План урока по литературу на тему Икки буюк шоир, икки мусофир – Навоий ?иротда, ?обулда Бобур



Мавзу:
Икки буюк шоир, икки мусофир –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур
МаKсад:
1. Буюк бобоколонларимиз улуC сиймолар Алишер Навоий ва Заcриддин Муcаммад Бобур cаёти ва ижоди билан таништириш.
2. ѕKувчиларнинг мумтоз шеъриятга блган KизиKишларини кучайтириш.
3.Боболаримиз орKали Kувчиларни ватанпарварлик, инсонпарварлик руcида тарбиялаш.Она тилимиз блган збек тилига муcаббат уйCотиш в унинг Kадр-Kимматини ошириш.
1. Сизни йлатмасми бу жумбоK, бу сир –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур...
Буни тасодифми атайин, айтинг,
Jитмир Kисмат cукми дейинми ё бир?
Криб Kй Туркистон, икки шоc байтинг –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.
2. Жафо этганга cам жабр этмадик,
Гадони сийладик гоcо, cудо бир.
Даcоларимиз 0адрига етмадик –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.
1. Ер ёнар жаcаннам АфCонда ял-ял,
Кулранг крпа янглиC булут ёнодур.
Ёнар не тиклаган блса бир маcал
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.
2. Икки буюк cикмат, икки cуш забон,
Икки буюк дилдан йKдир садо бир.
Биз Cанимга бежанг топширган KрCон –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.
1. Учрашишмаганди улар cаётда,
Ётурлар ёнма – ён икки лаcатда.
Нима дейсиз энди, cаёт – cаёт-да –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.

Ассалому алайкум мактабимизга ташриф буюрган азиз меcмонлар.
Ассалому алайкум меcрибон устозлар.
bаммангизга маълумки февраль ойини биз хурсандчилик билан Kарши оламиз. Чунки бу ойларда буюк боболаримиз А.Навоий ва З.М.Бобурларнинг таваллуд топган кунлари.
Бугунги адабий учрашувимиз cам оллоcнинг иноятига кра она тилимиз ва адабиётимизнинг буюк дарCалари блган туркий тили гзаллиги-ю, нафислиги ива сержилолигини бутун оламга ёйган сиймоларнинг таваллуд кунлари арафасида тяпти.
Шунинг учун cам бугунги кечани Муcаммад Юсуф тарифи билан айтганда
Икки буюк шоир, икки мусофир –
Навоий bиротда, Jобулда Бобур.
деб номладик.
Буюк боболарнинг кcна сандиCи,
Асраган китоблар Kлимда бугун.
Азиз боболарим руcин шод этиб,
Чин авлод блмоKни дилимга тугдим.

Кп жаcогир крган бу дунё
bаммасига гувоc ер ости.
Лекин дстлар шеър аcли аро
Жаcонгири кам блар рости.
А.Навоий cаKидаги шеърлар.
ДарcаKиKат Навоий шеърияти дунёни забт этди, унинг асарлари жуда кплаб хорижий тилларда чоп этилди. ѕзбек мумтоз шеъриятини жаcонга танитди. Навоий ижоди чексиз бир уммон, маънавиятимиз дурдоналарининг жавоcирлари уммони блса, З.М.Бобур шоc ва шоир номини олган зининг сермазмун ва баракали ижоди билан жаcон маданияти cазинасига улкан cисса Kшди. У Темурийлар даврида фан ва м аданиятнинг турли жавcаларини, юксак поCонага ктарган буюк сиймолардан биридир.
Бобур cаKида шеърлар.
Навоийнинг энг катта эпик асарлари дейилганда биринчи навбатда кщз олдимизга «Хамса” келади. Навоий хамсаси яхлит асардир. Буюк шоир унда замонасининг барча долзарб масалаларини Kаламга олади. АйниKса адл-адолат Алишер Навоий ижт сиёсий Kарашларининг марказий Cоясини ташкил этади. Чунки олам уйининг ободлиги, жамият cаётининг фаровонлиги адолат асосида Kурилади.
Биз барcаёт сиймолар деган ша лмас
Алишернинг авлодлари – алла билмас.
Ичди чамбил клларидан снгги эртак,
Алпомишлар ётган бешик энди эртак.
Саcна криниши
З.М.Бобур адабиётимизнинг Навоийдан кейинги энг буюк вакилидир. Бобур Навоий билан учрашмаган блсада лекин ёшлигидан унинг шахсига ва ижодига катта мехр-муcаббат Kйган. Бобур туCилган 1483 йилда Навоий з хамсасини ёзишга киришган эди. Бобур тахтга тириб 1498 йили СамарKанддай муKаддас пойтахтни Kлга киритганида улуC шоир Алишер Навоий зининг энг катта асарларидан бири “Хазоин-ул-Маоний” асаридаги шеърлар довруCи бутун туркий дунёга ёйилган эди.
Бобурнинг таърифи шеърларда.
Юрт тупроCин сизку тавоб этмассиз cам
У кимнингдир дилидаги ёруC олам.
Сизга мисол керак блса ана Бобур
У дунёда энг буюк шоc ва мусофир
Шоcларга cам осон эмас, шоcларга cам

Заcриддин Муcаммад Бобур икки збек ва тожик тилларида эркин ижод Kила олган. Шоир шеърларининг кпчилиги Ватан cаKидадир,уларда Ватандан жудолик,айрилиш, азоби, Ватан билан бирга бла олмаслик изтиробларини ифодалайди. Шоир буларнинг cаммасини таKдирдан деб билади.
Саcна криниш. Моcим билан Бобирнинг суcбати.
Беш юз йил наридан боKиб турибди,
Нурли бу юзларга нуроний бир зот.
Шу буюк Cлингни ардоKлаб дилдан
ХалKим таъзим этсанг арзийди тамом.
Унинг номи билан бирга битилган
Дунё дафтарига збек деган ном
Она тилим KшиK
Шеър Kошида не-не Kалблар йиCлаган,
Шеър унинг Kошида нола чекиб шод.
Асрлар Kаърида нурдай туCилган
Биз исм-шарифини эъзозлаган зот.

Тарих, дегани бу жанг-жадал эмас,
Сздир у, сзларда акс этган маъно.
Балки туркийни cам биров тил демас,
Навоий назмидан туймаса наво.
Марcамат А.Навоий лирикасини тингласак.туюK, Kитъа, Cазал.
Биз Kадим туркнинг энг муcим бCинини ташкил этган ва бугун збек миллати блиб шаклланган халK фарзандлари буюк Навоийнинг бевосита ворисларимиз.
ѕйин.
Шеърият уёшнинг зини криш бизга насиб этмади. Лекин 563 йил муKаддам снган Kуёш шафаCининг мжизакор нури Kалбларимизнинг cамон cаётий нур билан нурафшон этаётир. Боболаримиз номини шоирларимиз Kандай таърифлаган экан?
Шеърлар.
Боболаримиз меъроси – Kадриятларимиз асоси.
Эндиги навбат боболаримиз cазинасидан намуналар тинглаймиз.
ТуюK, рубоий, Kитъалар.
РаKс.
Боболаримиз яратган шеър ажойиботларини оллоcнинг инсониятга берган ажиб тухфаси ва инояти десак cато Kилмаймиз. Ана шундай бир зарра неча юз йил муKаддам фан мулкига сайр этган эди.
Шу зарранинг жилвалари бугун маъноларига етишга Kийналаётган нозик ва нафис шеърият боболаримиз шеъриятидир.

Шеърлар.

Боболаримиз шахси cам тмишу бугунги кунда поклик ва самимийликнинг, донолик ва фаKрликнинг, закийлик ва саcоватлиликнинг олий намунаси блиб келаётир.
Бобокалонимизнинг ёди cамиша дилларимиз тубида фахр ва ифтихор туйCуси блиб яшайди. Кун келиб, йиллар тиб келажакда кимдир “Зоти Шарифнинг авлодлари cам мурувват ва cидоятда беназир эдилар” деб шоирлар ёдини тилга олса, шунинг зи бугунги кунимиз учун яхши баcодир.




15