Урок хакасской литературы в 5 классе

5 класс, хакас литература. МБОУ Базинская СОШ. Учитель Киргинекова В.П.
Наа пbлbс алар урок.
Тема: Чир-чайаанныy омазы Иван Григорьевич Котюшевтby « Муy хазыy» кибелbзbнде.
Пjгbннер:
Кибелbстb jтbг хыuырарuа eгредерb.
Пос кjyнbн, саuызын чарыт полары.
Чир-чайаанuа хынарuа, аны хайраллирuа кjнbктbрерге.
Урокка кирек нимелер: поэттby сомы, хоостар( пbр хазыy, хазыyныu арыu) мультимедиа пастыра кjзbдbг.
Уроктыy чjрbмb.
Доскада пазылuан тема чабылых.
1.Олuаннарны урока тимнирb
-Изеннер,олuаннар.Пeeнгb урокка чалахай кjyнbлbг, арыu саuыстыu килтbрзер. Аннаyар урокта кeстенbп тоuынарларыyа изенербbс.Амды удур-тjдbр кjрbзbбbзbп, чалахай кeлbнbзbбbзbyер.
2.Наа темаа кbрерb.
а) «Ах хазыy» сарын ойнадылча.
Угретчb сурыu турuысча:
Пу кjгнb истbп, чeрееyерде хайдаu саuыстар тjрbдb,саuыснаy хайдаu чирлерзер учухтар?
2.Пу сарын хайдаu аuастаyар? Олuаннар нандырыu тимнепчелер.
Слайд
хазыy аuас13 EMBED Word.Document.12 1415Мультимедиа хоостыра кjзbдbг.
Eгретчb чооuы
-Хазыy –ол –чир-суубыстыy тании( символ).Хазыy пbске хазых чуртас, арыu кии пирче, сbлbг jyнернеy чир eстeн чазапча.
-Хайди саuынчазар, пeeнгb урок хайдаu темаа чарыдылuан?
-Eгренxbлер теманы постары сыuарчалар.

Наа теманаy тоuыс.
Угретчb чооuы.
-Тема андаu.(Теманы азыбысча.
-Пeeнгb урок И.г.Котюшевтby « Муy хазыy» кибелbзbне чарыдылча
Поэттby сомы мультимедиа пастыра.
И.Г.Котюшевтеyер олuан искbрbг тимнеен, чоохтапча класс алнында.

Eгретчb
- Ниме таныхтапча пу саннар?(Чуртас чолын)
-Я, автор пу чарыхта чоuыл.
Хайди саuынчазар,ноuа пbс пeeнгb кeнде поэттеyер чоохтасчабыс?
(Позы кbзb чох таа полза, произведениелерb кjп туза аuылча чоныбысха , пeeнгb кeннby аuырсымныu сурыuларын пjгерге полысчалар.
Котюшевтby кjп аймах топар, че пуeн пbс чоохтазыu апарарбыс «Муy хазыy» кибелbзbнеyер. Амды иптbг одырып , кибелbстb сиргек истbп алыyар.Eгретчb хыuырча.Хыuырuан соонда улуu нимес тохтаu (пауза).
Кибелbснеy тоuыс.
Сурыuлар.
-Пу кибелbстb истbп чeрееyер пbрее хайди полды ба?
-Хайдаu хоостар, сомнар харааyар алнында хоосталды ?
Пос алынxа хыuырчалар.
Пилдbзb чох сjстер тоuасты ба? Eгретчb сизbнерге кирек сjстернb тооза таап полчалар ба.Наа сjстер доскада пазылчалар.
Eгретчb.
Автор кибелbстb «Муy хазыy» адап салuан. Сbрер аннаy чарасчазар ба?Ноuа?
Мында eгренxbлер jменеy тоuынчалар.Поэтнеy чарасчалар.Нандырыuларын киречbлепчелер.
-Ноuа чарасчатханнарын чоохтир eчeн, кибелbстb хати хыuырыyар.Нандырыuны киречbлепчеткен eзbктb jтbг хыuыр пирbyер.( халuанxы eзbк.
Полuан на кbзbнby позыныy кjрbзb, саuызы пар, сbрер аны чарыт пирдbyер.Пbс прайзы чарасчабыстар ,я, олuаннар.
-Авторныy чeрегbн ниме аuыртча пу кибелbсте?
-Хазыyнаy палuалыстыu кибbр пbлчезер бе?
Нандырыuлар.
Eгретчb.
-Пbстby улуuларыбыс аuасты узурарuа чир-чайааннаy сурынып алxаyнар.Хайди саuынчазар,ноuадаyар?
Нандырыuлар.
Хазыy аuас-ызых аuас.Ибде хазыyны jскbрерге чарабас.Bдjк ол род аuазы Чертыгашевтернby,Ивандаевтернby.
Орыстар хазыy аuасты bдjк ызых аuасха санапчалар.Тросин алынxа сыыраттарда хазыyнар турuысчалар. Олар bдjк хайчалар пу аuасха , хайди пbс хайчабыс.Улуuлапчабыс, тbрbге санапчабыс.
И.Г.Котюшев позыныy сjзbн толдыр салuан, хазыy одырт салuан.
Слайд Хазыyныu арыu.

Авторныy кjyнb чахсы, чалахай.Сbрернby кjyнbyер хайдаu?
Автор пbстb jскbр салuан арыu аразынзар хыuырча.Ниме пbс анда кjрерxbкпbс.Нандырчалар,jменеy тимнееннер нандырыuны.Вывод итчебbс. -Хазыy-чир-чайаан.Чир-чайаан-ол Чир-суубыс.Мындаu сbлbгнb хайраллирuа,хынарuа, кbзее чbли хайарuа.Прай нименby тыны пар.Тынныu нименb чох идерге кемнby холлы кjдbрbлер.
Рефлексия.
Ибзер тоuыс: кjрбин чоохтирuа eгрен саларuа.
Паалаuлар.
Заголовок 1 Заголовок 2 Заголовок 3 Заголовок 4 Заголовок 5 Заголовок 615