Программа литературного кружка Сэдьхэлэй галхан (5-7классы)

Г_рэнэй бюджетнэ hуралсалай байгуулалта
“Хэжэнгын дунда (д__рэн) ниитэ kуралсалай интернат-kургуули»

“Сэдьхэлэй галхан”
(Литературна кружогой программа)
Багша: Абидуева Л.Н.
Тайлбари бэшэг

Литературна кружогой программа бэшэгдэхэдээ Х.Г. Цыденовагай Шэлэлтэ курснуудай программанууд (Улаан-Yдэ: 2010), Буряад hургуулиин программанууд (Улаан-Yдэ: Буряадай номой хэблэл, 1994), дээрэ _ндэhэлэн ба Г_рэнэй hуралсалай стандарт (2004, 2009) баримталан бэшэгдэhэн байна.

Мїнєє їедэ Россин Федерациин Буряад Республикадахи уралсалай албарида холын хараатай хубилалтануудай нэбтэрїїлэгдэжэ байаниинь эли.
Тиин мїнєє їедэ ерээдїй сагай шадамар бэрхэ, ухаансар, онор залуу їетэниие хїмїїжїїлхэ гээн шухала асуудал багашнарай урда табгданхай. Ямаршье хїндэ сагта Эхэ орондоо туатай, эдэбхи ехэтэй хїбїїд, басагад їндыхэ бэзэ гээн найдал бата їндээтэй байха ёотой. Тиимэээ урагша бїхэн ургуулида дээдын шанартайшье, гїнзэгышье, їргэншье эрдэм мэдэсээр дїїрэн хэмжээгээр хангагдаха эрхэтэй.
Литературна кружогой курс болбол буряад арадай аман болон уран зохёолой хэшээлнїїдэй удах улам їргэдхэхэ, гїнзэгырїїлхэ їїргэтэй. Тэдэнэй ашаар урагшад ерээдїйн мэргэжэлэй нгээ зарим асуудалнуудтай танилсахань хараалагдана: журналистын, культурологой, фольклористын, литераторой, корректорой г.м. мэргэжэлнїїдтэй.
Мїн баа энэ курс хадаа филологическа циклэй журамууд болохо социологи, психологитой ба бусадшье предмедїїдэй хоорондохи харилсаа бэхижїїлхэ їїргэтэй.

Энэ литературна кружогой программа Хэжэнгын интернат- kургуулиин 5-11 классуудай hурагшадта зорюулагдана . jургуулиин hуралсалай т_сэбэй ёhоор литературна кружогто неделиин 1 саг _гтэнэ, тиихэдээ hуралсалай жэл соо 35 саг хараалагдана.

Зорилгонууд

Курсын зорилго: теори дээрэ їзээнєє практика дээрэ хэрэглэжэ уралга

»урагшад ямар онсо шадабаритай болохо ёотойб гэбэл:
Шууд, тїргэнєєр уншалга
Номдо дуратайгаар хїмїїжїїлгэ
Буряад арадай аман болон уран зохёолоор эрдэм мэдэсэеэ їргэдхэлгэ, гїнзэгырїїлгэ, тэрэнээ хэрэглэжэ уралга
Бодолоо бэшэжэ шадаха шадабари хїгжєєлгэ
Проект зохёожо, тэрэнээ бэелїїлхэ дїйтэй болохын тула элдэб тїхэлэй асуудалнуудтай согсолбори зохёолго
Мїнєєнэй оньон техникэ хэрэглэлгэ
Элидхэлэй эрилтээр аман їгєєр болон бэшэмэл аргаар, мїн компьютерна танилсалга (презентации) їнгэргэлгэ

Эдэ хадаа булта урагшын ажаябуулгын удаадахи дїрбэн гол албариин талаар мэдэсэ, шадабарииень хїгжєєлгэдэ хабаатай:
Хїнэй ухаан бодолой талаар (анализ хэхэ, авторай текст шїїмжэлхэ, їгтээн даабаринуудые дїїргэхэ, элдэб анамжануудые зэргэсїїлэн їзэхэ, єєрын анамжануудаар їгэ андалдаха г.м.);
Практическа талаар ( їгэ андалдаанда хабаадаха, зохёоон проектнуудаа хамгаалха, найруулан материалаа согсолхо, зоной урад їгэ хэлэжэ ураха г.м.);
Эмхидэхэлэй талаар ( хамта хїдэлхэ дадалтай болохо, бэе бэедээ туалха, харюусалгатай ябажа ураха г.м.);
Абари зангай талаар (алдуу эндїїнїїдээ зааха, бэеэ барижа ураха, їнэн сэхэ ябадал їїсхэхэ г.м.)

Хэрэглэгдэхэ принцип__д:

дидактическэ (сознательности и активности, наглядности, систематичности и последовательности, прочности, доступности, научности, связи обучения с жизнью);
х_м__ж__лгын (социальной активности, социального творчества, развивающее воспитание, мотивированность, проблемность, индивидуализация, опора на ведущую деятельность);
х_гжэлтын (деятельности, непрерывности, целостного представления о мире, минимакса, психологической комфортности, вариативности, творчества);
эл__р энхые сахилгын (ведущей роли валеологических знаний, природосообразности, индивидуального подхода, возрастной принцип).
Программа бэелїїлхэ хэрэглэмжэнїїд

Буряад хэлэнэй сахим ураха бэшэг(электронно ном) У.-Ї., 2008
“Байгал” журнал
“Морин хуур” журнал
“Буряад їнэн” газетэ
“Хэжэнгэ” газетэ

Эрдэм hуралсалай ябадал эмхидхэлгэ

Педтехнологинууд ба методууд:
проблемно-диалогическэ технологи;
з_б уншалга бэел__лгын технологи;
проектно технологи (шэнжэлэлгын метод);
наадан hургалгын технологи;
харуулан ойлгуулалгын технологи.

Дїнгїїдые тодорхойлолго

Єєрыгєє сэгнэлтэ (3 гол асуудал: Юу мэдэхэ болообииб? Юу хэжэ шадаха болобииб? Юу хээбииб?
Нїхэдэй сэгнэлтэ (эдэбхи, їїсхэл оруулан хубита, оролдолго, эмхидхэхы шадабари)
Рецензентын анал бодол
Багшын сэгнэлтэ
Ажалнуудай электронно согсолбори

Календарна-тематическа тїсэблэлгэ

Темэнїїдэй №
Темэнїїд
»уралсалай ара, їдэр

1
Буряад шїлэгэй хїгжэлтын шэнжэ


2
Шїлэгэй ритм


3
Шїлэгэй хэмжїїр


4
Шїлэгэй рифмэ


5
Шїлэгэй бадаг


6
Уран арганууд


7
Метафора


8
Зэргэсїїлгэ


9
Толгой холболго баримталан бэшэлгэ


10
Гїрлєє шїлэгїїдэй байгуулга


11
Шїлэглэмэл жанрнууд


12
Найруулан бэшэлгэ


13
Синонимуудые хэрэглэлгэ


14
Їбэл тухай найруулан бэшэлгэ


15
Нютаг тухай найруулга


16
Шэнэ жэлэй айндэр тухай


17
Їбэлэй ой зураглалга


18
Байгаалиин їзэгдэл тухай шїлэг шэнжэлэлгэ


19
Зїїн зїгэй шїлэгэй маяг


20
Сагаалган тухай найруулга


21
Буряад орон тухай найруулга


22
Зохёол анализ хэхэ шадабари


23
Зохёолой проблематика


24
Образуудай системэ


25
Композициин онсо зїйлнїїд


26
Персонажнуудай дїрэнїїдые харуулха арганууд


27
Зохёолой жанрнуудай уран айханай тїхэл


28
Уран зохёолшын хараса


29
Монологическа хэлэлгын шадабари


30
Эпическэ зохёолой эпизод тайлбарилга


31
Лирическэ зохёол тайлбарилга


32
Уншаан текстдээ сэгнэлтэ їгэхэ дїршэл


33
Текстын удха тодорхойлолго


34
Тухайлха шадабари хїгжєєлгэ


35
Дїн гаргалга





Литература

- В.Д.Бабуева Материальная и духовная культура бурят. У-У.,2004
- С.Д.Бабуев, Ц.Ц. Бальжинимаева Буряад зоной урданай hуудал байдалай тайлбари толи У-У., 2004
- Г.К.Полонных. Стихосложение У-У., Бэлиг, 2000
- С.А.Ошорова Буряад аман зохёол У-У., Бэлиг, 2003




















13PAGE 15


13PAGE 14115




15