конституция 1993 елныS 12 декабренд‰ кабул ителде.
“Конституция” латинчадан т‰рGем‰ итк‰нд‰ “т™зелеш, карар” диг‰н м‰гън‰- не аSлата. Законнар – илд‰ яш‰_чел‰рнеS барысы ™чен д‰ м‰Gб_ри кагыйд‰-л‰р. Конституция Т™п Закон дип атала, ‰ бу башка законнар аSа каршы килерг‰ тиеш т_гел диг‰н с_з.
Россия Конституциясенд‰ “Кеше, аныS хокуклары k‰м иреге югары кыймм‰тк‰ ия” диелг‰н. Бу безнеS КонституциябезнеS т™п фикере.
€ н‰рс‰ соS ул хокук? БезнеS нинди хокукларыбыз бар?
...
АларныS иS м™kимн‰ре – яш‰_г‰, ирекк‰ k‰м ш‰хси кагылгысызлыкка,
ш‰хси серг‰ k‰м гаил‰ серен‰, _зеSнеS намусыSны k‰м яхшы исемеSне яклауга, милекк‰ k‰м башка бик к_п н‰рс‰л‰рг‰ булган хокуклар.
€мма kичбернинди бурычларыS булмыйча, хокуклардан гына файдалану м™мкин т_гел!
Н‰рс‰ ул бурыч?
...
Илебез гражданнарыныS т™п бурычларыннан берсе – табигатьне саклау, аныS турында кайгырту.
Гражданин ил тормышына битараф була алмый. j‰р кеше д‰_л‰т эшл‰ре бел‰н идар‰ ит_д‰ катнашырга хокуклы. Россия гражданнары д‰_л‰т башлыгын k‰м д‰_л‰т власте органнарын сайлауда катнашалар. Илебезд‰ге 18 яше тулган k‰рбер гражданин д‰_л‰т постына сайлану хокукына ия. Халык тарафыннан сайлану, мактаулы булу ™стен‰, _зеS‰ зур бурычлар алу да ул.
Россия Федерациясе Президенты безнеS илебезнеS башлыгы булып санала.
Х‰зерге вакытта безнеS президентыбыз кем ‰ле?
...
€йе 2008 елда Россия Федерациясе Президенты итеп Дмитрий Медведев сайланды.
3.РоссиянеS данлы символлары.
БезнеS д‰_л‰тебезнеS _з символлары бар. Н‰рс‰ ул символ? Символ – ул аеру билгесе. Символлар инде бик борынгы гасырларда барлыкка килг‰н.
Россия д‰_л‰тенеS символлары – герб, флаг k‰м гимн.
Герб н‰рс‰ ул?
...
“Герб” немецча “мирас” диг‰н м‰гън‰не аSлата. Герб – ул кешег‰, ш‰k‰рг‰, д‰_л‰тк‰ караган аеру билгесе. Герб буыннан буынга мирас итеп тапшырыла.
€йд‰гез, РоссиянеS Д‰_л‰т гербында н‰рс‰ сур‰тл‰нг‰нен карыйк.
Кызыл калкандагы ™ч таG – ике кечкен‰ k‰м бер зур таG – астында ике башлы алтын каракош канатларын G‰йг‰н. ТаGларныS ™чесе д‰ тасмалар бел‰н тоташтырылган. КаракошныS уS аягында – скипетр (жезл), сул аягында – т‰реле алтын шар р‰вешенд‰ге держава. КаракошныS к_кр‰генд‰
без к™меш атка атланган з‰Sг‰р плащлы к™меш Gайдак сур‰тен к_р‰без. Ул _зенеS к™меш с™Sгесе бел‰н кара аждаkаны _тер‰. Бу сур‰тл‰р н‰рс‰не аSлата соS?
...
Россия д™ньяныS ике ™лешенд‰ -- Европада k‰м Азияд‰ урнашкан. ШуSа к_р‰ д‰ каракошныS башлары т™рле якка: берсе – Европага, икенчесе Азияг‰ карый. Тасмалар бел‰н тоташтырылган таGлар, каракош аякларындагы скипетр k‰м держава к™чле власть k‰м д‰_л‰тнеS берд‰млеге турында с™йли.
Аждаkаны _тер_че Gайдак халыкныS туган Gирне сакларга ‰зер булуын аSлата.
4. РоссиянеS Д‰_л‰т флагы.
Б‰йр‰м к™нн‰ренд‰ безнеS урамнарда k‰м йортларда Россия флаглары Gилферди. Флаг ™ст‰н аска таба бер-бер артлы урнашкан ™ч т™ст‰ге – ак, з‰Sг‰р k‰м кызыл полосалардан тора.
Россия флагындагы т™сл‰р символикасын ничек аSлатырга соS? Аста – Gир д™ньясы(кызыл т™с), уртада – к_к д™ньясы(з‰Sг‰р т™с), иS ™ст‰ илаkи д™нья(ак т™с) урнашкан.
РоссиянеS тарихи флагы 1991 елда кабат гам‰лг‰ керде. 22 августта без Россия ФедерациясенеS Д‰_л‰т флагы к™нен билгел‰п _т‰без.
РоссиянеS Д‰_л‰т флагына к_рс‰тел‰ торган ихтирам FиS_ Кызыл байрагына да к_рс‰тел‰. Бу – Б™ек Ватан сугышында GиS_чел‰рг‰ безнеS р‰хм‰тебез билгесе.
5. РоссиянеS Д‰_л‰т гимны.
“Гимн” с_зе н‰рс‰не аSлата? Бу с_з Борынгы Грецияд‰ барлыкка килг‰н. Борынгы греклар аллалар k‰м каkарманнар х™рм‰тен‰ м‰дхия – гимннар Gырлаганнар. Грек теленд‰ге “гимн” с_зе д™ньядагы бик к_п телл‰рг‰ _теп керг‰н.
Д‰_л‰т гимны – ул д‰_л‰т берд‰млеге символы буларак кабул ителг‰н тантаналы музыкаль ‰с‰р.
Тантаналы церемониял‰рд‰ Д‰_л‰т гимны башкарылганда б™тен кеше д‰ торып баса, ирл‰р баш киемн‰рен сала, х‰рбил‰р честь бир‰.
Илебез k‰р яSа к™нне гимн к™е бел‰н каршы ала k‰м озата. Гимн ЯSа ел т™ненд‰ М‰ск‰_ КремленеS Спас манарасындагы с‰гать теле уникене суккач яSгырый.
Илебез спортчылары халыкара ярышларда алтын медальл‰р яулаганда k‰м тантаналы гимн к™ен‰ РоссиянеS ак-з‰Sг‰р-кызыл флагы к_т‰релг‰нд‰ без нинди б‰хетле k‰м горур булабыз!
6. Йомгаклау.
Н‰рс‰ ул Д‰_л‰т символлары?
...
Д‰_л‰т символлары – герб, флаг k‰м гимн – илебезнеS абруе символлары. Символлар б™тен халыкны тупларга k‰м берл‰штерерг‰ тиешл‰р. Аларны ихтирам итм‰_ д‰_л‰тк‰ карата ихтирамсызлык к_рс‰т_ булып б‰ял‰н‰.
Без барыбыз да – Россия гражданнары, ‰ бу безнеS хокукларыбыз k‰м бурычларыбыз бар диг‰н с_з.
Хокуклар k‰м бурычлар кайда к_рс‰телг‰н?
...
Конституция – илебезнеS Т™п Законы. Анда кеше, аныS хокуклары k‰м иреге югары кыймм‰к‰ ия дип ‰йтел‰. Кешег‰ аныS хокуклары д™ньяга туганда ук бирел‰. Бу хакта Кеше хокукларыныS гомуми декларациясе дип аталган м™kим халыкара документта ‰йтел‰.
15