Ф. Он?арсынова «Оюлар»

Сыныбы: 5 «а»
Пән мұғалім: Жұмағалиева Нұргул
Пәні: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Ф. Онғарсынова «Оюлар»
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға ақын өмірінен кең түрде мәлімет беру. Ой –өрісін кеңейту. Сөйлеу мәнерін дамыту.
Тәрбиелілігі: Қазақ халқының ең құнды, мәдени мұраларын бойына сіңіру. Оқушыларға ою туралы түсінік беру, оарды ізденімпаздыққа, еңбексүйгіштікке баулу. Халықтық дәстүрді қадірлеу, оның жоғармай дамуына үлес қосу.
Дамытушылығы: Шығармшалық жұмыс жасау арқылы ойлау қабілетінің дамуына, тіл байлығының артуына ықпал ету.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Сұрақ – жауап, түсіндіру, топппен жұмыс
Көрнекілігі: слайд, түрлі- түсті қағаз, қайшы, желім
Сто стратегиялары: «Бес жол өлең», сатылай кешенді талдау
Пәнаралық байланыс: Тарих, еңбек, саз
Сабақтың жүру барысы:
Ұйымдастыру бөлімі
Үй тапсырмасы
Жаңа сабақ
Алдымен үй тапсырмасын тексеремін.
Тұманбай Молдағалевтің «Бауырлар» өлеңі бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.
А) Бұл өлең кімдерге арналған, неге байланысты жазылған?
Б) Өлеңдегі патриоттық сезім мен ақынның тамаша ойын танытатын өлең жолдарынан үзінді оқу.
В) Ақын қандас бауырларға қандай өтініш, тілек білдіреді?
Қызығушылықты ояту
Жаңа сабаққа кіріспес бұрын үнтаспа арқылы М. Мақатаевтың сөзіне жазылған «Фариза, Фаризажан, Фариза қыз» өлеңінен М. Жүнісованың орындауында үзінді беріледі.
Экраннан Фариза ақынның суреті мен М. Жүнісованың суреті беріледі.
Ой қозғау
Балалар, бұл ән сендерге таныс па?
Авторы кім?
Қай әншінің орындаунда?
Ия, балалар, ендеше бүгін біз Фариза ақынның «Оюлар» атты өлеңімен танысамыз. (күннің реті, сабақтың тақырыбын дәптерге жазу.)
Сабақты Ә. Тәжібаевтың сөзімен бастайын. «Фаризада халықтық рух бар, ол – елімен бірге қазағынан бөлінбейтін ақын. Оның тілі жүйрік, өткірлігі мен тапқырлығы бәрімізді де қызықтыратын, қуантатын ақын. Абай бастаған ұлы ақындары бар елде қыздан шыққан Фаризасы болу да қазақ елі үшін керемет жарасы».
Ә. Тәжібаев
25717514478000Ендеше, Фариза кім? Құлақ түрейік. Өмір баспалдағы
25717514541500Фариза Онғарсынова 1939 ж 5 желтоқсанда Атырау облысы, Новобогат ауданына қарасты Манаш ауылында дүниеге келген.
247650-28638500180975-21526500342900-33909000419100-33909000419100116840001961 ж Гурьев мемлекеттік педагогикалық институтының тіл әдебиет факультетін бітірген.
3429005016500Алғашқы еңбек жолын Балықшы ауданының Еркінқала, Октябрьдің 40 жылдығы атындағы қазақ мектебінде ұстаздық еткен.
247650101600001966 – 1968 ж.ж Гурьев облыстық Коммунистик еңбектің партия тұрмысы бөлімінде әдеби қызметкер болып істеген.
342900128270004191001282700049530012827000180975127635001984 ж.ж «Үйім менің - Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция
және мен» өлеңдері топтамалыр ушін қазақ КСР мемелкеттік лауреаты атанды.
4953007620000Мәдени ағарту ісіне еңбегі сіңірген қызметкер.
4191006667500Қазақстан Республикасы Парлменті мәжілісінің депутаты болған. Халық ақыны
34290069215002014 ж. 23 қаңтарда 75- ке қараған шағында дүниеден озды.
41910019304000Әдеби шығармашылығы
247650126365003429001409700041910012636500 «Қасірет пен ерлік жыры»
85725125730001809751028700034290012573000«Сандуғаш»
2476507810500«Алмас қылыш»
952554610001809759779000«Маңғыстау монологтары »
-15240013525500-57150102235008572513589000«Көгершіндерім»
952514414500«Сайраған Жетісудың бұлбұлымын»
-571509652000«Үйім менің - Отаным»
-15240013462000«Оюлар»
Ендеше, осы өлеңге тоқталайық. Мұғалім өлеңді мәнерлеп оқиды. (Экраннан оюдың түрлері туралы мұғалұмат берілді)
Оқушылар өлеңді оқиды. Өлеңнің мазмұны туралы айтылады.
Сұрақ – жауап
Өлең не туралы?
Ою нелерге салынады?
Өлеңде қандай ою түрлері түрі айтылған?
Тағы қандай ою турлерін білесіңдер?
Ою – өрнек 4 топқа бөлінеді.
Зоморфт ою – өрнек
Өсімдік тектес ою- өрнек
Космогониялық ою – өрнек
Геометриялық ою- өрнек
«Әжемнің көзіндей оюлар» және «түрінен текеметтің көріп тұрмын, әжемнің тарамысты саусақтарын» деген өлең жолдарынан нені аңғаруға болады?
Сөздік жұмысы
Қошқармүйіз - қазақтың ұллық оюының бір түрі
Басқұр – киіз үйдің ішін сәндеу үшін керегелерінің басын айналдыра орап таңатын өрнектелген жалпақ бау.
Желбау - киіз үйдің шаңырағын қатты жел аударып кетпес үшін шаңырақтан төмен бастыруға пайдаланылатын өрнектелген төгілме шашақты бау.
Тарамасты - арық, жүдеу
Текемет - бетіне ою- өрнек салынған киіз.
Оқулықпен жұмыс
Топпен жұмыс
I топ: Ою ою, оны қию, түсіндіру.
II топ: Ою туралы мақал - мәтел айту.
Өлеңнің 1 шумағын тақтаға талдау.
«Түрін- ай»текеметтің» Асыл қандай» Үңілдім үнсіз ғана басымжы алмай келе ғой, қошақаным өзіме! деп, әжем кеп сипағандай шашымнан жай.
25 тармақ, 6 шумақ, 3 бунақ, 11 буын, қара өлең ұйқасы
«Бес жол өлең» стратегиясы
Зат есім
Сын есім
Етістік
Мағыналы 4 сөзді сөйлем
Синоним
Сабақты қорытындылау
Оқушылар, біз бүгін Фариза апамыздың өмірі мен шығармашылығы туралы таныстық және ақын апамыздың қазақ халқының ұлттық құндылығы туралы сыр шертетін «оюлар» деген өлеңімен таныстық. Айтайтын деген ойын оюмен жеткізген бабаларымыз қандай ойшыл, шебер болған десеңші. Ата - бабаларымыздан қалған осындай өнерді қастерлеп, өзіміз үйреніп, әрі дамыту біздің міндетіміз. Бүгінгі сабақта өткен өлеңнің негізгі идеясы да - осы.
Ф. Онғарсынова –халық жазушысы. Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, дарынды ақын. Оның өлеңдері – Каспийдің толқынындай айдынды, туған даласындай кең, аруанасындай маңғыз, күніндей ыстық, тауларындай асқақ.
Үйге тапсырма: Өлеңді жаттау
«Ою - қазақ халқының ұлттық өнері» шығарма
Бағалау.