Интеллектуалды? ойын С?з мерген
Тілдерді дамыту саласындағы тапсырмаларын жүзеге асыру мақсатында өтілетін «Сөз — мерген» тіл танымдық интеллектуалдық ойынының бағдарламасы
Мақсаты: Танымдық қабілеттерді дамыту, ой өрісті кеңейту, тұрақты сөзтіркестері, мақал-мәтелдер және көнерген сөздердің мағынасын ашу, табиғатын тану.
Құрал – жабдықтар: Интерактивті тақта, қазылар алқасына жауаптардың қорытындылары жөніндегі бланк, тірек, сызбалар.
Бұл – көне сөз, астарлы ұғым, мақал-мәтелді бір кісідей білетін сенімді жандар сайысқа түсетін бағдарлама. Қатысушылар үшін мақсат – жеңу, ана тіліміз үшін — өсіп-өну. Жүргізуші мен
Сайыс ережелері1. Сайысқа 4 оқушы қатысады, 3 кезеңнен тұрады
І. Кезең «Мықты болсаң тауып көр»
ІІ. Кезең «Жүйрік болсаң шауып көр»
ІІІ. Кезең «Ойлы болсаң озып көр»
І. Кезең «Мықты болсаң тауып көр»
Сөз тіркестерінің мағынасын ашу.
Тапсырмалар саны 12
Дұрыс жауапқа – 10 ұпай. Толық емес жауап – 5 ұпай
Тапсырмаларға жауап беру, кезекпен орындалады. Егер жауап дұрыс болмаса, келесі ойыншыға кезек беріледі.
Бүгінгі сайысымыздың тіл жанашырлары 5-сынып оқушылары
1. Қасымов Әсет
2. Қасымов Аслан
3. Мирханов Айбол4. Жанділдина Гүлдана
Бірінші кезеңде ең аз ұпай жинаған ойыншы сайыстан шығады.
1.
Ит
Жер жауабы: ит өлген жермағ: Алыс, ұзақ қашық
Мысық Қасқыр Түлкі
2.
Туысқан
Қоңыр
қаз жауабы: Ағайынды қоңыр қаз.
мағ: қатар — құрбы замандас адамдар туралы айтыладыАғайынды НемереКөрші
3.
Ес
Таразына салды жауабы: Ақыл таразына салдымағ: ой елегіне салып, екшеді, артық- кемін оймен салмақтады
Сана Ақыл Назар
Бас
Суытты жауабы: аяқ суытты.
мағ: біраз демалды, тынықты
Қол Аяқ Мойын
5.
Аспан
Қаптырды жауабы: жер қаптырды мағ: алдап соқты «қап» дегізді.
Өзен ЖерТау
6.
Сойыл
Салмады жауабы: қамшы салмадымағ: қамшы тигізбей жүріп отырды.
КелтекҚамшы Таяқ
7.
Қарақұрт
Қаптады жауабы: қарақұрттай қаптады
мағ: быжынай түсіп, топтала ұмтылды.
ШаянӨрмекші Қоңыз
8.
Сауысқан
Адымжауабы: қарға адыммағ: халықтық өлшем
өте жақын деген мағынада
Торғай Шымшық Қарға
9.
Саусақ
Сұқты жауабы: қол сұқты мағ: талан – таражға салды, ұрлады.
Аяқ Қол Табан
10.
Қырық
шілде
жауабы: қырық күн шілдемағ: сарша тамыз. жаздың нағыз ыстық кезі.
ОтызЕлуЖиырма 11.
Шоқ
Қойды
жауабы: отқа қойды
мағ: көлік малын жемге, шөпке жібердіОт ЖалынҚоламта 12.
Есек
аяң жауабы: өгіз аяң
мағ: шабан жүріс, баяу қарқынды іс.
Сиыр Түйе Өгіз
ІІ. Кезең «Жүйрік болсаң шауып көр»
Мақал – мәтел құраудан жарыс. Тапсырмалар саны – 9
Дұрыс жауап 10 ұпай. Толық емес жауап – 5 ұпай
Сайысты ұпайы аз оқушы бастайды. 2-ші айналымнан кейін ұпайы аз 2 оқушы сайыстан шығады.
1.
Арық
Қой
жауабы: семіздікті қой көтереді
СемізТолық Жуан
2.
Қол
Ауызжауабы: қолы қимылдағанның аузы қимылдар
Аяқ Құлақ Бет
3.
Көл
Өзек жауабы: өзен жағалағанның өзегі талмас
Шалшық Бұлақ Өзен
4.
Сөз
Мін жауабы: сын түзелмей, мін түзелмейді.
ДыбысДауысСын
5.
Жуас
Жуан
жауабы: жуастан жуан шығады
Осал ЕзҚорқақ 6.
Жын
Алтын
жауабы: алтын көрсе періште жолдан таяды
Шайтан ПеріштеҚұбыжық .
7.
Әже
Қыз
жауабы: анаға қарап қыз өсер,
атаға қарап ұл өсер
АнаЖеңге Сіңлі
8.
Тіс
Тас жауабы: тіл тас жарады,
тас жармаса бас жарады.
Құлақ Қол Тіл
9.
Той
Қызық
жауабы: тойдың болғанынан боладысы қызық.
ДуманЖиналысЖиын
ІІІ. «Ойлы болсаң озып көр»
Көнерген сөздер мағынасын ашу. Тапсырмалар саны – 3 дұрыс жауап – 10 ұпай. Толық емес жауап — 5 ұпай.
1.
Ит
Марғау
жауабы: мысық төлі марғау (соқыр)
Мысық Тауық Шошқа 2.
От көсейтін құрал
Әндеме
жауабы: сылақшының үй сылайтын қалағы
Қайрақ тасҮй сылайтын құрал Тасымал құралы
3
Диірменнің үстіңгі тасы
Балбал тас
жауабы: мүсіннің жанына қойылған тас бағана
Малға су беруге арналған Құдықтың қақпағы Мүсіннің жанына қойылған тас бағана Жеңімпаздарды марапаттау