Бастауыш сынып о?ушыларыны? АКТ ??зыреттілігін арттыру

Бүгінгі күні әлемдік ең озық білім кеңістігінің деңгейіне көтерілудің тиімді жолы - білім беру саласын толықтай ақпараттандыру құралы болып отыр. Оқушының білімін толық жетілдіріп, болашақтың ойы ұшқыр азаматтарын тәрбиелеп жеткіземіз десек, олардың санасына жаңа технологиялық ақпарат құралдарына негізделген білімді сіңіруіміз қажет. Мектептегі білім беруді ақпараттандыру – бұл заман талабы, ғасыр ағымы. Ұрпағымыздың кемеңгерлікке ұласқан ақыл-ойының, парасат – пайымының және жаңа арнада өріс алған мәдениетінің асқар шыңы болып табылады. Білім беруді жаңарту, 12 жылдық білім беруге көшу- бұл барлық ұлттық білім беру жүйесіндегі реформа, ол «жылдам дамушы ортада өмір сүруге қабілетті, өзіндік дамуға даяр, өзін таныта алатын және өзі үшін де, қоғам үшін де бар мүмкіндігін пайдаланатын жоғары білімді шығармашыл, құзіретті тұлғаны қалыптастыру және дамыту» болып табылады. Біздің қоғамымыз дамудың жаңа кезеңіне көшіп келеді, бұл кезең ақпараттық кезең, яғни компьютерлік техника мен оған байланысты барлық ақпараттық-коммуникациялық технологиялар педогог қызметінің барлық саласына кірігіп, оның табиғи ортасына айналып отыр. Бүгінгі таңда қазақ тілі мұғалімдерінің кәсіби құзырлылығы құрылымынан оқытудың ақпараттық- коммуникациялық технологиялары ерекше орын алады.Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев өз Жолдауында айтқандай: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазақстанды дамыған 50 елдің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін - білім». Сондықтан, қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің алдында оқыту үрдісінің технологияландыру мәселесін басты орынға қойылып отыр. Педагогикалық қызметімде теориялық білімді тәжірибемен байланыстыра отырып, жан-жақты мүмкіндіктерімді ашуға, Орал қаласындағы «Батыс Қазақстан облысы бойынша педагог қызметкерлердің «Өрлеу» біліктілікті арттыру орталығы» ұсынған оқытудағы Кембридж университеті тәсілінің теориялық негіздерін енгізген «Үшінші деңгейлі мұғалімдерді даярлау жөніндегі біліктілікті арттыру курсына қатысып, бағдарлама мазмұнының оқыту әдістері заманауи идеялардың жеті негізгі модулі түрінде берілген сол модулдардың ішінде «білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану» оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру және жаңа әдістерді қолдану қажеттілігі туындайды». Үш білім саласының қиылысу ортасында Технологиялық педагогикалық және мазмұндық білім (ТПМБ) орналасқан. Осы тәсілді алғаш рет 2006 жылы Мишра және Кёлер қарастырды, олардың айтуынша, егер жаңа технология оқуды жақсарту жағына өзгертуге қабілетті болуға тиіс болса, онда жоспарлау үдерісі пәннің ерекше білімдерін оқушылар қалай түсінетінін біле отырып, осы білімдердің ықпалдасуын қамтуы керек. Оқыту барысында оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру үшін ақпараттық технологияларды (электрондық оқулық, слайд, интерактивті тақтаман, видео т.б) тиімді пайдалану, әрі оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру арқылы жеке тұлға болып қалыптасу үшін білім білік дағдыларын қалыптастыру.Мектептің алдына қойған мақсаттарын шешуге пән мұғалімдерінің сапалық құрылымы мен әлеуметтік жағдайларын білу мен зерттеуді және қолдауды алдымыздағы бірінші кезекті мәселе етіп қойды.Қазіргі кездегі білім берудегі мақсат жан-жақты,білімді,өмір сүруге бейім,өзіндік ой талғамы бар,қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру. Оқушылардың дүниетанымын кеңейту, істеген ісіне тұжырым жасап, қорытындыға келу, ойлау саналарын жетілдіріп,өз алған білімдерін іс жүзімен ұштастыра алуға жол ашу.Қазіргі заман мұғалімінен тек өз пәнінің терең білгір болуы емес, тарихи танымдық,педагогикалық психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде ол заман талабына сай білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс жасап, оқу мен тәрбие ісіне еніп,оқытыудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады. ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік сауаттылық қажет, ал бұл сауаттылықтың алғаш баспалдағы мектептен басталады. Осы модуль қысқаша теориялық кіріспеден, суреттермен анимациялық материялдардан, жұмысынан тұрады. 1.АКТ-ны пайдалануда сабақтың мынадай ерекшеліктері бар:1Мұғалім оқушыға сұрақ қойып, тез арада оқушы оған жауап береді;2.Мұғалім тапсырманың дұрыстығын тексереді;3.Оқушының компьютермен жұмыс барысында пайда болған қиындықтарды уақытында шешуге болады;4.Кейбір амалдарды оқушы өз бетінше орындайды, компьютерді жұмыс істеуге үйренеді;5.Сыныптағы оқушылардың барлығынан жауап алуға болады және алған білімдерін практикамен ұштастырады;6.Білімі төмен оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуіне мүмкіндік береді;2. Мұғалімдердің АКТ-ні қолданудағы тәсілдері:Дәстүрлі педагогика Жаңа педагогикаКітапта қанша бар болса, сонша және мұғалім қанша айтса, сонша білуМұғалім оқушыға білім бередіМұғалім оқу үшін оқушылар қағазға жазады.Анық, қолмен жазылған есепОқушылардың ақпарат көздерін таңдауы шектеуліОқушылар бір-бірінен жазбаны жасырады және мұғалімге ғана оқуға болады Нені білуді және нені еске сақтауды шешуМұғалім оқушыларды ақпаратты бағалауға, таңдауға ұйымдастыруға және сақтауға көмектеседіОқушылар дискке жазады және желіде жариялайдыКәсіби, қағазға басылған құжаттарОқушылар жеке таңдау жасайды деп күтіледіОқушылар өз жұмыстарын редакциялау және тексеру кезінде пікір алмасады3. АКТ-ны қалай қолдану керек: Мектептегі технологияларға мыналар жатады:1.Теледидар бағдарламалары;2.Сандық теледидар;3.Интернет/WWW;4.Ұялы телефон;5.Ұтқыр қондырғыштар;6. Компьютер/ноутбук; Компьютер көмегімен өз пәнім бойынша, яғни қазақ тілі мен әдебиет сабақтарында слайд немесе сабақ барысында интерактивті тақтаны қолданамын. Сабақты өткізу барысына келсем : мысалы сандық бейнені (видео) сабақ кезінде қолданғанда оқушылардың бейжай отырғанын аңғардым. Актив студио флипчарт ,интерактивті тақтаның құралдары арқылы,. «Тапқырлар» ойыны, «Мақал қуаласпақ» кезеңдерінде оқушылар тапсырманы өте жақсы белсенді орындады. Интерактивті тақтаны тиімді қолданды. Оқушылардың қабілеттерінің шыңдалғаны байқалды. Сабақтың қорытынды бөлімінде «Кім жылдам ?» ойынында окушылар сұрақ -жауаптарды интерактивті тақтада жасырын тұрған дұрыс жауаптарды тауып ашса, «Орнын тауып қой» кезеңінде көп нүктенің орнына керекті тірек сөздерді оқушылар интерактивті тақтаның құралдарымен жылжытып орналастырды. Әсіресе, оқулықтағы тарауларды қорытындылау кезінде оқушылар электрондық оқулықты пайдаланып, қосымша материалдар жинақтап, білімдерін кеңейтіп, танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, қисынды ойлау жүйесін қалыптасып, шығармашылығы дамиды. Тесттік тапсырмалар орындайды. Компьютер көмегімен оқыту оң нәтижелер береді. Жалпы ақпараттық технологияны сабақ барыстарында оқушыларға қолдану, қызығушылығының артқанын байқатады 4. Жеке тұлғаның ақпараттық технология негіздерімен сауаттылығын арттыру арқылы қазақ тілі мен әдебиет пәнінен алған білімі не үшін керек?1. пәнге қызығушылығы артады, құлшыныс, жігерін оятады,;2. шығармашылық қабілеттері артады; 3. өз күш-жігеріне сенімділік, ширақтық пайда болады;4. жылдам ойлауға машықтанады, білім сапасы артады;;5.оқушылар өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланады;Күтілетін нәтиже: - жеке тұлға қалыптасып ақпараттық мәдениеті дамиды; -кең ауқымды ақпараттар мен пайдалы мәліметтер алады, өзінің жеке болашағына бағыт –бағдар жасайды, сауаттылығы артады; -жаңалықты меңгереді, жаңа шешімдер табуға дағдыланды; -дүниетанымы кеңейіп, өз бетімен білім алуға және ойлауға үйренді; - оқушының қабілеті дамып, өз бейімділігін таниды;- ұстаз бен дара тұлға арасындағы байланыс ынтымақтастығы артады. Бүгінгі таңдағы білім беру жүйесіндегі ақпараттық технология негіздері Абай айтқандай, жас баланың - «дара тұлғаның» әр нәрсені білсем, үйренсем деген ой – сезім, тілек, мүдделерді өсіру, қанағаттандыру, өрістету үшін қажет технология деп ойлаймын. Бұл технология - жан-жақты білім, тәрбие беретін, өміртанытқыш қызмет атқаратын құрал. Ұлт болашағы, өркениетті елдер қатарына жету үшін білім алу, жас тұлғаның ғылымды игеруге, имандылыққа, адамгершілікке, өнерлі болуға тәрбиелейді. Болашақта ақпараттық технологияны жекелеген пәндерді оқытуға білім технологияларын интеграциялау мұғалімнің қарқынды дамуына, өзара байланыста белсенді қолдануына өте қажет деп түсінем.