Жай ж?не к?рделі заттар

№10 С. Мұқанов атындағы орта мектептің химия, биология пәндерінің мұғалімі Есқалиева А.К. Атырау 2015  Тақырыбы: Жай және күрделі заттар. Салыстырмалы атомдық масса. Салыстырмалы молекулалық масса Сыныбы: 8 «А»   Сабақтың тақырыбы: Жай және күрделі заттар. Салыстырмалы атомдық масса. Салыстырмалы молекулалық масса.Сабақтың мақсаты: Жай және күрделі заттарды ажырата білуге, заттың сандық және сапалық құрамын, салыстырмалы молекулалық массасын есептеуге үйрету. Химиялық қосылыс, химиялық қоспа ұғымдарын мысалдар арқылы айыра білуге дағдыландыру.Күтілетін нәтиже: Бағдарлама мен оқулық бойынша білім негізін меңгеру, химиялық білімін жоғарылату, тапсырмаларды орындау барысында логикалық ойлау қабілетін дамыту, өз пікірін білдіруге, ойын дәлелдеуге үйрену, білім бағытын және мазмұнын жетілдіру арқылы қорытындысын көру.Қолданылатын модульдер: Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. Жас ерекшеліктеріне қарай оқыту, диалогтік оқыту Стратегиялық іс-әрекет: «Топтық жұмыс», «Венн диаграммасы», «семантикалық карта», «графикалық диктант», «синквейн», «еркін жазу», пән аралық байланыс.Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру II. Үй тапсырмасын тексеру III. Жаңа тақырып IV. Бекіту V. Үйге тапсырма VI. Бағалау Қызығушылығын ояту Өзі физик, геолог жер зерттеген, Географ та одан асып өтпеген. Қазанда алғаш шыныны да қайнатып, Қандай ғалым туған елін етті өлең? (М.В.Ломоносов) Элементтерді жүйелеуге әркімдер-ақ еңбек еткен, Ойлағаны орындалмай, еңбектері босқа кеткен. Заманында 63 элементті топқа бөліп, Заңдылықты ашуға кімнің қолы жеткен? (Д.И.Менделеев) Ғалымның әр жұмысы бір-бір дастан, Химияның дамуына үлес қосқан. Латынша таңбаларды ойлап тауып, Кім еді символдардың сырын ашқан? (Я.Берцелиуc) Заттардың атауы, формуласыФизикалық қасиеттері Заттың физикалық қасиеттеріАгрегаттық күйі: Қ - қатты, С - сұйық, Г - газ тәріздесТүсі: Т(жасыл), Т - түссізИісі: И(өткір), И - иіссізСуда ерігіштігі: Е - жақсы ериді, АЕ - аз ериді, ЕМ - ерімейдіТемпература: tқайн. - қайнау температурасы, tбал. - балқу температурасы, tкр. - кристалдану температурасы (анықтамалық бойынша). СөзКөмірСөйлем Әңгіме Дауыс Алтын Бесік Күміс Алюминий Темір Соқ Темір Ұр Бұз Жар Сары АлтынҚызылЖасылКөк КөңілСынап Ажар Ақыл ҚуанышТасКүмісАғашЖапырақТау МеталлОртақ қасиетіБейметалл Венн диаграммасы Р/сЗаттың атыҚасиеті Қолданылу аймағы1СынапГрадусник 2Электр өткізгіш3Фольга қағаз жасау4Алтын 5Ұшақ құрылысы6Жылу өткізгіш7Күміс Жылтыр Суретпен жұмыс Р/сСөз тіркестері «иә»«жоқ»1Аr(Н) = 22Темір - металл3О2 - күрделі зат4Ең жеңіл элемент - оттек5Мr (Н2О)=186ҒеS - күрделі зат7№16 элемент - күкірт8Аr-ң өлшем бірлігі - грамм9Ауа - газдар қоспасы10Атом - заттың бөлінбейтін ең ұсақ бөлшегі Графикалық диктант Р/сЗаттың атыҚоспа Химиялық қосылыстарХимиялық элементтер1Сутек 2Темір сульфиді3Өзен құмы4Хлор 5Күміс 6Темір мен күкірт ұнтағы7Мыс оксиді8Тұз ерітіндісіСемантикалық карта Формулалар 4H23CH43FeCl22H2SO45Al2O3Коэфициенттер Индекстер Молекула саныАтом саныКестені толтыр Р/сОқушының атыЗаттар Жауаптары Жауап жиынтығы1N2; H2SO42O2; CaCO33H2; H3PO44CH4; N2O55NH3; Al2O31-топ: Салыстырмалы молекулалық массасын есептеТоп жауабының жиынтығы: Р/сОқушының атыЗаттар Жауаптары Жауап жиынтығы1Br2; H2CO32F2; HNO33MgO; SO34PH3; MgSO45FeS; H2SiO32-топ: Салыстырмалы молекулалық массасын есептеТоп жауабының жиынтығы: Р/сОқушының атыЗаттар Жауаптары Жауап жиынтығы1CO2; Na2SO42CaO; ZnCl23HF; Cr2O34H2O2; KMnO45H2O2; MnO23-топ: Салыстырмалы молекулалық массасын есептеТоп жауабының жиынтығы: Салыстыр Мr (H2SO4) Mr (H3PO4) Mr (N2O5) Mr (P2O5) Mr (PH3) Mr (NH3) Mr (SO3) Mr (SO2) Mr (O2) Mr (O3) Mr (C6H12O6) Mr (C12H22O11) Мәтінмен жұмыс Жай және күрделі заттарды теріп жазып, жікте Жазира үй жинап, тазалағанды ұнатады. Бүгін де анасынан үйренгені бойынша алдымен ізбес суын әзірлеп бөлме қабырғасының ластанған жерлерін әктеді. Еденді хлор қосылған сумен жуып алды. Онан соң тамақ қамына кірісті. Алма қосылған тәтті бәліш дайындауды ойлады да қамырдың құрамына ас содасын, тұз, қант, май қосты. Ендігі кезекте салат дайындауды ойға алды. Қараса, үйде сірке қышқылы жоқ екен, жүгіріп дүкенге барды. Күн жаңбыр еді. Абайсызда сүрініп кетіп, темірге аяғын соғып, жарақаттап алды. Үйге келген соң алдымен қолын жылы сумен, артынан спиртпен жуды да, жараға иод жағып таңып тастады. Аяғының ауырғанына қарамастан айна алдына келіп күміс сырға, сақинасын тағып үсті-басын ретке келтірді. Туыстарын тәтті бәлішпен қарсы алатыны есіне түсіп жүзіне күлкі үйірілді. Жай заттар:Күрделі заттар: Ол не?1. Реттік нөмірі, салыстырмалы атомдық массасы, өзіндік химиялық таңбасы бар, ол не? 2. Табиғатта үш түрлі күйде болатын еріткіш зат, ол не? 3. Жылуды және электр тогын жақсы өткізетін, майысатын, тапталатын, созылатын, металдық жылтыры бар, қызғылт-сары түсті зат, ол не? 4. Тіршілік үшін маңызы бар заттар, ол не? 5. Ауа құрамында 78% болады, ол не? 6. Химия өнеркәсібінде шикізат болатын, тұрмыста тамаққа дәм беретін зат, ол не? 7. Қазақстанның байлығы, «қара алтыны», ол не? 8. Адам организмінде, сүйек пен тіс эмалінде болады, ол не? 9. Қара металлургияның «наны», ол не? 10. Құрамына 12 көміртек, 22 сутек, 11 оттек атомдары кіретін зат, ол не? Үйге тапсырма: § 6,8Эссе жазу: “Мен мыспын” Реферат: “Адам ағзасындағы химиялық элементтер және олардың қызметі”