Паскаль тіліні? параметрлі ?айталау операторы — For.

Сыныбы: 8 «А»
СабаKтыS таKырыбы: EХСEL-ДЕГІ М€ЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ
СабаKтыS маKсаты:
Білімділік: Eхсеl-дегі м‰ліметтер базасын жасау ж‰не редакциялау, м‰ліметтер
базасыныS Kaрылымы туралы білімдерін Kалыптастыру;
ДамытушылыK: ОKушылардыS есте саKтау ж‰не зейіндік Kабілеттерін дамыту,
п‰нге деген KызыCушылыCын арттыру;
Т‰рбиелілік: Жан-жаKты болуCа, ™з бетімен жaмыс істеуге т‰рбиелеу.
СабаKKа Kолданылатын к™рнекті Kaралдар: интерактивті таKта, дербес компьютер, MS Excel баCдарламасы.
СабаKтыS т_рі: Аралас сабаK
СабаKтыS ‰дісі: Т_сіндіру, сaраK-жауап, таратпа KаCаз.
СабаKтыS ™ту барысы: I .`йымдастыру кезені.
II.^й тапсырмасын сaрау.
ІІІ. ^й тапсырмасын Kорытындылау.
IV.ЖаSа таKырыпты т_сіндіру кезеSі.
V.СабаKты бекіту.
VI.Jорытындылау
VІI. ^йге тапсырма беру.
VІІI. БаCалау.

I .`йымдастыру кезеSі: (1-минут)
1.С‰лемдесу, т_гелдеу.
2. ОKушылардыS Kaрал-жабдыCын тексеру.
3. ОKушылардыS назарын сабаKKа аудару.
4.^й тапсырмасын сaрау.

II.^й тапсырмасын сaрау. (7-мин)
1. Microsoft Excel – электрондыK кестесін Kалай ашамыз?
(Іске Kосу - программалар - Microsoft Excel)
2. Excel-діS жaмыс параCы дегеніміз не?
Excel-діS жaмыс параCы деп -бaл 256 баCаннан ж‰не 65 536 жолдан тaратын
кесте.
3. `яшыK дегеніміз не?
(БаCана мен жолдыS KиылысKан орны.)
4. Электронды кестеде жалпы Kосындыны білу _шін Kандай жaмыс жасаймыз
ж‰не Kай батырманы шертеміз?
Jосылатын aяшыKтардыS аумаCын белгілеп, АвтоKосынды (Автосумма)
13 EMBED Equation.3 1415батырмасын шертеміз.
5.Диаграмма дегеніміз не?
М‰ліметтерді талдау мен салыстыру ыSCайлы болу _шін кестедегі
м‰ліметтердіS к™рнекі графиктік т_рде берілуі.
6.ДиаграмманыS Kандай т_рлері бар?
БаCандыK гистограмма, Д™Sгелек, Графиктік, Н_ктелік, СаKиналыK, КонустыK,
ПирамидалыK, СызыKтыK, Цилиндрлік, ЖапыраKшалыK, К™піршіген.
7.Диаграмманы Kaру Kандай жолдармен ж_зеге асырылады?
-диаграмма Kaратын м‰ліметтерді енгіземіз:
-диаграмма KaруCа Kажет м‰ліметтерді жaмыс параCында белгілеп аламыз;
-Jою менюіндегі немесе Стандарт аспаптар таKтасында Диаграмма
батырмасын шертеміз.
8. Jaжат беттерін р‰сімдеп баспаCа шыCару _шін Kандай жaмыс жасаймыз?
1.Файл - Алдын ала к™ру терезесінен кестеніS параKта Kалай басылып
шыCатынын к™ріп алып, егер кесте форматы aнамаса, онда Файл - БеттіS
параметрлері командасын таSдау арKылы - Бет ™лшемін, параK бетініS тігінен,
к™лденеSінен орналасуын таSдап, ОК батырмасын шертеміз.
Содан соS таCы да алдын ала к™ріп алып, дaрыс болCан жаCдайда
Файл – JаCазCа басу ( Файл-Печать) командасын шертеміз.

IV. ЖаSа таKырыпты т_сіндіру кезеSі (10-минут)
М‰ліметтер базасы - Kолданбалы программаларCа т‰уелсіз, белгілі бір ережелер бойынша aйымдастырылCан м‰ліметтерді саKтау, сипаттау, олармен ‰р т_рлі ‰рекеттер жасау принциптері KарастырылCан м‰ліметтер жинаCы.
Мыс, м‰ліметтер базасына кітапхана каталогін немесе Kызметкерлері жайында жинаKталCан кез келген мекеменіS кадрлар б™лімінде жатKан бумаларды, оKушылардыS журналын келтіруге болады.
М‰ліметтер базасы, негізінен, _лкен аKпаратты саKтауCа ж‰не іздеп табуCа Kызмет етеді. Сол сияKты м‰ліметтер базасына Kала д‰ріханаларыныS д‰рілері жайлы, тaтынушылардыS сaранысы бойынша сол д‰рініS Kай жерде ж‰не Kандай баCаCа сатылатыны жайында Cы м‰ліметтер жатады.
М‰ліметтер базасыныS еS алдымен жасалатын бірінші амалы толтыру, м‰ліметтер ™згерісініS барлыK т_рлерін енгізу (мысалCа алатын болсаK, жаSа д‰рілердіS т_суі немесе баCасыныS ™згеруі, т.с.с), Kажет м‰ліметтерді іздеу ж‰не іздеуді жеSілдету _шін реттеу.
М‰ліметтер базасы (МБ) – дегеніміз белгілі бір Kасиеттерге ие м‰ліметтер жиыны ж™ніндегі ж_йелі т_рде м‰лімет саKтауCа м_мкіндік беретін информациялыK модель.
Microsoft Excel-діS к™мегімен м‰ліметтер базасын жасауCа ж‰не редакциялауCа болады. Мaндай жаCдайCа электронды кестеге Excel-дегі тізім немесе м‰ліметтер базасы ж‰не мынадай термин с™здер Kолданылады:
тізімніS жолы - м‰ліметтер базасыныS жазылуы;
тізімніS баCаны – м‰ліметтер базасыныS ™рісі.
БаCанныS аты бір Cана aяшыKта болуы м_мкін ж‰не ол кестемен
жaмыс барысында ™ріс атымен аталады.
ЕХСЕІ-де м‰ліметтер базасы жол ж‰не баCандармен aKсас Kaрылады,
мaнда кестеніS баCаны – ™ріс, ал ‰рбір жолы – жеке жазба болып табылады.
€рбір ™ріс бойынша аKпарат кестеніS жеке aяшыKтарына енгізіледі.
Мысал ретінде оKулыK бойынша (9.1-сурет) кесте арKылы т_сіндіріп
™тетін болсаK, кестеніS А2:F1 аумаCын м‰ліметтер базасы ретінде
KарастыруCа болады, бaл жерде А, В, С, Д, Е, B баCандары ™ріс, ал 3-12
жолдар жазулар деп аталады.
М‰ліметтер базасыныS Kaрылымдарына шектеулер бар:
- м‰ліметтердіS бірінші Kатарында Kайталанбайтын ™ріс аттары болуы
керек;
- м‰ліметтер базасыныS KалCан Kатарларында жазулар болуы керек;
- ™ріс(баCан) боынша аKпараттар біртекті, яCни тек сандар немесе тек
Kана м‰тін болуы керек.
М‰ліметтер базасында жазбалармен орындалатын жaмыс
М‰ліметтер жазбасын экранда к™ру _шін меSзерді м‰ліметтер базасыныS кез-
келген aяшыCына орналастырыSдар да Берілгендер - Пішін (Данные - Форма)
командасын орындаSдар.
М‰ліметтер базасында жазба іздеу _шін Назад ж‰не Далее батырмаларын
KолдануCа болады. Жазба табылCаннан кейін ™згерістер енгізуге болады.
Егер дерек базасы ™те _лкен болса критерий батырмасын KолдануCа болады.
Кестедегі ™лшем бірліктердіS Kолданыуы:
- орбита бойымен айналу периоды – Жер жылы;
- К_ннен орташа KашыKтыK – млн километрмен берілген;
- орта сызыKтыK диаметр – мыS километрмен берілген.
- масса – 1024 кг-Cа к™бейтіледі.
Кесте ™лшемініS _лкендігі оныS м‰ліметтер базасы ретінде
KарастырылуыныS негізгі ерекшелігі болып табылады.

V.СабаKты бекіту. (3-мин)
1. М‰ліметтер базасы дегеніміз не?
2. Excel –де тізім немесе м‰ліметтер базасын Kaру _шін Kандай терминдер
Kолданылады?
3. Жазба, ™ріс, дегеніміз не?
4. М‰ліметтер базасыныS Kaрылымдарына Kандай шектеулер Kойылады?
5. Данные - Форма командасын KолданCанда Kандай амалдар орындалады?
6. М‰ліметтер базасыныS сипатталуы бойынша белгілерін атаSдар?
VІI. ^йге тапсырма беру: (1-минут)
EХСEL- дегі м‰ліметтер базасы.
^йде кестелік т_рде кез келген м‰лімет жазып келу.

VІІI. БаCалау. (1-минут)