Д?реск? презентация.?ушма исемд?р. Баш?ортостан


Һаумы, алтын ҡояшым !Һаумы, зәп-зәңгәр күгем !Иҫәнме һин , елкәйем,Бөтәгеҙҙе сәләмләйем ! Дә-дә-дә – минең илемдә Дәр-дәр-дәр – йылғалар,күлдәр Дар-дар-дар – сикһеҙ урмандар Ҙар-ҙар-ҙар – бик бейек тауҙар Ямантау һәм Янғантау , Яҡтыкүл һәм Ҡандракүл ,Аҡкүл, Һаҡтау ,Йөрәктау.Барыһы минең илемдәБашҡортостан ерендә . Ҡушма исемдәр – сложные слова Яман + тау «плохая (злая) гора»Янған + тау  «горящая гора»Йөрәк + тау «сердце-гора» Яҡты + күл «светлое, прекрасное озеро»Ҡандра + күл «хан» и «тора» (с древнетюрк. — крепость), «куль» (озеро), то есть буквально означает — «Озеро ханской крепости»Аҡ + күл «белое озеро» Һүҙлек эшекүккә олғашҡан – дошедшие до небескөҙгөләй – как зеркалокиң күңел – широкая душаүҙ ерҙәрен – свои землиһыйындырған – приютилтатыу – дружный , дружно Башҡортостан. Башҡортостан – дуҫлыҡ иле. Башҡортостан Республикаһында башҡорттар, рустар, татарҙар, мариҙар, сыуаштар йәшәй. Башҡортостанда күккә олғашҡан тауҙар, ҡара урмандар бик күп. Ағиҙел, Ҡариҙел, Дим, Һаҡмар кеүек йылғалар аға. Асылыкүл, Ҡандракүл, Талҡаҫ көҙгөләй ялтырап ята. Башҡорттар – киң күңелле халыҡ. Улар элек – электән үҙ ерҙәренә рустарҙы, татарҙарҙы, сыуаштарҙы һәм башҡа милләт кешеләрен һыйындырған, бөтәһе менән дә дуҫ булып йәшәгән, әле лә татыу йәшәй. Ағиҙел = аҡ + иҙел ( ҡ//ғ ) Ҡариҙел = ҡара + иҙел (а ) Асылыкүл = асылы + күл «Асылы» — горькое, «күл» — озеро Ҡандракүл = ҡандра + күл иҙел – река күл – озеро Ямантау(Белорет)Яҡтыкүл(Әбйәлил)Торатау( Йөрәктау(Стәрлетамаҡ) Янғантау(Салауат)Асылыкүл(Дәүләкән) Башҡортостанда 2000-дән ашыу күл бар. Иң ҙур күле – Асылыкүл.Тағы ла Ҡандра-күл, Яҡтыкүл, Аҡкүл, Мулдаҡ,Талҡаҫ, Яу-гүл, Сыбаркүл, Яугүл күлдәре кеүек ҙур күлдәр бар. Йылғаларҙың һаны 13 меңгә яҡын.Иң ҙур йылға- Ағиҙел.Уның оҙонлоғо – 1420 километр. Ҡариҙел,Дим, Һаҡмар, Әй, Йүрүҙән, Инйәр, Таналыҡ, Еҙем, Эйек йылғалары ла ҙур йылғалар. Дәрестә мин ... белдем.Мин ... өйрәндем.Миңә ... оҡшаны (оҡшаманы).