Разработка конкурса выразительного чтения на тему: ?ле? — с?зді? патшасы

«Өлең-сөздің патшасы» атты мәнерлеп оқу сайысыМақсаты: Оқушыларға мемлекеттік тілдің өркендеп, оянуына, мемлекеттік тіліміздісүюге, мемлекеттік тілді аяққа баспай, мәртебесін биік ұстау жөнінде, әр ұлттың өзіндік ерекшеліктері, салт - дәстүрі, діні, тіл ерекшелігі болатынын түсіндіру. Оқушылардың ой - өрісін, дүниетанымын кеңейту, сөздік қорын молайту.
І-жүргізуші:
Жиналыппыз сәтті күні бәріміз де,
Үлкен, кіші жасымыз, кәріміз де.
Төрлетіңіз қадірменді конақтар,
Гүл-гүл жайнап, бүгінгі сәніңізбен.
Армысыздар, өрлі де, асқақ рухты тәуелсіз елдің жас ұландары!Қазақстан Республикасы халықтарының Тілдер күніне арналған «Өлең-сөздің патшасы» атты мәнерлеп оқу сайысын ашық деп жариялаймыз!
ІІ-жүргізуші:
Көз салып қараңызшы бойымызға,
Мәнерлеп өлең оқу ойымызда..
Қош келіпсіз ұстаздар, оқушылар!
Тіл айлығы мереке тойымызға!
дей келе,Құрметті тіл жанашырлары мен көрермендер! Сайысты тамашалауға қош келдіңіздер!
Ән шашу
І – жүргізуші:Қайта туды қазағымның ай – күні,Күннен – күнге асар ма екен айбыны?Жетпісжылдаөттіталайкешуден,Қатаркөріпшаттық, табыс, қайғыны.ІІ – жүргізуші:Қазақпын мен, қазақтыңбөлшегімін,Қажеті не басқаныңөлшемінің.Қазақдегенжалғызұлт мен боламын,Ендімінежетедікөпкеүнім
І – жүргізуші:Ана тілім арқалы, асқаралы,
Сенен әр кез жаңа жыр басталады.
Туған ұлттың қасиетін бойға жиған,
Ойлыжастарөзіңнен от алады-
дей отырып, бүгінгі сайысымыздың басты қаҺармандары-сайыскерлерімізді ортаға шақырып таныстырып өтейік!
Олар:.....................
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ІІ – жүргізуші:
Ашық жарқын жүзді.
Әділ қазылар біздің,
Таңдап баға беруге
Шақырайық төрге-дей келе,
Сайысымызды бастамас бұрын әділ-қазылар алқасын таныстырып өтейік: —————————————————————————————————————————–
1
2
3
І – жүргізуші:
Тамаша өлең таңдайға татып балдай,
Өз тіліңде жыр оқу бақыт қандай!
Жан-дүниеңжарқырап сала берер,
Ағарыпкележатқанатыптаңдай.
дей келе, сайысымыз 3 кезеңнен тұрады:І кезең. Қазақ тілі , ана тіліміз туралы өлеңдерді нақышына келтіріп, мәнерлеп айту. (қай оқушы нақышына жеткізіп, мәнерлеп оқыса, сол көп ұпай алады)
ІІ кезең. Мақал - мәтелсайысы. Мұнда да туғанжер, отан, ел тақырыбындаайтылғанмақал - мәтелдерайтыпжарысады(бұлсайыстаәроқушыкөбірекмақал - мәтелайтукерек. Қайоқушыкөбірекмақал-мәтел айтса , солкөпұпайжинайды)
ІІІкезең. Өзінің жазған өлеңінмәнерлепжатқаайтып беру керек.
І кезең.ІІ – жүргізуші:Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ - ардың,Жауызтағдыржойдыбәрін не бардың.Алтын күнненбағасызбірбелгібоп,Нұрлыжұлдыз, бабам тілі, сен қалдың.
( Әроқушышығыпөлеңдеріноқиды.)ІІ кезең.
І – жүргізуші:
Өнерлі балаларға кім жеткен,
Әр салада небір өнер көрсеткен.
Екінші кезеңді біз бастайық,
Өнерлінің әрқашан да өрісі кең.
ІІ-жүргізуші: Мақал-мәтелдер талай замандар бойы қалыптасқан, ұрпақтан-ұрпаққа ауысып келе жатқан асыл мұра. Сондықтан да сайысымыздың екінші кезеңі мақал-мәтелдерге арналады. «Кім көп мақал-мәтел біледі?»
(Мақал –мәтелдер айтады)
ІІІ кезең
І-жүргізуші:
Ұлтым бар рухы биік қазақ деген,
Алаштайұлысым бар азатбекем.
Сол елімнің анасы – қазақ тілі,
Арнадым туған тілге азатты өлең.
дей келе, ІІІ кезеңдеоқушылардың өз өлеңдеріне кезек беріледі.
“Туған тіл – тұғырың, туған тіл –қыдырың” дегендей, Отан, туған жер, туған тіл адамға қандай ыстық, қандай қымбат! Оның қасиетін, қадірін бір сөзбен, бір өлең шумағымен айтып жеткізу мүмкін емес десек те сайыскерлеріміздің өз өлеңдерін тыңдап баға беріңіздер
айтқандай ІІІ кезең өлеңдерге беріледі. Кез келген бір ақынның өлеңінен үзінді оқып беру.
Сайыс қорытындысын жариялау үшін әділ қазылар алқасына сөз беріледі
.............................................................................
1-жүргізуші:
Жүйрік тілді ақын бол!
Жақсылыққа жақын бол!
Достарыңмен тату бол!
Дұшпаныңа қату бол!
2-жүргізуші:
Ақындардың бірі бол!
Туған елдің ұлы бол!
Туған жердің гүлі бол!
Азамат бол, ірі бол!
дей отыра сайыскерлерімізге игі тілектерімізді арнаймыз.
Екі жүргізуші бірге айтады:
Ізгі арманын, үмітін
Бабалардың жалғаймыз!
Білім көкжиегінде
Жалындаймыз, самғаймыз!
Осымен мәнерлеп оқу сайысымыз аяқталды, назар қойып тыңдағандарыңызға көптен - көп рахмет!

Отан, туғанжер, ел туралымақал-мәтелдер
1-оқушы
1. Ел мен жерегіз.
2. Жұртдегендежұмылып,
Ел дегендеегіліп.
3. Елшігеөлімжоқ.
4. Елшініңқылышы – тіл.
5.Туған жер - тұғырың,
Туған ел - қыдырың.
6. Туғанжердіңкүні де ыстық, түні де ыстық.
7. Ел боламдесең, бесігіңдітүзе.
8. Отан – елдіңанасы
Ел – ердіңанасы.
9. Туған жердей жерболмас,
Туғанелдей ел болмас.
10 Отандысүю – от басынанбасталады2-оқушы
1. Пәленжерде алтын бар,
Өзеліңдейқайда бар.
2. Ер елінде,
Гүлжерінде.
3. Отансызадам –
Ормансызбұлбұл.
4. Егілмегенжержетім,
Еліненайрылған ер жетім.
5. Ел іші алтын бесік.
6. Жерібайдыңелі бай.
7. Отан –қуат,
Отбасы – шуақ.
8. Есің барда елің тап.
9. Туғанжердіңауасы да шипа.
10. Елің - панаң,
Жерің – анаң.
3-оқушы
1. Өзеліңөзеккетеппес.
2. Елуінде ер дана,
 
Елужылда ел жаңа.
3. Өзелің - алтын бесігің.
4. Кісіеліндесұлтанболғанша,
Өзеліңеұлтан бол.
5. Иттойғанжеріне,
Ер туғанеліне.
6. Отансызадам,
Ормансызбұлбұл.
7. Өзелім - өлеңтөсегім.
8. Алтын деген - жерсыйы,
Алғысдеген - ел сыйы.
9. Ел даусызболмайды,
Ер жаусызболмайды.
10. Ел құлағыелу.
4-оқушы
1.Елдің жаманы,
Батырынжамандар.
2. Аңқауелге - арамзамолда.
3. Отан – оттан да ыстық.
4. Елге бай құтемес, биқұт.
5. Еріненайрылғанкөмгеншежылайды,
Еліненайрылғанөлгеншежылайды.
6. Ел елдіңбәріжақсы, өзеліңбәрінен   жақсы.
7. Отанғаопасыздықеткенің,
Өзтүбіңеөзіңжеткенің.
8. Еліңеқарап, ертеңіңеқамдан.
9. Ерденаспақболса да,
Елденаспақжоқ.
10. Ел жасыменкөрікті,
Тау тасыменкөрікті,
11. Үйдеоңбаған,
Түзде де оңбаған