Поурочный план §50. Тірі а?заларды? к?пт?рлілігі ж?не оларды? таралу за?дылы?тарыны? географиялы? жа?дайы

§50. Тірі ағзалардың көптүрлілігі және олардың таралу заңдылықтарының географиялық жағдайы
Нәтижеге бағытталған бағалау бөлімі (12 балдық критериалды бағалау жүйесі арқылы кері байланыс)
І деңгей (бес ұпай) І қадам: «Білу»
Бос орынға қажетті сөздерді тауып жаз:
Тапсырма: Жануарлар мен өсімдіктердің жаңа түрлері Оңтүстік Америка, Оңтүстік-Шығыс Азия және Африканың ит тұмсығы батпайтын ылғалды тропиктік ормандарынан табылуда.
Тапсырма: Биогеография ғылымы өсімдіктер, жануарлар және микроағзалардың, сондай-ақ олардың бірлестігін зерттейді. Бір тіршілік формасы екінші тіршілік формасына бір жерден екінші жерге өткенде ауысады.
Тапсырма: Жануарлардың тіршілік формаларына сүтқоректілер, құстар, жорғалаушылар, балықтар, бунақденелілер жатады.
Тапсырма: Құрлықтағы биоценодың жалпы сипатын өсімдік анықтайды.
2- қадам: үлгі бойынша «Қолдану»
Тапсырма: Кестені толтыр
Тіршілік формасы Түрлері
Жануарлар Сүтқоректілер, құстар, жорғалаушылар, балықтар, бунақденелілер
Өсімдіктер Қылқанжапырақты, жалпақжапырақты, мәңгі жасыл т.б.
ІІ деңгей (5 ұпай + 4 ұпай = 9 ұпай ) І қадам: «Түсіну»
Себебін анықта:
Тапсырма: Биоценоз жүздеген, тіпті мыңдаған түрлерден тұруы мүмкін. Әдетте құрлықтағы биоценозың жалпы сипатын неліктен өсімдік анықтайды? Ж.: Себебі өсімдік қана күн сәулесінің қуатын сіңіре отырып, көмірқышқыл газы, су және минералдық заттардан органикалық заттар құрайды.
Тапсырма: Неліктен Жердің пішінінің шар тәріздес болуының тіршілік үшін мәні зор? Ж.: Жердің пішінінің шар тәріздес болуынан әр аймағына күн сәулесінің түсуі әркелкі таралады.
2 қадам: «Талдау»
Белгілі бір заңдылыққа сәйкес келеді. Климатқа тәуелді.
Тапсырма: 1) Венн диаграммасы арқылы полярлық және экваторлық аймақтарда өсімдік жамылғысының таралуын салыстыр.
Өсімдіктер өте қалың
және сан алуан
Өсімдіктер түр жағынан да, сан жағынан да аз
ЭкваторлықПолярлық
2) Тақырыптың басты идеясын жаз........................................................................................................................................................ 3) Атластан өсімдіктер мен жануарлар дүниесі картасына талдау жаса, кескін картаға түсір.
3-қадам: Қолдану
4-Тапсырма: Өсімдіксіз биосфераның басқа құрамдас бөліктері, яғни жануарлар мен микроағзалар тіршілік ете алмайтынын жергілікті жердегі тірі ағзалардан мысалдар келтіре отырып, дәлелде.
ІІІ деңгей (5 ұпай + 4 ұпай + 3 ұпай = 12 ұпай ) І қадам: «Жинақтау»
1-Тапсырма: Сұрақтарға көп нүктенің орнына тиісті сөзді тауып жауабын жаз.
Жануарлар дүниесінің бай болуына не әсер етеді? Ж: Кез келген биоценоздағы өсімдік қорегінің байлығы жануарлар дүниесінің де бай болуына жағдай жасайды.
Тауларда топырақ, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесін қалай өзгереді? Ж: Тауларда топырақ, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесі биіктік белдеулерге сәйкес келеді.
6-қадам: «Баға беру»
Сен қалай ойлайсың?
тапсырма: Өсімдіктер мен жануарлардың жазықтарда зоналар бойынша, тауларда белдеулері бойынша таралады. Биіктіктің артуына қарай.
тапсырма: Тақырыптың мазмұны бойынша эссе (пікіріңді) жаз.
§50. Тірі ағзалардың көптүрлілігі және олардың таралу заңдылықтарының географиялық жағдайы
Нәтижеге бағытталған бағалау бөлімі (12 балдық критериалды бағалау жүйесі арқылы кері байланыс)
І деңгей (бес ұпай) І қадам: «Білу»
Бос орынға қажетті сөздерді тауып жаз:
Тапсырма: Жануарлар мен өсімдіктердің жаңа түрлері __________ Америка, Оңтүстік-Шығыс ______ және ____________ ит тұмсығы батпайтын ___________ тропиктік ормандарынан табылуда.
Тапсырма: Биогеография ғылымы _____________,_____________ және _____________, сондай-ақ олардың ___________ зерттейді. Бір тіршілік формасы екінші тіршілік формасына _____ жерден ___________ жерге өткенде ауысады.
Тапсырма: Жануарлардың тіршілік формаларына _______________,_______________,______________, _________________,____________________ жатады.
Тапсырма: __________________биоценодың жалпы сипатын ______________ анықтайды.
2- қадам: үлгі бойынша «Қолдану»
Тапсырма: Кестені толтыр
Тіршілік формасы Түрлері
_______________ Сүтқоректілер, құстар, жорғалаушылар, балықтар, бунақденелілер
Өсімдіктер _________________________________________________________________________т.б.
ІІ деңгей (5 ұпай + 4 ұпай = 9 ұпай ) І қадам: «Түсіну»
Себебін анықта:
Тапсырма: Биоценоз жүздеген, тіпті мыңдаған түрлерден тұруы мүмкін. Әдетте құрлықтағы биоценозың жалпы сипатын неліктен өсімдік анықтайды? Ж.: Себебі өсімдік қана күн сәулесінің қуатын _____ отырып, көмірқышқыл газы, су және минералдық заттардан ____________ заттар құрайды.
Тапсырма: Неліктен Жердің пішінінің шар тәріздес болуының тіршілік үшін мәні зор? Ж.: Жердің пішінінің шар тәріздес болуынан әр аймағына күн сәулесінің түсуі ___________ таралады.
2 қадам: «Талдау»
Белгілі бір ____________ сәйкес келеді. Климатқа __________________
Тапсырма: 1) Венн диаграммасы арқылы полярлық және экваторлық аймақтарда өсімдік жамылғысының таралуын салыстыр.
Өсімдіктер өте _____
және сан __________
Өсімдіктер түр жағынан да, сан жағынан да _____
ЭкваторлықПолярлық
2) Тақырыптың басты идеясын жаз........................................................................................................................................................ 3) Атластан өсімдіктер мен жануарлар дүниесі картасына талдау жаса, кескін картаға түсір.
3-қадам: Қолдану
4-Тапсырма: Өсімдіксіз биосфераның басқа құрамдас бөліктері, яғни жануарлар мен микроағзалар тіршілік ете алмайтынын жергілікті жердегі тірі ағзалардан мысалдар келтіре отырып, дәлелде.
ІІІ деңгей (5 ұпай + 4 ұпай + 3 ұпай = 12 ұпай ) І қадам: «Жинақтау»
1-Тапсырма: Сұрақтарға көп нүктенің орнына тиісті сөзді тауып жауабын жаз.
Жануарлар дүниесінің бай болуына не әсер етеді? Ж: Кез келген _____________ өсімдік қорегінің байлығы _______________ дүниесінің де бай болуына жағдай жасайды.
Тауларда топырақ, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесін қалай өзгереді? Ж: Тауларда топырақ, өсімдік жамылғысы мен жануарлар дүниесі _____________ белдеулерге сәйкес келеді.
6-қадам: «Баға беру»
Сен қалай ойлайсың?
Tапсырма: Өсімдіктер мен жануарлардың жазықтарда зоналар бойынша, тауларда белдеулері бойынша таралады. Биіктіктің артуына қарай.
Tапсырма: Тақырыптың мазмұны бойынша эссе (пікіріңді) жаз.