Презентация к внеклассному мероприятию,посвященному татарским поэтам, погибшим в Великую Отечественную войну

Бөек Ватан сугышында һәлак булган татар шагыйрьләренең иҗатына багышлана “Каләмемне салдым юл сумкама,Автоматым тактым аркама.Фашистларга каршы пуля һәм җырБил каешымда бергә саклана” (М.Җәлил) “Перо положил я в походную сумку,А рядом висит за плечом автомат,-Пусть будут со мною и пули и песниИ вместе проклятых фашистов громят” (М.Джалиль) Бөек Ватан сугышы елларында татар телендә уналты фронт газетасы чыга: 1. «Ватан өчен» (Төньяк Көнбатыш фронты), 2. «Ватан намусы өчен» (Беренче Украина фронты), 3. «Алга, дошман өстенә!» (Калининград фронты), 4. «Сталин байрагы» (Көньяк фронт), 5. «Ватан өчен сугышка» (Карелия фронты), 6. «Фронт правдасы», 7. «Ватанны саклауда» (Ленинград фронты), 8. «Кызыл сугышчы» (Мәскәү хәрби округы), 9. «Совет сугышчысы» (Өченче Украина фронты), 10. «Суворовчы», 11. «Кызыл Армия» (Беренче Белоруссия фронты), 12. «Фронт хакыйкате» (Волхов фронты), 13. «Җиңү байрагы» , 14. «Суворовча кысрыклау», 15. «Тревога»,16. «Сталин сугышчысы». Муса Джалиль1906-1944 Скоро, как звезда, угасну я... Силы жизни я совсем теряю... За тебя, о родина моя, За большую правду умираю! Поэт-герой Муса Джалиль родился в деревне Мустафа Оренбургской области. В 10-11 лет начал писать стихи. До Великой Отечественной войны создал много лирических стихотворений и поэм.В начале войны Муса Джалиль ушел на фронт. В 1942 году тяжело раненный поэт попал в фашистский плен. За подпольную работу среди военнопленных его арестовали и посадили в Моабитскую тюрьму. В 1944 году Муса Джалиль был казнен. Ему было 36 лет, когда 19 февраля 1945 года, выполняя боевое задание, он геройски погиб на подступах к Кенигсбергу. Фатих Карим1909-1945 Забыв о смерти ,в жизнь поверьтеЗа верность РодинеБессмертье -Награда храброму в бою Күренекле татар шагыйре Фатих Кәрим 1909 елда Башкортстанда туган.1937 елда репрессияләргә эләккән.1941 елның декабрендә азат ителгән һәм фронтка киткән. Сапер булып хезмәт иткән. Өч тапкыр яраланган.Сугыш вакытында 150 гә якын шигырь, 8 поэма,2 повесть, пьеса иҗат иткән. Аларның күбесе хәрби газеталарда басылган. 1945 елның 19 февралендә, сугыш бетәргә санаулы гына көннәр калгач, бик җаваплы бер сугышчан заданиене үтәгәндә, кече лейтенант, взвод командиры Ф.Кәрим батырларча һәлак була. Аның гәүдәсе Калининград өлкәсендәге Багратионовск шәһәрендә күмелә. Бәлки, бу хат соңгы хатым булыр,Иң дәһшәтле утка керәмен,Шулай була калса, кояшны даБүген соңгы тапкыр күрәмен.Мин сугышка керсәм, дошманымныңЙөрәгенә төзәп атамын;Үзем үлсәм, балаларым калаМинем гомерем булып, Ватаным! Кала дөнья, кала бар матурлык,Ал чәчәкләр кала болында, Чәчәкләргә төренеп эзем кала,Җырым кала үткән юлымда.Үләм икән, үкенечле түгелБу үлемнең миңа килүе, Бөек җыр ул- Бөек Ватан өченСугыш кырларында үлүе. Нур Баян1905-1945 С началом Великой Отечественной войны Нур Баян уходит на фронт. В действующей армии он возглавляет партийную организацию полка. Он был редактором дивизионной газеты, заместителем командира по политической работе, продолжает заниматься литературным творчеством, создавая патриотические стихи.Погиб в звании подполковника Советской Армии в боях за освобождение Австрии. Адель Кутуй1903-1945 В предвоенные годы написал ряд рассказов («День Султана», 1938; «Муки совести», 1939, и др.) и повесть «Неотосланные письма» (1935), которая была переведена на многие языки мира. Во время Великой Отечественной войны выступал во фронтовой печати с очерками и публицистическими статьями. Награжден 2 орденами, а также медалями. Гадел Кутуй 1903 елның 28 ноябрендә Саратов губернасы Кузнецк өязе Татар Кынадысы авылында урта хәлле крестьян гаиләсендә туган. 1922 елда Казанга килә. 1935 елда “Тапшырылмаган хатлар”исемле повесть яза. 1941 елда фронтка китә.1945 елның 15 июнендә Польшаның Згеж шәһәрендә госпитальдә вафат була. Мифтах Вадут(1915 - 1942) М. Вадут (Вадут Кашшафович Мифтахов) родился в20 ноября 1915 годуа в деревне Яхшы Каран Сармановского района ТАССР в бедной крестьянской семье. После окончания семилетней школы учится в Лубянском лесном техникуме, затем в Казанском государственном педагогическом институте. До начала Великой Отечественной войны работает учителем татарского языка и литературы.. В начале войны уходит на фронт. Участвует в кровопролитных боях под Москвой. Простой солдат становится полковым комсоргом-политруком. 30 марта 1942 года геройски погиб во время тяжелых сражениий в Тульской области . Похоронен в деревне Рыдань Тульской области.Литературное наследие не велико. В своих стихах М. Вадут воспевает дружбу, любовь, воодушевленно рассказывает о радости свободного труда. М. Вадут и на фронте не прекращает свое творчество. Шәфиев Исмәгыйль Шәфи улы 1913 елда Башкортстан АССР Кыйгы районы Югары Кыйгы авылында туа. 1929 елны үз авылларында җидееллык мәктәпне тәмамлый һәм педрабфакка укырга керә.1935 елга кадәр күп тиражлы МТС газетасында һәм “Социализмга” исемле шул район газетасы редакторы урынбасары булып эшли. Яшьтән үк шигырьләр яза. 1935 – 1937 елларда Ерак Көнчыгышта кече артиллерия командиры булып хезмәт итә. Армиядән кайткач, Казан укытучылар институтында укый. Татарстан АССР Ворошилов районы Олы Нөркәй урта мәктәбендә укытучы булып эшли.Ч иттән торып укуын дәвам иттерә. 1941 елның июнендә фронтка китә.Лейтенант-танкист И.Шәфиев Калинин фронтында чыга торган татар фронт газетасында һәм “Совет әдәбияты” журналында үзенең шигырьләре белән актив катнаша. И.Шәфиев 1943 елның 17 сентябрендә Смоленск өлкәсенең Кузьмиченко авылы янында батырлар үлеме белән һәлак була. Исмәгыйль Шәфиев (1913 -1943) Писатели и поэты, которым не суждено было вернуться с фронтов Великой Отечественной войны. Муса Джалиль, Абдулла Алиш, Фатих Карим, Адель Кутуй, Hyp Баян, Рахман Ильяс, Мухаммет Аблеев, Музагид Хайрутдинов (Хайрутдин Музай), Александр Бендецкий, Мифтах Вадут, Аитзак Аитов, Хабра Рахман, Кашфи Басыров, Мусагит Мустафин, Шамиль Гарай, Демьян Фатхи, Мансур Гаязов, Агзам Камал, Ахмет Гимадов, Исхак Закиров, Исмагил Шафиев, Хамит Кави, Касим Вахит, Макс Гатау, Мухамметша Мамин, Мухаммат Ахмет-галиев, Габдулла Галиев, Ахтям Аминов, Сулейман Мулюков, Лутфи Вали, Рахим Саттар. Абдулла Алиш Аитзәк Аитов Мөхәммәт Әхмәтгалиев Нур Баян Касыйм Вахит Мифтах Вәдүт Габдулла Галиев Макс Гатау Мансур Гаяз Фатих Кәрим Муса Җәлил Гадел Кутуй Демьян Фәтхи Хәбра Рахман Әгъзам Камал Әхтәм Әминев Лотфи Вәли Исхак Закир Хәйретдин Мөҗәй Сөләйман Мөлеков Рәхим Саттар Исмәгыйль Шәфиев Абдулла Батталов