Бозбала мен бойжеткен т?рбие са?аты
ТайпаK орта жалпы білім беретін мектебі
«Сыр сандыK» Kыздар aйымы
1-ж_ргізуші: Армысыздар, Kaрметті aстаздар, оKушылар!
2-ж_ргізуші: Б_гінгі «Бозбала мен бойжеткен» сайысына Kош келдіSіздер
ХалKымыз ежелден ер азамат т‰рбиесіне бар ниетін салып, _міт артKан. «Ел азаматымен сыйлы», «ЕлдіS атын ер шыCарады» деп aлдарына Kашан да сенім артKан.
1-ж_ргізуші: Jыз бала Kай халыKта болмасын ‰демілік пен ‰дептіліктіS, сaлулыK пен іSк‰рліктіS символы. JазаK халKы мінезі жаKсы, ‰депті жігітті «Kыз мінезді жігіт екен» деп тегін айтпаCан. ХалыK аузындаCы «KыздыS жиCан ж_гіндей», «KыздыS тіккен кестесіндей» деген тіркестер Kыз баланыS н‰зіктігін, шеберлігін, aKыптылыCын аSCартып тaрCан жоK па?!
2-ж_ргізуші: Ендеше б_гінгі кешіміз ата-бабаларымыздан келе жатKан салт-д‰ст_рлерді саKтап, ™неге aстаCан aл-KыздарымызCа арналады.
1-ж_ргізуші: Кім жеSеді байKауда _міт алды
Jобалжу бар, ж_ректе к_дік барды.
Jазы алKасы атыSды аKта
Ж_йріктерге арман мен баKыт жолда, - дей келе сайыстыS Kазылар алKасымен таныс болыSыздар.
1. Мурсалимова М.€. – Музыка п‰нініS мaCалімі
2. Болатбаева Н.€. – JазаK тілі мен ‰дебиеті п‰нініS мaCалімі
3. Аяпов J.Е. – Технология п‰нініS мaCалімі
2-ж_ргізуші: Махаббат – адам ж_регін нaрлы KуанышKа б™леп, рухына Kанат бітіретін еS к_шті, еS тaраKты, еS асKаK с_йіспеншілік сезімі десек артыK болмас.
1-ж_ргізуші: Кешегі ™ткен тарихKа бір с‰т ой жіберсек, халKымыздыS інжу-маржаны с™з Kазынасы ауыз ‰дебиеті арKылы aрпаKтан-aрпаKKа жеткен Jозы-К™рпеш пен Баян Сaлу, Jыз Жібек пен Т™леген, ЕSлік пен Кебек, Л‰йлі мен М‰жн_н бейнелері адамгершілік парасаттылыCымен, с_йген жарCа деген адалдыCымен шоKтыCы биіктеп, дараланып к™рінер еді.
2-ж_ргізуші: Ендеше, осындай п‰к махаббат иелерініS інілері мен сіSлілерін ортаCа шаKырайыK.
1-ж_ргізуші: «С_йген жарым, с_йенген жарым – сенсіS»,
Деп JалKаман Мамырмен серт етіскен.
К™кенайдыS садаCы екі айырып,
Jос CашыK амалсыздан «Хош!» десіскен.
ОртаCа JалKаман мен Мамырды шаKырайыK.
2-ж_ргізуші: JалыS KыпшаK Kолы _шін,
АтKа мінген Jобыланды,
БаCалар адалдыCы _шін
С_йікті жары JaртKаны.
деп, Jобыланды мен JaртKаны шаKырайыK.
1-ж_ргізуші: Жыр жолдарын жадымызCа жаттайыK,
Осылардай сертке адал болайыK.
Шынайы махаббаттыS Kос шынары,
Jозы менен Баянды Kарсы алайыK.
2-ж_ргізуші: ХалKымыз ардаKтаCан хас батырды,
МадаKтап aрпаCына _лгі тaтты,
ШаKырайыK ортамызCа Алпамыс пен
БатырдыS жан серігі Г_лбаршынды.
1-ж_ргізуші: Жауына Kарсы шапKанда KабаCы тастай т_йілген,
«АKж_ністей аруым» деп ж_регі езілген.
ШаKырайыK ортамызCа зор ілтипат к™рсетіп,
АKж_ніс пен ТарCынды батырлар жыры елінен.
2-ж_ргізуші: Жартас тауда кездесіп бір-біріне,
СырласKан CашыK болып к_нен к_нге
Б_гінгі басKосудан KалмайыK деп
ЕSлік пен Кебек те келді міне.
1-ж_ргізуші: BашыKтыKтан айналCан аты аSызCа,
Ем бар ма екен ж_ректіS жарасына.
МaSды арман, п‰к махаббат иелері
Т™леген мен Жібек келсін ортамызCа.
2-ж_ргізуші: Ендеше сайысымыздыS алCашKы шартына к™шейік. СайысымыздыS алCашKы шарты «Таныстыру» деп аталады.
1-ж_ргізуші: АлдарыSызда ™зініS музыкалыK с‰лемдемесімен 9 а класс оKушысы Д‰улетова €семг_л. «Ертегілер» ‰ні.
1-ж_ргізуші: Ата ™нерініS aрпаCыныS Kууы, оны мирас етуі – KазаK отбасыларында жиі кездесетін д‰ст_р. Ата-бабамыз «Жігіт сегіз Kырлы, бір сырлы» болсын деп, бозбала бойына билік, батырлыK, ‰ншілік, серілік, мергендік, аSшылыK, зергерлік сияKты ™нерлерді дарытып отырса, «JызCа KырыK ™нер де аз» деп, Kыз баланы жастайынан кесте тігу, киім тігу, ою оя білу, ас ‰зірлеу сияKты алуан т_рлі ™нерге баулып отырCан.
2-ж_ргізуші: Ия, ата-бабаларымыздыS айтуына KараCанда, Kыз к_йеуге шыKпай тaрып, ™нер мен біліктіліктіS алпыс екі т_рін меSгеруі керек екен.
1-ж_ргізуші: Ия, олай болса, сайысымыздыS келесі шарты бойынша сайыскерлеріміздіS ™нерін тамашалап к™релік. (К™рініс)
2-ж_ргізуші: АлдарыSызда мектебіміздіS жас ‰ншілері, 9 б класс оKушыларыныS орындауында «БозторCайым» ‰ні.
2-ж_ргізуші: Салт - ‰р aлттыS, халыKтыS діні мен сеніміне, тaрмыс-тіршілігіне, aлттыK Kaрылым ерекшелігіне с‰йкес Cасырлар бойы жинаKталып, ™мірдіS ™зі туCызCан Caрыптар тaCырыныS негізі ретінде Kалыптасса, д‰ст_р – атадан балаCа к™шіп, жалCасып ж‰не дамып отыратын тарихи ‰леуметтік, м‰дени-тaрмыстыK, к‰сіптік салт-сана, ‰дет-Caрып, мінез-KaлыK, т‰лім-т‰рбие ж‰не рухани іс-‰рекетініS к™рінісі.
1-ж_ргізуші: ХалKымызда «Алты жыл аш болсаS да, атаSныS салтын aмытпа», «Ант бaзCан оSбайды, салт бaзCан сорлайды» деген с™здер бар.
2-ж_ргізуші: Олай болса, сайыскерлеріміздіS ... білімін байKап к™релік. (СaраK-жауап)
1. €уеден aшKан бaлдырыK
Jaбыладан соKKан ызCырыK
ЖатKа кетіп барамын
ЖаратKан соS Kыз Kылып.
Атасы жаKсы Kaл болмас,
Анасы жаKсы к_S болмас.
ОS жаKтан кетіп барамын,
Jыз еркелеп aл болмас.
Jандай салт д‰ст_рден алынCан _зінді?
(Jоштасу)
2. Есік ашар д‰ст_рі туралы айтып бер.
(К_йеу жігіт келіншегін алып, _йлену тойы ™ткен соS келісілген уаKытта ™зі Kатарлас жас жігіттермен ата-енесініS _йіне келеді. Мaны халыK ‰дебиетінде к_йеудіS алCаш есік аша келуі дейді)
3. €детте Kарт аталар мен ‰желер алCашKы немересін немесе жаKын кісілер ™з туыстарыныS баласын Kолына алып, ™з баласындай т‰рбиелеп ™сіреді, KолKанат Kылады. Бaл д‰ст_р Kалай аталады?
(Бауырына салу)
4. БалалардыS, жастардыS жаSа киімі _шін берілетін аKшалай, заттай сый.
(БайCазы)
5. Аузына т_кірту Kандай ырым?
(Ертеден келе жатKан ырым бойынша KазаKтар белгілі батырлар мен билерге, аKындарCа, т.б. елге белгілі адамдарCа жас с‰бидіS аузына т_кіртіп немесе оныS отырCан орнына аунатып алатын болCан. ОныS маKсаты – с‰би сол адамдай ™негелі кісі болсын деген aCымнан шыKKан)
6. КеS байтаK JазаKстан даласында салт-д‰ст_рдіS KызыKты т_рлері к™п. СоныS бірі «біз шаншар». ЕліміздіS шыCыс, оSт_стік жаKтарында «хабаршы» орнына осы «біз шаншар» салты Kолданылады. Бaл Kандай салт?
(АKсаKал-KарасаKалдар аралас бір топ ер азамат бойжеткен Kызы бар _йге т_се Kалады. Jандай шаруамен ж_ргенін айтпайды, ел шаруасын, амандыK білген болып, KонаKасын ішіп аттанып кетеді. €дет бойынша ел ішінде бір топ адам былай ж_рмейді. Олар кеткеннен кейін отаCасы мен отанасы KонаKтар отырCан жерді Kарап одан шаншулы бізді тауып алады. Бaл «бізде aл, сізде Kыз бар, Kaда болайыK» дегенді білдіреді.)
7. АуызбастырыK деген не?
(Біреуді с™збен жыCып, aтып оны орнынан тaрмастай етіп ™леS шыCарCанда немесе ™ткір ‰зіл тастаCанда (немесе aятты іс істегенде) aтылCан адам ™зінше ‰лгі с™зді басKа адамCа таратпау _шін «ауызбастырыK» береді.)
8. АK тілеудіS белгісі – бата. Ол кез келген жерде айтыла бермейтін Kасиетті рухани aCым. ЕS жаKсысын халыK «аK бата» деп Kастерлеген. БатаныS Kандай т_рлерін білесіSдер?
(Жас талапкерге бата, дастарханCа бата, алCыс батасы, жаSа айдыS батасы, наурыз батасы)
9. СыралCы дегеніміз не?
(Олжалы, KанжыCасы Kанданып келе жатKан аSшыдан немесе саятшыдан кездескенде сaралатын д‰ст_рлі, к‰делі жол ‰рі ырым. М‰рт аSшылар мaндайда «сыралCы» сaраCанныS с™зін жерге тастамаCан)
10. Атадан балаCа мaра болып KалCан _й «киелі _й» деп саналады. Оны Kалай атайды?
(JарашаSыраK)
11. А.БайтaрсыновтыS
Келгенінше KaттыKтап бірін-бірі,
Jуанышта к™рісіп к‰рі-жасы
К™Sілі т_гел адамныS сен келген соS,
СамарKанныS елжіреп т_скен тасы
™леS жолдарында Kандай салт-д‰ст_р суреттелген?
(Наурыз к_ніне байланысты с™з. АSызда ‰йгілі астроном `лыKбек обсерваториясындаCы к™к тасKа д‰л 22 наурыз к_ні к_н с‰улесі т_сетін болCан. Сол с‰уледен т_скен жылу тасты жібітеді-мыс. Бaл к_ні ‰р адам Kателігі болса, кешірім сaрауCа ж‰не ол кешірім беруге тиіс. Кешірмесе «бaл к_ні СамарKанныS к™к тасы да жібиді, сен тастан да KаттысыS ба?» деп тоKтатады екен)
12. Мінгені пайCампардыS к™к атан-ды,
К™п тaрсаK ‰рбір _йде таS атады.
АрKасында аK атанныS жауыры бар,
Баратын бaдан былай ауылым бар.
Мaхамбет _мбеті айтKан жарапазан,
ОразаS Kабыл болсын, aстаCан жан.
_зіндісі Kай ™леSнен алынCан? Бaл ™леS Kай уаKытта айтылады?
(Жарапазан рамазан деген с™зден шыKKан, ораза уаKытында балалар, бозбалалар т_нде _йдіS тaсында тaрып жарапазан ™леSін айтады. Ораза aстаCан адамдар сауап болады деп жарапазан айтKандарCа Kaрт, май, ірімшік, бір жарты ш_берек, басKа да сол сияKты н‰рселер береді).
1-ж_ргізуші: Jазылар алKасы ™з шешімін шыCарып болCанша мектебіміздіS жас ‰ншісініS орындауында ‰сем ‰нді Kабыл алыSыздар.
2-ж_ргізуші: Міне, біздер аныKтадыK тaлпарды,
Айта алмаспыз, міне, мынау кеш Kалды.
Риза боп у‰жісіне ‰ділKазы алKасы
JaттыKтаймыз н‰тижемен озып шыKKан тaлпарды, -
дей келе, жеSімпаздарды марапаттау _шін ‰ділKазылар т™раCасын шаKырамыз.
1-ж_ргізуші: Барына риза болсын к™рермендер
Ой білісті, баK сынасты _міткерлер
Осымен бaл сайысты т‰мамдасаK
ТаCы да ж_здесерміз Сіздерменен белестерде.
Jaрметті KонаKтар алтын уаKыттарыSызды б™ліп келгендеріSізге к™п рахмет. Келесі кездескенше аман, сау болыSыздар.