Урок по казахскому языку: ??рмалас с?йлемді ?айталау.

Сабақтың тақырыбы: Құрмалас сөйлемді қайталау.
Сабақтын мақсаты: Білімділік: құрмалас сөйлемдер бойынша білімдерін қорыту,олардың жасалу жолдары мен ерекшеліктерін қайталау.
Дамытушылық: оқушының өмірге бейімделуіне, жан-жақты дамуына ықпал ете отырып, ақыл-ойын, байқағыштық қабілетін жетілдіру
Тәрбиелік: сауатты жазуға, ұқыптылыққа баулу, топпен жұмыс жасап, бір-бірін тыңдай білуге , ұйымшылдыққа үйрету.
Сабақтың түрі: қайталау сабағы, сайыс сабақ.
Сабақтың әдісі: саұрақ-жауап, сызба кестемен жұмыс, талдау, мақал-мәтелдер, салыстыру, венн диаграммасы.
Сабақтың көрнекілігі: сызбалар,кесте, өзін-өзі бағалау парағы, слайдтар.
Пәнаралық байланыс: орыс тілі, әдебиет.
Сабақтың барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу.
Кезекшімен сұхбат.
Оқушыларды сабаққа психологиялық дайындау.
Оқушыларды топқа бөлу.
II. Үй тапсырмасын сұрау.
Ой қозғау. Әр толпқа сұрақтар қойылады.
Құрмалас сөйлем дегеніміз не?
Құрмалас сөйлемнің түрлерін ата.
III. Жаңа сабақ.
Балалар, бүгін біз құрмалас сөйлем мен оның түрлерін қайталаймыз.
1 «Таныстыру». Топ басшылары өз топтарының аттарын атап, анықтамасын айтады, ал топ мүшелері мағыналық түрлерін жеке-жеке айтып береді.
3105785248285 Сабақтас
00 Сабақтас
958215257810 Салалас
00 Салалас
-43243512319000 ВЕНН ДИАГРАММАСЫ
2205990240030Ұқсастығы
00Ұқсастығы
3653790154304Бағыныңқы, басыңқы
1. шартты бағыныңқылы
2. қарсылықты бағыныңқылы
3. себеп бағыныңқылы
4. мезгіл бағыныңқылы
5.қимыл-сын бағ-лы
6. мақсат бағыныңқылы
00Бағыныңқы, басыңқы
1. шартты бағыныңқылы
2. қарсылықты бағыныңқылы
3. себеп бағыныңқылы
4. мезгіл бағыныңқылы
5.қимыл-сын бағ-лы
6. мақсат бағыныңқылы
91441230505Жалғаулықты,
жалғаулықсыз
1. ыңғайлас
2. себеп-салдар
3. қарсылықты
4. түсіндірмелі
5. талғаулы
6. кезекетес
00Жалғаулықты,
жалғаулықсыз
1. ыңғайлас
2. себеп-салдар
3. қарсылықты
4. түсіндірмелі
5. талғаулы
6. кезекетес

20535901270001. 2-3 жай сөйлемнен тұрады
2. күрделі ойды білдіреді
3. құрмалас сөйлем
4. 6 түрге бөлінеді
001. 2-3 жай сөйлемнен тұрады
2. күрделі ойды білдіреді
3. құрмалас сөйлем
4. 6 түрге бөлінеді

2. «Мақал-мәтелдер». Оқушылар құрмаластың қай түрі екенін, қалай жасалғанын айтады.
1.«Балапан ұяда не көрсе,
Ұшқанда соны алады»
2. «Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ»
3. « Бас болмақ оңай, бірақ бастамақ қиын»
4. «Ғылым оқып білгенше,
Тыным-тыныштық тапппаған,
Дүниені кезіп көргенше,
Рахат іздеп жатпаған»
5. «Қоянды қамыс өлтіреді,
Жігітті намыс өлтереді»
6. «Ата көрген оқ жонар,
Шеше көрген тон пішер»
III. «Талдау- табыс кілті». Әр топқа сатылай кешенді талдау беріледі. (синтаксистік)
Біреуі оқығанын айтты да, енді біреулері көргенін әңгімеледі
Нұргүл мен Бектас көл жағасына дейін жүгірді, бірақ Санжар кетіп қалыпты.
Сабақ аяқтала бергенде, атасы да есіктен кірді.
есімдік есімше етістік үстеу есімдік есімше етістік
Біреуі оқығанын айтты да, енді біреулері көргенін әңгімеледі [- =] да , [ - = ]
74866521272501939290212725048920402127250397764021272503044190212725057873902127250-8001021272500
4511040167005Құрмалас
Құрмалас
541591571755Хабарлы
Хабарлы

359664062865Салалас
Салалас

2701290168910Ыңғайлас
Ыңғайлас

1367790121920Шылау арқылы
байланыс
00Шылау арқылы
байланыс

300990160655_ дара дара
- - - - тура
-.-.-. – мезгіл
00_ дара дара
- - - - тура
-.-.-. – мезгіл

367665189865367665151765
4. «Білімпаздар» ойыны. Симантикалық карта толтыру. Теорияны практикада қолдана алуға үйрену.
Мағналық қарым-қатынасына қарай түрлері Ыңғайлас Себеп –
салдар Қарсылықты Түсіндірмелі Талғаулы Кезектес
1.Балалар бірде доп ойнайды,
бірде серуендейді. 2. Қоңырау соғылды да, сабақ басталды 3.Оның дауысы жақсы, бірақ ән айтпайды 4. Самат ауырып қалды, сондықтан сабаққа келмеді 5. Оларға айтарым сол: мәжілісте бұл мәселе көтерілмесін.
5. «Қоржын» ойыны. Әр топтан оқушы шығып қоржыннан екі сұрақтан алады. Онда берілген сөйлемдерді ары қарай жалғастырып сөйлем құрау керек.
1. Балалар үйіне барды да, .... .
2. Өлеңді Ермек айтсын, немесе ... .
3. Тоқсан аяғы жақындаған сайын ,... .
4. Кейде өзі оқып береді, кейде ... .
5. Ол кітапты сатып алды да, ... .
6. Көктемнің алғашқы гүлдері гүлдеді де, ... .
6. «Киіз үй». Қонаққа бару ойыны. Бұл ойында грамматикалық тақырыпты қаншалықты меңгергендігін көреміз. Үш топқа да шашыраңқы сөздер беріледі, солардан сабақтас құрмалас сөйлем құрайды.
1. Тыңдасаң, Гүлжанды, бәрі де, келеді, қалпына
2. Қанша, болса, да, туыстары, қарсы, Марат, істеді, өз, дегенін
3. Меруерт, аттанарда, қалаға, уайымдаған, анасы, көп.
4. Кезекші, ауыстыру, сабақты, үшін, мұғалімнен, керек, рұқсат, сұрау
1.Гүлжанды тыңдасаң, бәрі де қалпына келеді.
2.Туыстары қанша қарсы болса да, Марат өз дегенін істеді.
3. Меруерт қалаға аттанарда анасы көп уайымдаған.
4. Кезекші сабақты ауыстыру үшін, мұғалімнен рұқсат сұрау керек.
Сабақты бекіту. «Топтастыру»
1729740-5461000 Ыңғайластық
365379024320500-51435243242006534152413000
Түсіндірмелі Қарсылықты
167259043815Салалас құрмалас
сөйлем
0Салалас құрмалас
сөйлем

356806534036000-5143534046000
179641522997000 Кезектес Себеп-салдар
Талғаулы
172021522860000
2491740183515351857125980200-35623524066500 Мезгіл бағыныңқылы
Шартты Қимыл-сын
701040171450бағыныңқылы бағыныңқылы
34632904445
111061575565
1672590217170Сабақтас құрмалас
сөйлем
0Сабақтас құрмалас
сөйлем

3434715123825748665123825
2491740311150
-11811028130400351853525273000
179578014097000 Қарсылықты Мақсат
бағыныңқылы Себеп бағыныңқылы бағыныңқылы
Қорыту: Сұрақ-жауап арқылы сабаққа шолу жасау.
Бағалау: Оқушылар бағалау парағына бағаларын қояды, жинап алынады.
Үйге тапсырма: Ережені қайталау. 7-ші тапсырма.
С.Н.Исмаилова,
Ә.Науаи атындағы
№11 жалпы орта мектеп
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Шымкент қаласы