Презентация по физики на тему: Законы сохранения в механике (9 класс, на каз.)

Шымкент қаласы Ұлықбек атындағы №3 жалпы орта мектеп “ Илм олиш ҳар бир муслим ва муслимага фарздир” “Білім алу әрбір мұсылманның парызы”. УЛУҒБЕКТақырып:Физика пәні мұғалімі: Розметова Барно Ергашевна. ”Механиканың сақталу заңдары” Сабақтың мақсаты: Білімділік міндеті: Оқушылардың тарау бойынша алған білімдерін тереңдетіп, бір жүйеге келтіру,негізгі ұғымдарды бекіту.Дамытушылық міндеті: Оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіру, олардың пәнге деген ынтасы мен қабілеттерін дамыту. Тәрбиелік міндеті: Оқушыларды тапқырлыққа, өз бетінше жұмыс істеуге,өзін-өзі басқаруға тәрбиелеу.Тілді дамыту:Төмендегі сөздермен терминдік сөздік қорын байыту, «энергияның сақталу заңы», «импульстің сақталу заңы», « әсер ететін күштің жұмысы» тақырыптарында кездесетін термин сөздерді есеп шығару барысында пайдалануға үйрету. Сабақтың жоспары: Сөздік жұмысы; (2мин)Физикалық лото;Кестені толтыру;Суреттегі ұлы тұлғалар сізге таныс па?Куб ойыны (есеп шығару );Сиқырлы квадрат (3 мин)Сен формулаларды білесің бе?Тест тапсырмалары; Сөздік жұмысы Ўзбек тилидаИшқ. кучига қарши бажарилган иш жисмни ҳаракатга к/ш у/н бажарган ишБажарилган иш Оғирлик кучининг бажарган ишиЖисмнинг импульсиКуч импульси Импульснинг сақланиш қонуниНоэластик урилишдаги импульснинг сақланиш қонуниКинетик энергияПотенциал энергияДеформацияланган жисмнингпотенциал энергиясиПружинанинг бикрлигиЭластик урилишЁпиқ системаЭнергиянинг сақланиш қонуни Қазақ тіліндеҮйкеліс күштеріне қарсы жұмыс -Денені үдетуге жұмсалған жұмыс -Атқарылған жұмыс -Ауырлық күштеріне қарсы жұмыс - Дененің импульсы -Күш импульсі - Импульстың сақталу заңы -Серпімсіз соққы кезіндегі - импульс сақталу заңыКинетикалық энергия -Потенцалдық энергия -Деформацияланған дененің - потенциалдық энергиясы Серіппенің қатаңдығы -Серпімді соққы -Тұйық жүйе -Энергияның сақталу заңы - Физикалық лото A=mgh α=0є α<90є α>90є Джоуль A=FScosα A=μmgS E = mυІ/2 Масса мен жылдамдыгына Тұйық жүйеде Еk +En=const Ұзаруы мен қатандығына E=mgh E=kΔXІ/2 Джоуль кг м/с mυ H c ΔР=FΔt P1 +P2= const 7,9км/с FΔt 11.2км/с Кестені толтырыңдар: Механикалық жұмыс Жұмыстың формуласы Механикалық энергияның түрлері Энергияның формуласы Жұмыстың энергия өзгерісімен байланысы Ауырлық күші Серпімділік күші Үйкеліс күші Суреттегі ұлы тұлғалар сізге таныс па? Сиқырлы квадрат сақталу заңы қозғалысы соқтығыс шама механикалық энергия өзгеруі жылдамдық дефармация импульс өзара әсерлесуі температура туындамайды денелер өлшемі жоғалмайды 2 1 3 2 1 3 2 1 3 Жер бетінен 3,5м биіктікке көтерілген массасы 6кг дененің потенциалдық энергиясын анықтаңыз? h =6 M . №1энергия №2.энергия Кинетикалық энергиясы 250Дж және импульсі 50кгм/с дененің массасы неге тең? №3.энергия Массасы 3кг денеге 5с бойы 6Н күш әсер етеді.Бастапқы дене тыныштықта болса, күш әсер еткеннен кейін оның кинетикалық энергиясы қандай болады? №1иш Массасы 4кг денені горизонталь жазықтықта осы жазықтыққа паралель әсер ететін күшпен 12м қашықтыққа орын ауыстырғанда үйкеліс күшінің массасы неге тең?(дене мен жазықтық арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,5) 4кг №2иш 5кг-дық тас бастапқы жылдамдықсыз еркін құлайды.Сыртқы күштердің әсері жоқ деп есептеп,4с ішіндегі ауырлық күшінің атқарған жұмысын анықтаңыз? №3 иш 10Н күшпен әсер еткенде денені 1,5 м қашықтыққа орын ауыстырып және олардың арасындағы бұрыш 37є болса,атқарылған жұмыс неге тең? (cos 370 =0.8) №1.импульс 6км/сағ жылдамдықпен жүгіріп келе жатқан массасы 60кг адамның импульсі қандай? №2импульс Массасы 50кг бала 5м /с жылдамдықпен жүгіріп келе жатып, 2м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 100кг арбаның үстіне қарғып мінді. Осыдан кейін арба қандай жылдамдықпен қозғалады? №3 импульс Кішкене зымыранның массасы 200г. Ондағы жанғыш заттың массасы 50г. Газ зымыран соплосынан 100м/с жылдамдықпен лезде шығады деп есептеп,зымыранның қозғалыс жылдамдығын анықтаңдар? Әсеркүшінің атқарған жұмысы Ауырлық күшінің атқарған жұмысы Денені серпімді деформациялауға керекті жұмыс Денені үдетуге жұмсалған жұмыс. Үйкеліс күштерінеқарсы жұмыс. А Формулаларни текширинг A=FScosa A=mgh A=kX2/2 A=maS А Энергияни ҳисоблаш формулаларини ёзинг E Потенциалдықэнергия Деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы. Кинетикалық энергия Толық механикалық энергия Энергияның сақталу заңы E En=mgh Ek=mU2/2 En=kX2/2 W=kX2/2+mU2/2 W=mgh+mU2/2 Еn1+ Ek1= En2 + Ek2 Серпімсіз соққы kезіндегі импульс сақталу заңы. импульстің сақталу заңы Денеимпульсі Күш импульсі Импульс Күш импульсінің өзгеруі импульс Импульснинг формулаларини ёзинг m∆v=F∆t P P=mυ F∆t m1υ1+m2υ2=(m1+m2 ) υ P1 +P2 =const Импульс №1. 6км/сағ жылдамдықпен жүгіріп келе жатқан массасы 60кг адамның импульсі қандай? 1/ Берилган ХБС Ечиш ҲисоблашV=6 км/сост- 1,7м/с P=mV P=1,7м/с х60кг =102кг м/сm=60кгP=? №2. Массасы 50кг бала 5м /с жылдамдықпен жүгіріп келе жатып, 2м/с жылдамдықпен келе жатқан массасы 100кг арбаның үстіне қарғып мінді. Осыдан кейін арба қандай жылдамдықпен қозғалады? 3/ Берилган Ечиш Ҳисоблашm1=50кг m1υ1+m2υ2=(m1+m2 ) υ m2=100кг υ = (m1υ1+m2υ2) )/(m1+m2 ) Ж: V=3м/сV 1=5м/с V 2=2м/с V=? 3/ Берилган ХБС Ечиш Ҳисоблашmз=200г 0.2кг m3υ3=m2υ2mг=50г 0,05кг υ2= m3υ3 / m2 Ж:V=400 м/с Vз=100м/с Vг=? №3. Кішкене зымыранның массасы 200г. Ондағы жанғыш заттың массасы 50г. Газ зымыран соплосынан 100м/с жылдамдықпен лезде шығады деп есептеп,зымыранның қозғалыс жылдамдығын анықтаңдар? Жұмыс №1. Массасы 4кг денені горизонталь жазықтықта осы жазықтыққа паралель әсер ететін күшпен 12м қашықтыққа орын ауыстырғанда үйкеліс күшінің жұмысы неге тең?(дене мен жазықтық арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,5) Берилган Ечиш Ҳисоблашm=4кг h=12м A=μmgh A=0,5*4кг*10Н/м*12м=240Жμ =0.5А=? №2. 5кг-дық тас бастапқ жылдамдықсыз еркін құлайды.Сыртқы күштердің әсері жоқ деп есептеп,4с ішіндегі ауырлық күшінің атқарған жұмысын анықтаңыз? Берилган Ечиш Ҳисоблашm= 5кг A=mgh А=5кг*100НІ/кг2 *16сІ/2=4000Ж t= 4c h=gtІ/2A=? A=mgІtІ/2 №3 . 10Н күшпен әсер еткенде денені 1,5 м қашықтыққа орын ауыстырып және олардың арасындағы бұрыш 37є болса,атқарылған жұмыс неге тең?(cos 370 =0.8) Берилган Ечиш ҲисоблашF=10H A=Fh cos α A=10H*1.5м*cos 370 =12Жh=1.5мcos 370 =0.8 Ж: A=12ЖA=? Энергия№1. Жер бетінен 3,5м биіктікке көтерілген массасы 6кг дененің потенциалдық энергиясын анықтаңыз? Берилган Ечиш Ҳисоблашh=3.5м E=mgh E= 6кг*10Н/кг*3.5м =210Жm =6кгEn=? №2. Кинетикалық энергиясы 250Дж және импульсі 50кгм/с дененің массасы неге тең? Берилган Ечиш ҲисоблашE=250 Ж E=mvІ/2 m= (50кг м/с)І/2*250ж=5кгP=50кг м/с P=mV ж: т = 5кгm=? E=PІ/2m m=PІ/2E №3. Массасы 3кг денеге 5с бойы 6Н күш әсер етеді.Бастапқы дене тыныштықта болса, күш әсер еткеннен кейін оның кинетикалық энергиясы қандай болады? Берилган Ечиш Ҳисоблашm= 3кг E=m ∆V І/2 E=(6*5)І/2*3=150Жt= 5c F∆t=m(V –V0) Ж : E=150ЖF=6H E=(F∆t)І/2mEk=? Тўғри йўлни танла Физикалық шама Физик катталик Формуласи Үйкеліс күштеріне қарсы жұмыс Жисмнинг импульси Денені үдетуге жұмсалған жұмыс Деформацияланган жисмнинг потенциал энергия A=maS Ауырлық күштеріне қарсы жұмыс Ишқ. кучига қарши бажарилган иш P=mυ Атқарылған жұмыс Энергиянинг сақланиш қонуни A=FScosα Дененің импульсы Кинетик энергия A=mgh Күш импульсі Потенциал энергия F∆t Импульстың сақталу заңы Оғирлик кучининг бажарган иши Ek+En= const Серпімсіз соққы кезіндегі импульс сақталу заңы жисмни ҳаракатга к/ш у/н бажарган иш E=mgh Кинетикалық энергия Импульснинг сақланиш қонуни А=μmgS Потенцалдық энергия Бажарилган иш m1υ1+m2υ2=(m1+m2 ) υ Деформацияланған дененің потенциалдық энергиясы Ноэластик урилишдаги импульснинг сақланиш қонуни Энергияның сақталу заңы Куч импульси m1υ1+m2υ2=m1υ'+m2υ' Уйга вазифа: 3 - бобни такрорлаш. 20-машқ(4,5)