Тері ??деу та?ырыбында?ы саба? (6 сынып)
К_ні:
П‰ні: Технология
Сыныбы: 6
СабаKтыS таKырыбы: Тері ™Sдеу
СабаK маKсаты: Тері ™Sдеу, тері илеу технологиясымен танысады
ОKыту мен т‰рбиелеудіS міндеттері:
Білімділігі: Тері ™Sдеу, бой тaмар жасау течнологиясын меSгереді
ДамытушылыCы: ОKушыларды топтыK ‰Sбек етуге ™зара Kатынасын арттыру, еSбекке іскерлігін икемділігін дамыту
Т‰рбиелілігі: ОKушыларды aйымшылдыKKа, aKыптылыKKа, жауапкершілікке маKсатына жете білуге т‰рбиелеу
СабаK типі: Аралас сабаK
СабаK ‰дісі: Т_сіндірмелілік
СабаK т_рі: ТоптыK жарыс сабаK
СабаKKа Kолданылатын стратегиялыK ‰дістер: Топтастыру ‰дісі,СТО ‰дістері, Кубизм ‰дісі, Робин - роунд ‰дісі
Jaрал саймандар: Jайшы, сызCыш, біз, пышаK
К™некілігі: интерактивті таKта,плакат, нaсKау картасы, _лестірмелі карточкалар
П‰н аралыK байланыс: тарих, сызу, сурет,геометрия
ПайдаланCан ‰дебиет: Д ШоKпарaлы, Д Д‰ркембайaлы «JазаK халKыныS Kол™нері», технология 6
СабаKтыS барысы:
`йымдастыру кезеSі
а) ОKушыларды т_гелдеу
‰) СабаKKа ‰зірлік ж_ргізу
б) ОKушыларды топKа б™лу
1 топ «`сталар», «`сталы ел озар, aстасыз ел тозар»
2 топ «Білімділер», «ХалыK пен халыKты, адам мен адамды
теSестіретін н‰рсе – білім»
€р турда тапсырма орындаCаннан кейін, баCалау параCына aпай саны
есептелінеді.
^й тапсырмасын тексеру
АCаш ою технологиясы
ГрафикалыK диктант
«Топтастыру» ‰дісі
Ертеде шеберлер аCаштан Kандай бaйымдар жасаCан?
^й тапсырмасын бекіту.
«Кубизм» ‰дісі (сaраKтар)
«МаCынаны тану» (с™зжaмбаK)
1)Кіші KасыKтыS ™лшемі немен с‰йкес болуы тиіс? (темір шай KасыK )
2)JасыKты оймас бaрын жобасын немен келтіреміз? (ермексаз)
3)Бaйымды кептіру _шін не жаCамыз? (бор)
4)JасыK,ыдыс-аяK,домбыра т.б.бaйымдар Kандай ™нермен
байланысты?(м_сіндеу)
5)АCаштан ою,шабу арKылы жасалатын бaйымныS бірі?(ш™міш)
6)JасыKтыS ішін немен оямыз?(ыSCыру)
7)АCаштан ою, шабу арKылы жасалатын бaйымныS бірі?(домбыра)
8)АCаш KасыK пен темір шай KасыKтыS айырмашылыCы?(тереSдеу)
9)Ертеде шеберлер бaйымдардыS к™пшілігін аCаштан ою,... арKылы
жасаCан.(шабу)
ЖаSа сабаKты даярлау. ЖаSа сабаK.
JазаK халKыныS тaрмыс-тіршілігінде, шаруашылыK жайында Kол™нер саласында тері ™Sдеу ™нері маSызды орын алCан.
Себебі негізгі тіршілік к™зі мал шаруашылыCы болCандыKтан KазаK халKы малдыS етін, с_тін азыK етсе, терісі мен ж_нін киім-кешек тігуге, тaяCы мен м_йізінен, с_йегінен ‰рт_рлі Kол™нер бaйымдарын ‰зірлеген, тіпті малдыS тезегін де тастамай отын ретінде пайдаланCан.
Ерте заманда KазаK жaртшылыCы иленген мал, аS терілерінен киім т_рлерін тігіп киген, сонымен бірге ™здері илейтін немесе сатып алатын былCары т_рлерінен киімнен басKа к™птеген _й бaйымдарын жасады.JазаK шеберлері ер-тaрман жабдыKтарыныS ішінен тоKым, KaйысKан, ™мілдірік, ж_ген, Kамшы, тартпа т.б. б™ліктерін теріден жасаCан. Тері Kол™нер бaйымдарыныS ішінде айырбасталмайтын шикізатKа айналды. Оны саз аспаптарыныS ішінде KобызCа, шертпеге, адырнаCа, aрмалы аспатарCа Kолданды. К™шпелі KазаK халKыныS Kоламен байланысы аз болCандыKтан, теріден ыдыс бaйымдарын жасады, мысалы, торсыK, кесеKап, саба т.б.
Теріден жасалCан ыдыстарды д_ркін-д_ркін ыстап отырудыS гигеналыK маSызы ™те _лкен.
Баппен ысталCан ыдыс ‰демі KоSыр-Kызыл т_ске енеді, ‰рі ысталCан ыдыста ‰р т_рлі микроорганизмдер болмайды. Ыс сіSген ыдыста саKталCан с_т таCамдарыныS иісі мен д‰мі де ерекше жаCымды болады ‰рі aзаK уаKыт бaзылмай саKталады.
УаKыт пен отынды _немдеу маKсатымен тері ыдыстарды арнаулы к_ркеге аузын т™мен Kаратып іледі де, тобылCы, арша, KараCайдыS б_рін, ермен, жусанныS т_бірін жалындатпай жаCып 8-10 саCаттай ыстайды.
Кеуіп _лгірмеген жас теріге немесе су б_ркіп жібітілген теріге іркіт жаCып, aн немесе кебек, тaз сеуіп, терініS бетіндегі иді араластырып, шеттерін _стіне Kарай Kайырып, жылы жерге б_ктеп Kояды. Мaндай ‰діспен иленетін терініS иі Kануы, яCни дайын болуы терініS т_ріне байланысты.^лкен Kой, ешкі, ‰сіресе Kaлын, жабаCы немесе тай терілерініS иі Kануы aзаKтау болады. Орта есеппен алCанда, 3-5 к_н ішінде Kандай тері болсын, иі Kанып _лгереді. Иіден шыKKан теріні к™леSкеде кептіреді. Оны талKыCа салып жaмсартады, содан кейін KырCышпен Kырып, іш майынан, сары етінен тазартады, жаKсылап уKалайды.
ПрактикалыK жaмыс
1)Jауіпсіздік ережесін саKталуын KадаCалау
2)Жaмысты aйымдастыруда оKушыларды керекті KaралдарCа к™Sіл б™лгізу
3) Бой тaмар жасау
4) €рбір оKушыныS жасаCан жaмысын тексеру, салыстыру, баCалау
ЖаSа сабаKты бекіту
«Таза таKта» ойыны (сaраKтар)
1. JазаK халKы ертеде теріден Kандай бaйымдар жасады?
2. Мал терісін илеудіS Kандай ‰дістері бар?
3. ХалыKта кеS тараCан тері илеу ‰дістері Kандай?
4. Теріні не _шін ыстайды, оныS ерекшелігі неде?
5. Сырт киім, бас киімді Kай т_ліктіS терісінен жасайды?
6. Иі Kануы деген с™здіS маCынасы?
7.Неше к_н ішінде Kандай тері болсын иі Kанып _лгереді?
8.Сырт киім,бас киім тігуге арналCан Kозы,лаK,Kaлын терілерін Kалай
илейді?
9.Бой тaмар жасау технологиясын т_сіндір?
10. Ешкі мен Kой терісінен Kандай бaйым жасалынады?
«Робин – роунд» ‰дісі бойынша оKушылар сабаKтан не т_сінгенін айтады
Jорытынды
Jорыта келе б_гін тері илеу, тері ™Sдеу ж‰не бой тaмар жасау технологиясымен таныстыK. Ендігі кезекте ™здерін жасай алады деген ойдамын.
БаCалау
^йге тапсырма беру
ПышаK Kынын тігу
А. Жанпейісов атындаCы № 105 орта мектеп
ТаKырыбы: Тері ™Sдеу
П‰н мaCалімі: Байдрахманов Ерсін
мамыр
1. JазаK халKы ертеде теріден Kандай бaйымдар жасады?
2. Мал терісін илеудіS Kандай ‰дістері бар?
3. ХалыKта кеS тараCан тері илеу ‰дістері Kандай?
4. Теріні не _шін ыстайды, оныS ерекшелігі неде?
5. Сырт киім, бас киімді Kай т_ліктіS терісінен жасайды?
6. Иі Kануы деген с™здіS маCынасы?
7.Неше к_н ішінде Kандай тері болсын иі Kанып _лгереді?
8. Сырт киім, бас киім тігуге арналCан Kозы, лаK, Kaлын
терілерін Kалай илейді?
9.Бой тaмар жасау технологиясын т_сіндір?
10. Ешкі мен Kой терісінен Kандай бaйым жасалынады?
13 EMBED Word.Document.8 \s 1415
Мал терісін илеу ТерініS бетіне aн,тaз
араластырылCан іркіт
жаCу арKылы орындалады КеS аCаш ыдысKа айранныS
сарысуын,ашыCан ірітке aн,
кебек,тaз салып ашытады да
теріні соCан салады Иі жаCып илеу АшыK сабаKRoot Entry